Zmienność prawa utrudnia zamówienia publiczne

"Dużym problemem dla zamawiających jest zmienność prawa, która w tej i zeszłej edycji raportu znalazła się jako bariera nr 1 na czarnej liście. Przepisy nowelizowane są kilka razy w roku, co nie pozwala zamawiającym na wypracowanie dobrych i sprawdzonych praktyk ich stosowania" - powiedział PAP redaktor naczelny tworzącego raport pisma "Zamawiający. Zamówienia publiczne w praktyce" Witold Jarzyński.

Ekspert zwrócił również uwagę, że częste zmiany prawa są również poważną przeszkodą dla startujących w przetargach wykonawców, wśród których znajomość zmian w prawie jest jeszcze mniejsza niż w sektorze publicznym. "W większej mierze polegają oni na przyzwyczajeniach i rutynowych działaniach przy składaniu ofert. Każda zmiana prawa jest dla nich problemem, a błędy mogą ich kosztować utratą zleceń publicznych" - zaznaczył Jarzyński.

Zmiany dla firm realizujących zamówienia publiczne od 2016 r.

Zdaniem eksperta ustawodawcy udało się wyeliminować cztery z barier wymienionych w zeszłorocznej edycji raportu. Dotyczyły one – jak mówi - "szeroko krytykowanych podstaw wykluczenia wykonawców, arbitralnego zatrzymywania wadium, oraz bardzo wysokich kosztów skargi na wyroki Krajowej Izby Odwoławczej".

"Co znamienne usunięcie trzech barier z listy zawdzięczamy tylko pośrednio naszemu ustawodawcy, gdyż zostało to wymuszone przez Komisję Europejską i orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego" - zaznaczył w raporcie Jarzyński.

Polecamy: IFK Platforma Księgowych i Kadrowych

Jednak mimo wyeliminowania części wskazanych w zeszłorocznej "czarnej liście" barier, w tym roku przybyło kolejnych siedem przeszkód, a liczba barier wzrosła z 22 do 25. Jak zaznaczył Jarzyński, wynikają one również z "najbardziej medialnych regulacji" - nowelizacji dotyczących rażąco niskiej ceny i pozacenowych kryteriów wyboru oferty.

"Nowe przepisy wprowadziły zasadę, iż jeśli cena oferty jest niższa o 30 proc. od wartości zamówienia, zamawiający ma obowiązek wezwania wykonawcy do wyjaśnień w zakresie ceny. Przepis został sformułowany wyjątkowo niefortunnie, gdyż jego dosłowne stosowanie oznaczałoby konieczność porównywania wartości nieporównywalnych - cena wyrażana jest w formie brutto, wartość zamówienia natomiast w netto" - tłumaczy Jarzyński.

Celem drugiej nowelizacji było zakończenie dyktatu najniższej ceny w zamówieniach publicznych i nakłonienie zamawiających do stosowania innych kryteriów w przetargach. W jej wyniku możliwość stosowania wyłącznie kryterium cenowego w przetargach została ograniczona do tych, których przedmiot jest powszechnie dostępny oraz ma ustalone standardy jakościowe.