REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Nowe terminy i zasady przedawnienia roszczeń - analiza projektu ustawy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
RK Legal
Od 18 lat wspieramy biznes naszych klientów
Nowe zasady i terminy przedawnienia roszczeń - analiza projektu ustawy
Nowe zasady i terminy przedawnienia roszczeń - analiza projektu ustawy

REKLAMA

REKLAMA

Ministerstwo Sprawiedliwości ogłosiło oficjalny projekt (z dnia 31 maja 2017 roku) ustawy o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy o prawach konsumenta. Dostępna na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji nowelizacja nie przewiduje wszystkich zmian, które wcześniej zapowiadano. Z chwilą jej wejścia w życie rynek zarządzania wierzytelnościami czeka rewolucja. Co się zmieni?

Czym jest przedawnienie?

Systemy prawne od wieków znają instytucję przedawnienia. Ma ona na celu ochronę dłużnika przed wierzycielem, który zwlekał z dochodzeniem roszczenia zbyt długo. Jeżeli roszczenie się przedawniło, dłużnik może skutecznie uchylić się od zapłaty. Przedawniony dług nie ulega jednak umorzeniu. Istnieje, ale staje się tzw. zobowiązaniem naturalnym. Oznacza to, że dłużnik może skutecznie bronić się przed żądaniami powoda w toku postępowania sądowego. Jeżeli jednak dobrowolnie spłaci dług, nie może domagać się zwrotu.

REKLAMA

Autopromocja

Przedawnieniu ulegają wyłącznie cywilnoprawne roszczenia majątkowe, z wyjątkiem roszczenia windykacyjnego i negatoryjnego, dotyczącego nieruchomości lub ruchomości wpisanej do krajowego rejestru utraconych dóbr kultury. Nie mogą przedawnić się roszczenia niemajątkowe, jak te o ochronę dóbr osobistych.

Polecamy: INFORLEX Ekspert

Terminy przedawnienia

Terminy przedawnienia są określone głównie w Kodeksie cywilnym. W terminie trzyletnim przedawniają się roszczenia o świadczenia okresowe oraz związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Jeśli termin nie jest określony przepisami szczególnymi zasadą jest, że roszczenia ulegają przedawnieniu po upływie 10 lat od daty ich wymagalności. W projekcie przewidziano, że termin ten zostanie skrócony do 6 lat. Zmiana ta w niewielkim stopniu dotyczyć więc będzie windykacji prowadzonej przez przedsiębiorców, których nadal będzie obowiązywał termin trzyletni.

Istotniejsza zmiana dotyczy skrócenia, z 10 do 6 lat, terminu przedawnienia roszczeń stwierdzonych tytułem wykonawczym lub ugodą sądową. Planowane zmiany będą miały olbrzymi wpływ na rynek zarządzania wierzytelnościami. Skrócenie okresu przedawnienia zmusi wierzycieli do szybszego prowadzenia procesów windykacyjnych. Wszczęcie postępowania sądowego czy późniejszej egzekucji będzie musiało nastąpić maksymalnie nie co 10, a co 6 lat.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przedawnienie na zarzut

REKLAMA

Kluczową zmianą będzie jednak ustawowy zakaz dochodzenia roszczeń przedawnionych. Dzisiaj, aby skorzystać z możliwości uchylenia się od spłaty, dłużnik musi w toku postępowania sądowego zgłosić zarzut przedawnienia. Może to uczynić w jednym z pism procesowych lub osobiście w trakcie rozprawy. Jeśli to zrobi, to wierzyciel będzie musiał wykazać, że termin przedawnienia nie upłynął lub doszło do jego przerwania. Inaczej sąd oddali powództwo, a dochodzenie roszczenia z użyciem przymusu państwowego będzie wykluczone.

Nowelizacja, w zakresie roszczeń od konsumentów przewiduje tutaj radykalną zmianę. Dłużnik nie będzie już musiał zgłosić zarzutu w toku procesu. Ustawodawca wprowadza całkowity zakaz domagania się zaspokojenia roszczenia przedawnionego, przysługującego przeciwko konsumentowi, chyba że ten ostatni zrzekł się stosownego zarzutu. To wierzyciel, aby uzyskać tytuł wykonawczy, będzie musiał wykazać, że roszczenie nie jest przedawnione, co sąd będzie badał z urzędu.

Jeżeli termin przedawnienia upłynął i nie został przerwany wierzyciel nie będzie mógł prowadzić działań windykacyjnych i skierować sprawy do sądu. Jeżeli to uczyni może narazić się na oddalenie powództwa przez sąd, a nawet na odpowiedzialność odszkodowawczą czy wobec Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Przepisy wprowadzają jednocześnie możliwość zasądzenia roszczenia nawet jeżeli jest ono przedawnione. W wyjątkowych przypadkach i po rozważeniu interesów obu stron sąd będzie mógł nie uwzględnić upływu terminu przedawnienia, jeżeli wymagają tego względy słuszności. W mojej ocenie będzie to jednak instytucja stosowana wyjątkowo, szczególnie jeżeli roszczeń od konsumenta będzie dochodził przedsiębiorca.

Przepisy wprowadzające

Ustawa ma wejść w życie w terminie 30 dni od jej ogłoszenia. Niestandardowo określono zasady jej wprowadzenia. Roszczenia, które istniały i nie uległy przedawnieniu w dniu wejścia w życie ustawy podlegać będą wyłącznie nowym przepisom. Jeżeli termin przedawnienia będzie krótszy niż ten dotychczasowy, jego bieg rozpocznie się z pierwszym dniem obowiązywania przepisów. Wyjątkiem będzie sytuacja, gdy przedawnienie rozpoczęte w czasie obowiązywania aktualnych przepisów skończyłoby się wcześniej niż przy zastosowaniu nowych. Wówczas przedawnienie biegnie według starych reguł.

Największe znaczenie będą miały jednak przepisy dotyczące postępowań przeciwko konsumentom będących w toku, w dniu wejścia w życie ustawy. Nawet w sytuacji, gdy wcześniej dłużnik nie podniósł zarzutu, roszczenie i tak będzie podlegało przepisom znowelizowanym. Dla wierzyciela oznaczać to będzie, że sądy we wszystkich trwających sprawach dotyczących roszczeń przedawnionych będą oddalały powództwa. Będzie to miało miejsce nawet jeżeli pozew został wniesiony pod rządami obecnych regulacji, a dłużnik nie podniesie stosownego zarzutu. Wierzyciele powinni więc jak najszybciej dokonać przeglądu spraw i uzyskać dla nich tytuły wykonawcze.  

Z czego ustawodawca zrezygnował?

Ustawodawca zrezygnował z planowanego pierwotnie bardziej radykalnego skrócenia terminów czy zmian w dotyczących sposobu ustalania początku biegu, jego zawieszenia
i przerwania. Wprowadzenie jednak obowiązku badania przez sąd czy sprawa jest przedawniona spowoduje w praktyce brak możliwości dochodzenia takich roszczeń. Sposób zaś sformułowania przepisów przejściowych oznacza, że wierzyciele nie będą mieli wiele czasu na dostosowanie strategii do realiów prawnych. Warto więc zacząć przygotowywać się już dzisiaj.

adw. Michał Rączkowski, partner zarządzający RK Legal

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co trzeba zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia a co pozostaje bez zmian [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

REKLAMA

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

Zwracasz pracownikom wydatki na taksówki – czy musisz pobrać zaliczkę na podatek PIT? Najnowsze wyjaśnienia fiskusa (taksówki w podróży służbowej i w czasie wyjścia służbowego)

Pracodawcy mają wątpliwości, czy w przypadku zwracania pracownikom wydatków na taksówki (kiedy to pracownicy wykonują obowiązki służbowe – zarówno w podróży służbowej jak i w czasie tzw. wyjścia służbowego), trzeba od tych kwot pobierać zaliczki na podatek dochodowy? Pod koniec czerwca 2025 r. wyjaśnił to dokładnie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Kilka miesięcy wcześniej odpowiedzi na to pytanie udzielił Minister Finansów.

Minister Majewska chce uproszczenia ZUS dla firm – konkretne propozycje zmian już na stole

Minister Agnieszka Majewska zaproponowała szereg zmian w przepisach dotyczących ubezpieczeń społecznych, które mają ułatwić życie mikro, małym i średnim przedsiębiorcom. Wśród postulatów znalazły się m.in. podniesienie limitu Małego ZUS Plus, likwidacja składki rentowej dla emerytów-przedsiębiorców, uproszczenia przy wakacjach składkowych oraz ułatwienia dla łączących biznes z rodzicielstwem.

REKLAMA

Miliardy z KPO usprawniają kolejową infrastrukturę

Prawie 11,5 mld zł warte są inwestycje realizowane ze środków Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności (KPO) przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Zarządzająca infrastrukturą kolejową spółka, która jest największym beneficjentem KPO, zawarła już ponad 120 umów z wykonawcami na kwotę 8 mld zł. Przeszło 160 prowadzonych zadań ma przyczynić się do zwiększenia prędkości pociągów, a także zwiększenia przepustowości tras oraz usprawnienia zarządzania ruchem kolejowym. Inwestycje poprawiają bezpieczeństwo ruchu i komfort obsługi podróżnych. Na stacjach i przystankach budowany jest nowoczesny system informacji pasażerskiej, a ich infrastruktura - dopasowywana do potrzeb osób o ograniczonej mobilności.

Darowizna od brata ponad limit 36 120 zł. Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby nie stracić prawa do zwolnienia podatkowego?

Co robić gdy darowizna przekazana przez brata przekracza limit kwoty wolnej w wysokości 36 120 zł? Czy podlegała zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn, pomimo że jest dokonywana z majątku wspólnego brata i jego małżonki? Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia?

REKLAMA