Ministerstwo Finansów wyjaśnia przepisy o cenach transferowych

Objaśnienia podatkowe w zakresie cen transferowych nr 2: Korekta cen transferowych w rozumieniu art. 11e ustawy o CIT (art. 23q ustawy o PIT)

Celem korekty cen transferowych w rozumieniu art. 11e ustawy o CIT (KCT11e) jest dostosowanie cen transferowych za dany okres rozliczeniowy do wysokości zgodnej z zasadą ceny rynkowej. Należy jednak pamiętać, że nie każde korygowanie cen transferowych stanowi omawianą korektę cen transferowych. Przede wszystkim, KCT11e jest korektą retrospektywną, gdyż odnosi się do rozliczeń między podmiotami powiązanymi - dokonanych w przeszłości. Tego rodzaju korekta ma bowiem:

• zmieniać wysokość już osiągniętych przychodów lub poniesionych kosztów uzyskania przychodów,
• być ujmowana w okresie rozliczeniowym, którego dotyczy.

Jej istota polega na urynkowieniu transakcji, dla której pierwotnie ustalono warunki rynkowe, a które następczo (m.in. wskutek istotnej zmiany okoliczności) stały się nierynkowe.

Z uwagi na brak stosownych regulacji Ministerstwo Finansów wyjaśniło, że KCT11e powinny być dokonywane z częstotliwością, z jaką w porównywalnych warunkach dokonywałyby ich podmioty niepowiązane. Należy wówczas uwzględnić faktyczny przebieg oraz okoliczności zawarcia i realizacji transakcji kontrolowanej, a także zachowanie stron transakcji.

Z kolei niemożliwości ustalenia częstotliwości korekt u podmiotów niepowiązanych nie jest przeszkodą dla korekty cen transferowych. Częstotliwość jej dokonania zależy bowiem zwłaszcza od:

• specyfiki transakcji i stosowanego modelu rozliczeń w danym typie transakcji,
• zmienności czynników ekonomiczno-gospodarczych mających wpływ na warunki transakcji,
• dostępności wiarygodnych, obiektywnych danych porównawczych.

KCT11e powinna zasadniczo obejmować okres nie dłuższy niż rok podatkowy oraz następować przed złożeniem zeznania rocznego, co jednak nie wyklucza jej dokonania po złożeniu zeznania.

Zgodnie z objaśnieniami, korygowanie cen transferowych może następować w szczególności na podstawie:

1. noty księgowej korygującej zbiorczo przychody lub koszty podmiotu powiązanego w odniesieniu do danej transakcji kontrolowanej (bez odnoszenia się do konkretnej faktury/noty),
2. zbiorczej faktury korygującej,
3. faktury korygującej konkretną fakturę/pozycję z faktury z okresu rozliczeniowego.

Wybór rodzaju dokumentu księgowego zależy każdorazowo od okoliczności stanu faktycznego i powinien uwzględniać przepisy innych aktów, zwłaszcza ustawy o VAT.

Ponadto, objaśnienia uszczegóławiają warunki dopuszczalności korekty cen transferowych, które muszą być spełnione łącznie. Zalicza się do nich:

1. ustalenie warunków w trakcie roku podatkowego zgodnie z zasadą ceny rynkowej,
2. zmianę istotnych okoliczności w trakcie roku podatkowego lub uzyskanie wiedzy o faktycznie uzyskanych przychodach lub poniesionych kosztach,
3. oświadczenie podmiotu powiązanego o dokonaniu korekty cen transferowych,
4. wyłączenie niektórych jurysdykcji podatkowych, tj. państw z którymi nie zawarto stosownej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz umowy o wymianie informacji w sprawach podatkowych,
5. potwierdzenie dokonania korekty cen transferowych w rocznym zeznaniu podatkowym.

Objaśnienia podatkowe w zakresie cen transferowych nr 3: Metoda porównywalnej ceny niekontrolowanej

W dokumencie określono przesłanki stosowania metody porównywalnej ceny niekontrolowanej (PCN). W tym celu konieczne jest spełnienie jednego z dwóch poniższych warunków:

• żadna z ewentualnych różnic pomiędzy porównywanymi transakcjami lub podmiotami nie może wpływać w sposób istotny na cenę przedmiotu takiej porównywalnej transakcji, lub
• możliwe jest dokonanie racjonalnie dokładnych korekt porównywalności eliminujących istotne efekty takich różnic.

Ponadto, objaśnienia zawierają szereg przykładów oraz wskazują typowe obszary, w których metoda PCN może znaleźć zastosowanie. Są to w szczególności:

• transakcje kontrolowane niezależnie od rodzaju, dla których występuje możliwość porównania wewnętrznego,
• transakcje, których przedmiot podlega notowaniu na giełdzie towarów lub surowców,
• transakcje, których przedmiotem jest udostępnienie wartości niematerialnych na zasadzie licencji,
• transakcje w zakresie wynajmu nieruchomości.

Zastosowanie tego rodzaju metody jest jednak wykluczone, gdy niemożliwe jest pozyskanie wiarygodnych danych, zweryfikowanie istotnych kryteriów porównywalności bądź dokonanie racjonalnie dokładnych korekt porównywalności. Poza tym, należy unikać błędów nieporównywalności lub niedostatecznej porównywalności danych, pomijania czynników mających znaczący wpływ na porównywalność czy porównywania cen w transakcjach dokonywanych w ramach podstawowej działalności z cenami w transakcjach incydentalnych.

Objaśnienia podatkowe w zakresie cen transferowych nr 4: Domniemanie oraz należyta staranność, o których mowa w art. 11o ust. 1b ustawy o CIT (art. 23za ust. 1b ustawy o PIT) – projekt

W celu wyjaśnienia pojawiających się wątpliwości resort finansów przygotował projekt objaśnień odnoszących się do kwestii należytej staranności w zakresie weryfikacji rozliczeń drugiej strony transakcji z podmiotem rajowym. Jest nim podmiot mający miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, których wykaz zawiera rozporządzenie wykonawcze[1].

Zawarte w art. 11o ust. 1b ustawy o CIT domniemanie nakazuje przyjęcie, że rzeczywisty właściciel jest podmiotem rajowym, jeżeli druga strona transakcji z podatnikiem dokonuje w roku podatkowym rozliczeń z podmiotem rajowym. Z domniemania wynika, że już samo ustalenie okoliczności dokonywania przez kontrahenta takich rozliczeń powoduje powstanie obowiązku sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych, o ile wartość transakcji przekracza 500 tys. zł.

Z projektowanych objaśnień wynika, że dla ustalenia czy druga strona transakcji dokonuje rozliczeń z podmiotem rajowym wystarczające jest uregulowanie jakichkolwiek należności/zobowiązań, bez względu na formę tych rozliczeń.

Dla obalenia powyższego domniemania, a w konsekwencji braku konieczności sporządzenia dokumentacji cen transferowych, niezbędne jest wykazanie przez podatnika, że pomimo występowania u kontrahenta rozliczeń z podmiotem rajowym, podmiot ten nie jest rzeczywistym właścicielem otrzymywanych należności.

Weryfikacja przez podatnika, czy w danym roku podatkowym druga strona transakcji dokonywała rozliczeń z podmiotem rajowym, wymaga dochowania należytej staranności. W przypadku transakcji z podmiotami niepowiązanymi zasadniczo wystarczające będzie uzyskanie od kontrahenta pisemnego oświadczenia, z którego wynika, że nie dokonywał on żadnych rozliczeń z podmiotem rajowym (o ile oświadczenie to nie jest sprzeczne z innymi dostępnymi dla podatnika informacjami).

Wyższy standard należytej staranności wymagany jest natomiast względem transakcji z podmiotami powiązanymi. Oprócz oświadczenia drugiej strony transakcji dodatkowymi źródłami informacji mogą być:

• dokumentacja cen transferowych,
• informacja o jednostkach wchodzących w skład grupy podmiotów (CbC),
• sprawozdanie finansowe wraz z raportem oraz opinią biegłego rewidenta,
• struktura właścicielska,
• opinia przedstawiciela zawodu zaufania publicznego (np. biegły rewident, adwokat, doradca podatkowy).

Interpretacja ogólna Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej w sprawie definicji transakcji kontrolowanej – projekt

Celem projektowanego dokumentu jest wyjaśnienie pojęcia transakcji kontrolowanej, które zostało wprowadzone do cen transferowych i obowiązuje od 1 stycznia 2019 r. Ministerstwo wskazuje, że nadrzędnym elementem determinującym istnienie bądź brak istnienia transakcji kontrolowanej jest ocena, czy mamy do czynienia z działaniami o charakterze gospodarczym. Drugim elementem jest, aby warunki takich działań zostały ustalone lub narzucone w wyniku powiązań.

Ustalając zakres znaczeniowy sformułowania „działania o charakterze gospodarczym” należy posiłkować się rozumieniem pojęcia „działalność gospodarcza”. Spośród licznych definicji legalnych wyróżnić można jej typowe, wspólne cechy, m.in.: nastawienie na zysk, ciągłość, powtarzalność, samodzielność.

Według projektu interpretacji, zakres zdarzeń/czynności, które będą mogły kwalifikować się jako działania o charakterze gospodarczym, nie musi być jednak tożsamy z działalnością gospodarczą. Działania o charakterze gospodarczym są bowiem zakresowo pojęciem szerszym. Oznacza to, że dany podmiot nie musi prowadzić działalności gospodarczej, aby dokonywane przez niego czynności miały charakter gospodarczy.

Z dokumentu wynika, że dla zaistnienia transakcji kontrolowanej nie jest jednak wystarczające, aby działania o charakterze gospodarczym zostały dokonane przez podmioty powiązane. Niezbędne jest ustalenie lub narzucenie warunków takich działań w wyniku powiązań. Oznaczać to może występowanie sytuacji, w których działania będą miały charakter gospodarczy i będą dokonane między podmiotami powiązanymi, lecz mimo to nie będą stanowiły transakcji kontrolowanej, ponieważ warunki takich działań nie zostały ustalone lub narzucone w wyniku powiązań.

Jako przykład powyższego wskazano sytuację, gdy identyfikowane na podstawie rzeczywistych zachowań stron działania o charakterze gospodarczym będą determinowane powszechnie obowiązującymi przepisami prawa. Wówczas przesłanka, aby warunki podejmowanych działań były ustalone lub narzucone w wyniku powiązań, nie będzie spełniona. Zgodnie z projektem interpretacji, zdarzenia takie jak wypłata dywidendy, wypłata zysku przez spółkę niebędącą osobą prawną na rzecz jej wspólników czy dopłaty uregulowane w KSH nie mieszczą się w pojęciu transakcji kontrolowanej.

Jakub Kittler, młodszy. konsultant ds. podatków, Business Tax Professionals Sp. z o.o, sp.k.

źródło: podatki.gov.pl