REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Koniec z fikcją doręczenia pism procesowych w sprawach cywilnych

Kancelaria RK Legal
Od 13 lat wspieramy biznes naszych klientów
Koniec z fikcją doręczenia pism procesowych w sprawach cywilnych
Koniec z fikcją doręczenia pism procesowych w sprawach cywilnych

REKLAMA

REKLAMA

W ostatnich dniach listopada 2017 r. Ministerstwo Sprawiedliwości ogłosiło oficjalny projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Dostępna na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji nowelizacja zakłada gruntowną reformę procedury cywilnej. Jednym z jej składników są zmiany dotyczące doręczeń pism procesowych. Co oznaczają dla powodów?

Doręczenia pism procesowych

W aktualnym stanie prawnym istnieje kilka podstawowych form doręczenia pisma procesowego. Może ono zostać wysłane przez sąd listem poleconym i odebrane przez adresata. W określonych przypadkach, możliwe jest także doręczenie elektroniczne. Jeżeli adresat pisma nie jest obecny, możliwe jest pozostawienie pisma dorosłemu domownikowi, administracji lub dozorcy domu, sołtysowi lub osobie upoważnionej do odbioru pism w miejscu pracy. Jeżeli adresat odmówi przyjęcia przesyłki doręczenie uważa się za dokonane. Przesyłka jest zwracana przez operatora pocztowego do sądu ze stosowną adnotacją.

Autopromocja

Jeżeli doręczenie nie może nastąpić w żaden ze wskazanych powyżej sposobów, pismo składa się w placówce pocztowej operatora pocztowego lub w urzędzie właściwej gminy. Zawiadomienie, tzw. awizo, umieszcza się w drzwiach mieszkania adresata lub w oddawczej skrzynce pocztowej, ze wskazaniem gdzie i kiedy pismo pozostawiono. Można je odebrać w terminie siedmiu dni od dnia umieszczenia zawiadomienia. Po upływie tego terminu czynność zawiadomienia adresata jest powtarzana.

Polecamy: INFORLEX Ekspert

Fikcja doręczenia

Podwójne awizowanie pisma wywołuje skutek równoznaczny z jego doręczeniem. W zakresie pism adresowanych do osób prawnych, organizacji oraz osób fizycznych podlegających wpisowi do rejestru lub ewidencji, pismo nieodebrane sąd pozostawia w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia, chyba że sąd dysponuje nowym adresem strony. Przewiduje to wyraźnie art. 139 § 3 k.p.c.

 Przepisy prawa nie przewidują wprost takiego samego skutku w przypadku doręczeń do osób fizycznych niepodlegających wpisowi do rejestru lub ewidencji. Zgodnie jednak z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego, również w takim przypadku pismo uznaje się za skutecznie doręczone. Już w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku Sądu Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów w sprawie III CZP 10/71 przesądził, że pismo uważa się za skutecznie doręczone z upływem terminu wskazanego w zawiadomieniu. Teza ta była następnie potwierdzana i precyzowana w licznych orzeczeniach Sądu Najwyższego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Rozwiązanie to wprowadza tzw. fikcję doręczenia. Ma ono na celu ochronę praw strony, która chce wywołać określone skutki procesowe. W przeciwnym przypadku pozwany, który nie jest zainteresowany zakończeniem postępowania, mógłby unikać odbioru pisma i paraliżować w ten sposób postępowanie. Fikcję doręczenia adresat może obalić wykazując, że nie przebywał pod wskazanym adresem w okresie zawiadomienia. Może to być spowodowane skierowaniem pisma na nieaktualny adres czy dłuższą nieobecnością w miejscu zamieszkania.

Co się zmieni?

Projekt zakłada daleko idące zmiany w tym zakresie. Planuje się dodanie art. 1391 k.p.c. zgodnie z którym, w przypadku braku odebrania przez pozwanego pisma mimo podwójnego zawiadomienia, przewodniczący zawiadomi powoda o przeszkodzie w jego doręczeniu. Odpis pisma zostanie w takiej sytuacji przesłany do powoda, ze zobowiązaniem do doręczenia za pośrednictwem komornika sądowego. Rozwiązanie to nie będzie obowiązywało, jeżeli adresatowi doręczono już wcześniej inne pismo procesowe i nie znajdują zastosowania przepisy szczególne przewidujące skutek doręczenia.

W takiej sytuacji powód zobowiązany będzie zwrócić się do komornika sądowego z wnioskiem o doręczenie pisma adresatowi. Obciążony zostanie opłatą z tego tytułu. Powód, w terminie dwóch miesięcy będzie musiał przedstawić sądowi potwierdzenie doręczenia przez komornika albo zwrócić pismo do sądu ze wskazaniem aktualnego adresu pozwanego lub dowodu, że pozwany przebywa pod adresem wskazanym w pozwie. W przypadku braku spełnienia tego wymogu postępowanie sądowe zostanie zawieszone.

Projektowane rozwiązanie likwiduje więc obowiązującą od kilkudziesięciu lat zasadę, iż podwójne awizowanie przesyłki pocztowej wprowadza domniemanie, że pismo zostało skutecznie doręczone. Twórcy projektu utrzymują zasadę, że jeżeli pozwany jest osobą prawną lub osobą fizyczną podlegającą wpisowi do rejestru lub ewidencji, brak odebrania pisma powodował będzie jego pozostawienie w aktach sprawy, ze skutkiem doręczenia. Jeżeli jednak pozwany jest konsumentem, fikcja doręczenia nie będzie stosowana.

Komornik i detektyw pomogą?

Dla powoda oznaczać to będzie konieczność podjęcia dodatkowych czynności i poniesienia kosztów. Jeżeli przesyłka z sądu nie zostanie podjęta przez konsumenta w wyznaczonym terminie, powód otrzyma z sądu odpis pisma ze zobowiązaniem do doręczenia go. Będzie musiał zgłosić się do komornika i opłacić zaliczkę. Komornik podejmie czynności terenowe i spróbuje doręczyć pismo.

Jeżeli to nastąpi, komornik prześle do powoda potwierdzenie doręczenia pisma. Jeżeli jednak adresat nie będzie obecny w miejscu doręczenia, powód będzie musiał ustalić aktualny adres zamieszkania pozwanego. Nastąpić to może poprzez skierowanie zapytania do właściwego urzędu gminy albo Centrum Personalizacji Dokumentów Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. W ten sposób możliwe będzie ustalenie aktualnego adresu zameldowania pozwanego. Jeżeli jednak okaże się, że jest to adres tożsamy z dotychczasowym, powód będzie zobowiązany do wykazania, że pozwany przebywa pod tym adresem. Jeżeli nie będzie w stanie samodzielnie przeprowadzić takiego dowodu, zmuszony będzie do skorzystania z pomocy instytucji zewnętrznych, przykładowo agencji detektywistycznych. Wiązać się to może ze znaczącymi kosztami i wydłużeniem czasu trwania postępowania.

Nadmierna ochrona pozwanego?

Przyjęcie w przepisach prawa instytucji doręczenia zastępczego i fikcji doręczenia stanowi uregulowanie, z którego sądy powinny korzystać bardzo ostrożnie. Wymaga to stosunkowo liberalnej oceny dowodów uzasadniających niepodjęcie awizowanej przesyłki. Trybunał Konstytucyjny wskazywał bowiem wielokrotnie, m.in. w wyroku w sprawie SK 6/02, że doręczenie zastępcze stanowi instytucję pozostającą na granicy konstytucyjnych gwarancji prawa do sądu.

Jak wskazano w uzasadnieniu projektu, jednym z największych problemów w praktyce sądowej są doręczenia pierwszych pism w sprawie. W przypadku zwrotu pisma sąd musi ocenić, czy zachodzą przesłanki do uznania go za doręczone. Podstawą do takiej oceny są wyłącznie adnotacje na dowodzie doręczenia. Ryzyko bezpodstawnego uznania pisma wszczynającego postępowanie za doręczone jest więc spore, znaczenie zaś tej czynności  kluczowe. Wprowadzenie projektowanych rozwiązań ma na celu ograniczenie sytuacji w których adresat bez swojej winy nie mógł podjąć obrony. Wykorzystanie doręczeń poprzez komornika, które zdaniem Ministerstwa Sprawiedliwości są stosunkowo szybkie, pewne i tanie, pozwoli na uzyskanie szerszej informacji o faktycznym miejscu pobytu pozwanego.


Projektowana regulacja zamieszczona jest w rozdziale nowelizacji zatytułowanym „ogólne usprawnienia postępowania”. Trudno uznać, by rozwiązanie to faktycznie przyczyniało się do wzrostu efektywności procedury cywilnej. Z jednej strony zwiększy to ochronę praw procesowych pozwanych. Z drugiej jednak strony znacząco wydłuży postępowanie i zwiększy koszty które będzie ponosił powód. Dotyczyć one będą zarówno opłat na rzecz komornika sądowego, jak i kosztów związanych z ewentualnym ustaleniem aktualnego adresu i udowodnieniem, że pozwany faktycznie tam przebywa.

To ostatnie będzie dla powoda w wielu przypadkach nadmiernie utrudnione. Nie ma on bowiem uprawnień do wejścia do mieszkania pozwanego, czy w innych tego typu czynności, mogących potwierdzić miejsce pobytu drugiej strony. Będzie to też często trudne logistycznie, zwłaszcza jeżeli pozwany mieszka w innym rejonie kraju. Powód często zmuszony więc będzie do korzystania z pomocy agencji detektywistycznych, co wiąże się z koniecznością poniesienia wysokich kosztów. Doręczanie zaś pism procesowych przez komorników sądowych nie przyczyni się do efektywności działania tych organów. Zamiast bowiem prowadzić czynności egzekucyjne i zwracać wierzycielom należne im środki, zmuszeni będą do zastępowania w dużej części przypadków operatorów pocztowych w doręczaniu pism.

O tym jak faktycznie będzie wyglądało doręczanie pism procesowych, w przypadku uchwalenia nowelizacji, decydujące znaczenie będzie miała praktyka sądów. To bowiem od ich oceny stosunkowo ogólnych przesłanek z k.p.c. zależeć będzie uznanie, czy w konkretnej sytuacji powód dopełnił ciążących na nim nowych obowiązków. Powodowie muszą się jednak liczyć ze wzrostem kosztów i wydłużeniem czasu potrzebnego na uzyskanie ochrony sądowej. 

Omawiana nowelizacja najprawdopodobniej zostanie uchwalone w 2018 roku. Większość przepisów ma wejść w życie w ciągu 3 miesięcy od dnia ogłoszenia (tj. publikacji w Dzienniku Ustaw), część po upływie 14 dni od ogłoszenia, a dwa przepisy w ciągu 6 miesięcy od ogłoszenia.

Projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw

Jan Prasałek, kancelaria RK Legal

Autopromocja

REKLAMA

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Polska ustawa o kryptoaktywach od 30 czerwca 2024 r. Założenia i cel nowych przepisów [omówienie projektu]

    Projekt ustawy o kryptoaktywach ma zaimplementować do krajowych przepisów rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie rynków kryptoaktywów oraz zmiany rozporządzeń (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 1095/2010 oraz dyrektyw 2013/36/UE i (UE) 2019/1937 (Dz. U. UE. L. z 2023 r. Nr 150, str. 40 z późn. zm.) (dalej: MiCA) określające zasady regulacji i nadzoru emisji, handlu i świadczenia usług związanych z kryptowalutami. Rozporządzenie obowiązuje już od 29 czerwca 2023 r., ale w pełni zacznie być stosowane dopiero w grudniu 2024 r. Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie nowych rozwiązań w obszarze sektora rynku kryptoaktywów, mających na celu realizację zadań wynikających z rozporządzenia MiCA, w szczególności w zakresie skutecznego nadzoru i ochrony inwestorów. Według ustawodawcy podjęcie działań zmierzających do realizacji ww. celów zapewni rozwój rynku w perspektywie wieloletniej oraz bezpieczeństwo przez rozszerzenie kompetencji nadzorczych. Za projekt ustawy odpowiada Podsekretarz Stanu Ministerstwa Finansów. 

    Rozlicz się przez internet. Dzięki usłudze Twój e-PIT szybko i łatwo rozliczysz swój PIT

    Okres rozliczeń rocznych PIT trwa do końca kwietnia. Dzięki usłudze Twój e-PIT udostępnionej przez Ministerstwo Finansów w e-Urzędzie Skarbowym (e-US) możesz szybko i wygodnie rozliczyć swój PIT. Zwłaszcza jeśli masz Profil Zaufany. Jeśli nie masz – założysz go od ręki.

    PIT 2024. Czy można rozliczyć podatki bez Profilu Zaufanego?

    Sezon rozliczeń podatkowych jest w pełni. Dzięki usłudze e-PIT dostępnej na stronie Ministerstwa Finansów, możesz  szybko rozliczyć swój PIT. Resort zaleca, aby z rozliczeniem nie zwlekać.

    Co można sobie odliczyć od podatku 2024? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu PIT?

    Co można odliczyć z podatku PIT? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu w 2024 roku?

    Kto może wyjechać do sanatorium z ZUS-em w 2024 roku? Jak uzyskać skierowanie? Ile trzeba czekać?

    Nie tylko Narodowy Fundusz Zdrowia kieruje do miejscowości uzdrowiskowych, ale także Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Z leczenia może skorzystać każdy ubezpieczony, który jest zagrożony utratą zdolności do pracy. Warunkiem jest jednak, by rehabilitacja poprawiła rokowania stanu zdrowia i przyczyniła się do powrotu do aktywności zawodowej.

    Limit pomocy de minimis dla MŚP 2024 - podwyżka od 1 maja

    Ministerstwo Finansów przygotowało projekt rozporządzenia, na podstawie którego MŚP nadal udzielana będzie pomoc de minimis w formie gwarancji BGK spłaty kredytu lub innego zobowiązania - napisał resort w OSR do projektu. Rozporządzenie wdroży w życie unijne przepisy wprowadzające nowy wyższy limit takiej pomocy dla jednego przedsiębiorstwa w ciągu 3 lat.

    Ulga sponsoringowa a koszty uzyskania przychodów z zysków kapitałowych

    Po koniec 2023 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że podmioty osiągające przychody z zysków kapitałowych również mogą odliczać koszty wspierania sportu, edukacji i kultury, na podstawie art. 18ee, niezależnie od tego czy koszty te zostaną przyporządkowane do przychodów z zysków kapitałowych czy pozostałych przychodów.

    Rozrachunki w księgowości wsparte sztuczną inteligencją. Nadchodzi nowe

    Czy sztuczna inteligencja może wspomóc księgowym w rozrachunkach? Dzięki wykorzystaniu mechanizmów sztucznej inteligencji programy księgowe pozwalają na dużą automatyzację procesów w tym zakresie.

    Jak rozpoznać pellet dobrej jakości? Jak sprawdzić samemu?

    Jakość pelletu jest kluczowym czynnikiem decydującym o jego efektywności i bezpieczeństwie użytkowania. Niezależnie od tego, czy wykorzystujemy go do ogrzewania domu, czy jako surowiec w przemyśle, istnieją cechy, na które warto zwrócić uwagę, aby mieć pewność, że wybieramy produkt najwyższej jakości.

    Składki ZUS wspólników spółki z o.o. (jednoosobowej i wieloosobowej). Kto i kiedy nie zapłaci składek?

    Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych różnicują pozycję wspólników spółki z o.o. w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu w zależności od tego, czy spółka jest jednoosobowa czy wieloosobowa.

    REKLAMA