REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Instytucja zabezpieczenia należytego wykonania umowy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kancelaria Prawna Skarbiec
Kancelaria Prawna Skarbiec świadczy doradztwo prawne z zakresu prawa podatkowego, gospodarczego, cywilnego i karnego.
Instytucja zabezpieczenia należytego wykonania umowy /Fot. Fotolia
Instytucja zabezpieczenia należytego wykonania umowy /Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Instytucja zabezpieczenia należytego wykonania umowy należy do jednego z najczęściej wykorzystywanych instrumentów przez podmioty zobowiązane do stosowania ustawy prawo zamówień publicznych. Czym się charakteryzuje, w jaki sposób wykonawca może skutecznie wnieść zabezpieczenie oraz jakie są konsekwencje niewypełnienia takiego obowiązku przez wykonawcę?

REKLAMA

REKLAMA

Ustawodawca w Ustawie z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2017 r., poz. 1579, dalej jako: „p.z.p.”) przewidział dla zamawiających szereg instytucji umożliwiających zastrzeżenie dodatkowych obowiązków umownych, które zwiększają prawdopodobieństwo wykonania kontraktu przez wykonawców.

Przepisy obowiązującego prawa zamówień publicznych zakładają wiele sposobów zabezpieczenia wykonania umowy. Istotne z punktu widzenia przedsiębiorców pozostaje natomiast właściwe dopasowanie ich do konkretnego stanu faktycznego zależącego od przedmiotu zamówienia i sposobu jego realizacji, co z kolei wymaga analizy i właściwego zastrzeżenia obowiązków umownych przez strony. Firmy muszą także przeprowadzić ocenę ryzyka, jakie wiąże się z daną umową i proponowanym przez zamawiającego sposobem zabezpieczenia należytego wykonania umowy, które pozwoli na uniknięcie ujemnych konsekwencji wybranego do realizacji kontraktu.

Polecamy: e-Zamówienia publiczne. Przewodnik po elektronicznych zamówieniach publicznych

REKLAMA

Prawo żądania zabezpieczenia wolą zamawiającego

Zgodnie z regulacją przepisów prawa zamówień publicznych zamawiający może żądać od wykonawców zabezpieczenia należytego wykonania umowy. Przedmiotowe uprawnienie dotyczy pokrycia roszczeń z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy. Powyższa instytucja została szczegółowo określona w art. 147–151 p.z.p. Celem wdrożonej przez ustawodawcę regulacji jest zapewnienie pokrycia, chociażby w części, ewentualnych roszczeń zamawiającego pozostających w związku z nierzetelnym i niewłaściwym wykonywaniem umowy przez wykonawcę. Prawo żądania zabezpieczenia należytego wykonania umowy sprowadza się do wniesienia przez wykonawcę gwarancji, określanej jako „kaucja” w formie ustawowo określonej, poprzez którą zapewniona zostać ma realizacja przedmiotu umowy zgodnie z zapisami dokumentacji przetargowej. Dodatkowo też stanowić może ona dla zamawiającego rekompensatę części jego wierzytelności w przypadku nienależytego postępowania wykonawcy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zabezpieczenie należytego wykonania umowy należy do dodatkowych uregulowań umownych, które mogą być wprowadzane do kontraktu wyłączną wolą zamawiającego. Powyższe uprawnienie nie jest zależne od wartości zamówienia ani trybu jego udzielania. Oznacza to, że decyzja o tym, czy w danym postępowaniu zamawiający ma żądać wniesienia zabezpieczenia, została pozostawiona swobodnej decyzji zamawiającego. Powyższe znajduje odzwierciedlenie w wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 28 grudnia 2007 r. (sygn. akt I ACa 1027/07, LEX nr 370687), który wskazał, iż wniesienie zabezpieczenia nie jest nigdy elementem konstrukcyjnym umowy w sprawie zamówienia publicznego, lecz odrębnym zobowiązaniem o niesamoistnym charakterze.

Sposoby zabezpieczenia wykonania umowy

Prowadzący działalność gospodarczą w trakcie przystępowania do szczegółowych negocjacji warunków umowy powinni zwracać uwagę na aspekty związane z zabezpieczeniem jej wykonania. Złożenie najkorzystniejszej oferty, wyłonienie wykonawcy do realizacji przedmiotu, podjęcie faktycznych czynności, a tym samym oczekiwany finalnie zysk z wykonanego zamówienia – to wszystko może zostać udaremnione, jeżeli przedsiębiorca nie zadba o właściwe zabezpieczenie lub nieskutecznie zabezpieczy wykonanie podpisanej umowy.

Ustawodawca sprecyzował i przewidział w art. 148 ust. 1 p.z.p. pięć podstawowych form zabezpieczenia, które mogą zostać wniesione w pieniądzu, poręczeniach bankowych lub poręczeniach spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej, z tym że zobowiązanie kasy jest zawsze zobowiązaniem pieniężnym, gwarancjach bankowych, gwarancjach ubezpieczeniowych oraz poręczeniach udzielanych przez podmioty, o których mowa w art. 6b ust. 5 pkt 2 Ustawy z dnia 9 listopada 2000 r. o utworzeniu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (Dz.U. z 2016 r., poz. 359).

Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM

Udzielenie zabezpieczenia w jednej lub kilku z wyżej określonych form zależy wyłącznie od woli wykonawcy, której zamawiający nie może w żaden sposób ograniczyć. Innymi słowy, zamawiający nie może żądać od wykonawcy zastosowania wyłącznie wskazanego przez siebie sposobu. Oznacza to, że wymuszenie na wnioskodawcy zabezpieczenia realizacji umowy w jednej konkretnej formie byłoby naruszeniem przepisów ustawy, mogącym być podstawą skutecznego wniesienia protestu.


Jakie są formy zabezpieczenia zależne od zgody zamawiającego?

Przepisy prawa zamówień publicznych przewidują, iż za zgodą zamawiającego zabezpieczenie może być wnoszone również w trzech innych formach. Wykonawca zatem może przedstawić weksle z poręczeniem wekslowym banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej, ustanowić zastaw na papierach wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego lub ustanowić zastaw rejestrowy na zasadach określonych w przepisach o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów (art. 148 ust. 2 p.z.p.).

Niemniej jednak powyższe rodzaje zabezpieczenia mogą być zastosowane przez wykonawcę wyłącznie po uzyskaniu zgody zamawiającego. Przepisy nie precyzują dokładnie momentu, w którym wnioskodawca powinien wystąpić o przedmiotową zgodę. W piśmiennictwie pojawiają się rozbieżności wskazujące na konieczność zawarcia powyższego w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, praktycy zaś podkreślają, iż dopuszczalne jest uzyskanie wymaganej zgody zamawiającego już po wyborze najkorzystniejszej oferty.

Nie ulega wątpliwości, iż instytucja zabezpieczenia należytego wykonania umowy stanowi instytucję prawną stawiającą zamawiającego w lepszym położeniu niż przystępujących do postępowania o udzielenie zamówienia wnioskodawców. Niemniej jednak przedsiębiorstwa powinny zadbać o jak najwłaściwsze zabezpieczenie wykonania podpisanej umowy z uwagi na własny interes finansowy.

Maksymalne progi zabezpieczenia i konsekwencje jego niewniesienia

Przepisy ustawy prawo zamówień publicznych charakteryzuje pewna uznaniowość ze strony zamawiającego również w granicach kształtowania wysokości zabezpieczenia. Art. 150 ust. 2 p.z.p. stanowi, że zabezpieczenie ustala się w wysokości do 10% ceny całkowitej podanej w ofercie albo maksymalnej wartości nominalnej zobowiązania zamawiającego wynikającego z umowy. Stosownie więc do uregulowania art. 150 ust. 1 p.z.p., gdy zamawiający określa wysokość zabezpieczenia, powinien wskazywać na wskaźnik procentowy, biorąc za podstawę cenę całkowitą podaną w ofercie albo maksymalną wartość nominalną zobowiązania zamawiającego wynikającego z umowy, jeżeli w ofercie podano cenę jednostkową lub ceny jednostkowe. Niedopuszczalne jest zatem wskazanie przez zamawiającego konkretnej kwoty zabezpieczenia, na co uwagę powinni zwracać przedsiębiorcy.

Warto poruszyć jeszcze jedną kwestię istotną dla samych wykonawców. Niedopełnienie przez wnioskodawcę obowiązku wniesienia określonego w przepisach ustawy zabezpieczenia może skutkować negatywnymi konsekwencjami, zależnymi od wyboru samego zamawiającego. W pierwszej kolejności odnosi się to do sytuacji, w której zamawiający w ramach procedury przetargowej przewidział wniesienie wadium. W takim przypadku zamawiający będzie uprawniony do zatrzymania wadium wraz z odsetkami, jeżeli wykonawca, którego oferta została wybrana, nie wniósł wymaganego zabezpieczenia należytego wykonania umowy. Zwolnienie wadium nastąpi dopiero po wniesieniu zabezpieczenia przez wykonawcę (art. 46 ust. 5 pkt 2 p.z.p.).

W drugim wypadku natomiast, zgodnie z art. 94 ust. 3 p.z.p., jeżeli wykonawca, którego oferta została wybrana, uchyli się od zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego lub nie wniesie wymaganego zabezpieczenia należytego wykonania umowy, uprawnia to zamawiającego do wybrania oferty najkorzystniejszej spośród pozostałych ofert bez przeprowadzania ich ponownego badania i oceny, chyba że zachodzą przesłanki unieważnienia postępowania określone w ustawie.

Autor: Kancelaria Prawna Skarbiec, specjalizująca się w przeciwdziałaniu bezprawiu urzędniczemu, w kontrolach podatkowych i celno-skarbowych oraz optymalizacji podatkowej

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
System ICS2 w 11 krajach UE już od września 2025 r. – polscy przewoźnicy muszą dostosować procedury

Nierównomierne wdrażanie systemu Import Control System 2 w Unii Europejskiej tworzy złożoną sytuację dla polskich firm transportowych. Podczas gdy jedenaście państw członkowskich uruchamia nowe wymogi już od września 2025 roku, Polska ma czas do maja 2026. To oznacza konieczność stosowania różnych procedur w zależności od trasy przewozu.

KSeF 2.0. Jak wystawić fakturę po 1 lutego 2026 r.: 5 podstawowych kroków – wyjaśnienia Ministerstwa Finansów

Ministerstwo Finansów opublikowało we wrześniu 2025 r. cztery części Podręcznika KSeF 2.0, w których omawia zasady korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur w modelu obowiązkowym od 1 lutego 2026 roku. W części II tego podręcznika omówione zostały zasady wystawiania oraz otrzymywania faktur wg stanu prawnego obowiązującego od 1 lutego 2026 r.

Ukryte zyski w estońskim CIT. Przykład: samochody firmowe wykorzystywanych w użytku mieszanym

System opodatkowania w formie estońskiego CIT stanowi wyjątkowo korzystną alternatywę dla przedsiębiorców. Z jednej strony umożliwia odroczenie bieżącego opodatkowania zysku, z drugiej zaś, aby zapobiec nadmiernym wypłatom na rzecz wspólników czy udziałowców (ponad poziom podzielonego zysku), ustawodawca wprowadził szereg ograniczeń. Jednym z kluczowych rozwiązań w tym zakresie jest wyodrębnienie kategorii dochodów tzw. „ukrytych zysków” podlegających opodatkowaniu ryczałtem. Ten artykuł omawia dochód z tytułu ukrytych zysków na przykładzie samochodów wykorzystywanych w użytku mieszanym.

7 form faktur VAT w 2026 r. Czy dokument „udostępniony w sposób uzgodniony” w rozumieniu art. 106gb ust. 4 ustawy o VAT będzie fakturą czy jej kopią?

Podatnicy VAT, którzy tracą nadzieję (nie wszyscy), że ominie ich dopust boży faktur ustrukturyzowanych w 2026 r., zaczynają powoli czytać przepisy dotyczące tych faktur i włosy im stają na głowie, bo ich nie sposób zrozumieć, a przede wszystkim nawet nie będzie wiadomo, co będzie w sensie prawnym „fakturą” w przyszłym roku. W przypadku tradycyjnej postaci tych faktur, czyli papierowej i elektronicznej jest to jasne, a w przypadku nowych potworków – już nie - pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA

Eksport bez odprawy celnej – czy możliwe jest zgłoszenie po wywozie towaru?

W codziennej praktyce handlu zagranicznego przedsiębiorcy przywiązują ogromną wagę do dokumentacji celnej. To ona daje gwarancję bezpieczeństwa podatkowego, prawa do zastosowania stawki 0% VAT i pewność, że transakcja została prawidłowo rozliczona. Zdarzają się jednak sytuacje wyjątkowe, w których samolot z towarem już odleciał, statek odpłynął, a zgłoszenie eksportowe… nie zostało złożone. Czy w takiej sytuacji eksporter ma jeszcze szansę naprawić błąd?

Kto nie musi wystawiać faktur w KSeF?

KSeF ma być docelowo powszechnym systemem e-fakturowania. W 2026 r. rozpocznie się wystawianie faktur w KSeF przez przedsiębiorców. Jednak ustawodawca przewidział katalog wyłączeń. Warto wiedzieć, kto w praktyce nie będzie musiał korzystać z KSeF.

Czy pracodawca może obowiązkowo wysłać pracownika na zaległy urlop wypoczynkowy? Przepisy, orzeczenia sądów i stanowisko PIP

To dość częsta i wywołująca sporo wątpliwości sytuacja. Pracownik ma zaległy urlop ale nie wypełnia wniosków urlopowych i „chomikuje” ten urlop na przyszłość. Na różne nieprzewidziane sytuacje. Dla pracodawcy to kłopot, bo może być w niektórych sytuacjach ukarany za to grzywną przez Państwową Inspekcję Pracy od 1 tys. do 30 tys. zł (art. 282 § 1 pkt 2 kodeksu pracy). A ponadto pracodawca może być zobowiązany do tworzenia tzw. rezerw (tak naprawdę są to bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów) w bilansie na o wynagrodzenia za czas urlopu zaległego (niewykorzystanego w terminie). Czy zatem pracodawca może zmusić (tj. skutecznie skłonić metodami zgodnymi z prawem) pracownika do wykorzystania urlopu lub zaległego urlopu z poprzedniego roku? Przecież urlop to uprawnienie pracownika i jest udzielany na wniosek pracownika.

Które faktury nie zostaną objęte KSeF?

Krajowy System e-Faktur to jedna z największych reform ostatnich lat. W 2026 roku każdy przedsiębiorca co do zasady będzie musiał wystawiać faktury ustrukturyzowane właśnie w KSeF. Celem jest uszczelnienie systemu VAT, łatwiejsza kontrola rozliczeń i automatyzacja obiegu dokumentów. Jednak nie wszystkie dokumenty sprzedażowe zostaną objęte obowiązkiem. Ustawodawca przewidział szereg wyłączeń i okresów przejściowych, które mają ułatwić podatnikom dostosowanie się do rewolucji w fakturowaniu.

REKLAMA

Nowe faktury elektroniczne w 2026 r. Prof. Modzelewski: art. 106nda ust. 3 ustawy o VAT nakłada niewykonalne obowiązki i jest sprzeczny z prawem UE

Nowe faktury elektroniczne, o których mowa w art. 106nf, 106nh, 106nda i 106nha ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (ustawa o VAT), które będą w przyszłym roku wystawione zgodnie z wzorem faktury ustrukturyzowanej, budzą wśród podatników najwięcej wątpliwości – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

KSeF 2026: Tylko 4 miesiące na przygotowanie. Czego wymagać od dostawców oprogramowania? Kto powinien mieć dostęp do systemu?

Od 1 lutego 2026 roku w Polsce zacznie obowiązywać obligatoryjne fakturowanie elektroniczne z wykorzystaniem faktur ustrukturyzowanych wprowadzonych do ustawy o podatku VAT. Najpierw dotyczyć to będzie największych podatników (przekroczone 200 mln zł obrotów brutto w 2024 r.), a od 1 kwietnia 2026 r. - pozostałych. Oznacza to, że wymiana faktur pomiędzy przedsiębiorcami będzie musiała odbywać się za pośrednictwem Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF).

REKLAMA