Należyta staranność w podatku u źródła (WHT) – czym jest i jak jej dochować?

Co oznacza dochowanie należytej staranności?
Temat należytej staranności dotyczy tych płatników, którzy stosują stawkę preferencyjną lub zwolnienie wynikające z ustawy lub umów i unikaniu podwójnego opodatkowania. Przy stawce podstawowej (19% lub 20%), należyta staranność w praktyce nas nie interesuje.
Chcąc jednak skorzystać z ulgi lub zwolnienia kłopot mamy już na wstępie: ustawy podatkowe nie definiują pojęcia należytej staranności. KIS nie wydaje co do zasady interpretacji w tym zakresie. Orzecznictwo dotyczące tego tematu też jest dość ograniczone. Z pomocą tylko częściowo przychodzi projekt objaśnień podatkowych Ministerstwa Finansów w sprawie zasad poboru podatku u źródła. Zgodnie z nim, należyta staranność to podejmowanie działań istotnych z punktu widzenia zastosowania danej preferencji podatkowej w konkretnym przypadku. Chodzi w szczególności o weryfikację zgodności otrzymanych dokumentów ze stanem faktycznym, weryfikację rezydencji podatkowej odbiorcy należności oraz weryfikację statusu kontrahenta jako podatnika, który uzyskuje przychód z tytułu otrzymanej należności oraz jako jej rzeczywistego właściciela, w tym poprzez pryzmat prowadzenia rzeczywistej działalności gospodarczej przez ten podmiot.
O tym, że płatnik dochowuje należytej staranności można zatem mówić w sytuacji, gdy podejmie on działania, które podjąłby każdy inny rozsądnie działający podmiot w celu ustalenia, czy podatnik podatku u źródła rzeczywiście spełnia warunki do zastosowania wobec niego konkretnej preferencji podatkowej.
Wydaje się zatem, że zasadne powinno być podejście zgodnie z którym należy pozyskać od podatnika stosownie oświadczenia i określone dokumenty (takie jak np. sprawozdanie finansowe), a następnie zweryfikować to z danymi dostępnymi publicznie i dopytać kontrahenta o kwestie, które z dokumentów nie wynikają, aby wyjaśnić ewentualne wątpliwości.
Z drugiej jednak strony projekt objaśnień formułuje bardzo rygorystyczne warunki co do sposobu badania kontrahentów – w szczególności, kontrahentów powiązanych osobowo i/lub kapitałowo z płatnikiem. Przykładowo, wskazuje on, że całkowity komfort przy dużych transakcjach z podmiotami powiązanymi zapewnić może audyt podatnika przez doradcę podatkowego. Projekt ten nie jest jednak dokumentem ostatecznym (nie ma waloru ochronnego), a MF zapowiada jego modyfikację.
Warto jednak zwrócić uwagę, że MF w projekcie objaśnień dotyczących obowiązku sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych dla tzw. pośrednich transakcji rajowych wskazuje, że dla celów dochowania należytej staranności wystarczające będzie co do zasady pozyskanie odpowiedniego oświadczenia przez płatnika. Niemniej jednak, zgodnie z treścią projektu, taki ograniczony zakres należytej staranności przedstawiony w projekcie nie powinien być przekładany na grunt innych regulacji podatkowych, w szczególności na grunt podatku u źródła. O ile samo oświadczenie może być wystarczające dla celów przepisów o cenach transferowych, to nie oznacza to, że będzie ono również wystarczające dla celów podatku u źródła. A zatem na samych oświadczeniach w przypadku podatku u źródła najczęściej bazować nie możemy.
Jeden urząd ds. WHT
Od 1 stycznia 2021 r. wszystkie zadania związane z poborem przez płatników zryczałtowanego podatku u źródła od osób prawnych będących nierezydentami zostały scentralizowane w Lubelskim Urzędzie Skarbowym w Lublinie. Urząd ten dał już o sobie znać rozsyłając do części płatników pisma przypominające o obowiązku dochowania należytej staranności przy weryfikacji przesłanek uprawniających do zastosowania zwolnienia lub preferencyjnej stawki podatku wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Pisma te dotyczą w szczególności wypłat dywidend z polskich spółek. Był to wyraźny sygnał, że wywiązywanie się z obowiązków WHT jest na celniku organów skarbowych.
Należyta staranność – czujność wysoce wskazana!
O uwadze, jaką przykładają organy podatkowe do należytej staranności świadczy fakt, że oczekuje się od płatników jej dochowania nawet w sytuacjach, w których przepisy nie nakładają takiego obowiązku. Przykład? Polski płatnik wypłaca dywidendę na rzecz podmiotu zagranicznego i zamierza skorzystać ze zwolnienia z obowiązku poboru podatku u źródła. W ustawie o CIT są podane warunki konieczne do spełnienia. Na próżno szukać tam wymogu weryfikacji przez płatnika, czy podmiot na rzecz którego ma zostać wypłacona dywidenda będzie jej rzeczywistym właścicielem (ang. beneficial owner) w rozumieniu przepisów ustawy o CIT. Mimo to, organy podatkowe stają na stanowisku, że ze zwolnienia z poboru podatku u źródła może skorzystać wyłącznie płatnik, który potwierdzi, że beneficjent wypłacanej dywidendy jest jej rzeczywistym właścicielem. Zdaniem organów podatkowych, dopiero po dokonaniu takiej weryfikacji można mówić o dochowaniu przez płatnika należytej staranności.
Co zmienił „Polski Ład”?
Wprowadzone od początku tego roku zmiany nie były zaskoczeniem, ponieważ pokrywają się ze wcześniejszymi zapowiedziami Ministerstwa Finansów i rozwiązaniami przedstawionymi we wspomnianym projekcie objaśnień, a także dotychczasową praktyką skarbówki.
Pozytywna dla płatników informacja, to formalne potwierdzenie zróżnicowania zakresu należytej staranności w przypadku dokonywania płatności do podmiotów powiązanych oraz do podmiotów niepowiązanych. Rozszerzono mianowicie zakres okoliczności badanych przy ocenie czy dochowano należytej staranności o powiązania płatnika z podatnikiem. W praktyce oznacza to, że obowiązki weryfikacyjne płatnika w zakresie spełnienia warunków zastosowania obniżonej stawki podatku bądź zwolnienia w odniesieniu do wypłaty dokonywanej na rzecz podatnika będącego podmiotem powiązanym z płatnikiem są szersze niż w odniesieniu do podatnika nie powiązanego z płatnikiem.
Końca dyskusji i sporów nie widać…
Kwestie dotyczące należytej staranności zapewne jeszcze przez długi czas będą przedmiotem dyskusji i sporów. Być może pomocne w zakresie ustalenia szczegółowego zakresu tego obowiązku okażą się ostatecznie objaśnienia podatkowe w sprawie zasad poboru podatku u źródła, które dawałyby podatnikom ochronę w przypadku zastosowania się do nich. Póki co trzeba liczyć się z tym, że nie obędzie się bez sporów podatników z organami podatkowymi w tym zakresie.
Izabela Ścierska-Kulma, doradca podatkowy, Senior Manager w ENODO Advisors. Specjalizuje się w bieżącym doradztwie podatkowym, szczególnie w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych. Jest autorką artykułów i publikacji, a także prelegentką na szkoleniach i konferencjach o tematyce podatkowej.
***
Zapraszamy 26 maja 2022 r. o godz. 10:00 na bezpłatne webinarium Dywidenda za 2021 r a podatek u źródła.
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat
Liczne zmiany przepisów i niejednolite interpretacje i orzeczenia w sprawach podatkowych to codzienność polskich podatników, firm i księgowych. Nie wszyscy wiedzą, że można ubezpieczyć się od ryzyka podatkowego. Ubezpieczyciele oferują w tym zakresie kompleksową ochronę ubezpieczeniową, np. ochronę skarbową dla osób fizycznych odpowiedzialnych za finanse (dot. ryzyka kar z kks), czy ochronę podatkową uruchamianą w ramach sporów podatników z organami podatkowymi.
Wynagrodzenie za funkcje kierownicze i nadzorcze w pracach B+R stanowi koszt kwalifikowany.
ZUS poinformował o wdrożeniu nowej metryki programu Płatnik, które ma mieć miejsce 7 czerwca 2023 r. w godzinach wieczornych.
Jakie skutki podatkowe w podatku dochodowym wywołuje dywidenda rzeczowa po stronie spółki wypłacającej dywidendę?
Kawa z INFORLEX to cykl bezpłatnych spotkań online. Spotkania odbywają się w formule „na żywo” w wybrane wtorki o godzinie 9.00. Przy porannej kawie poruszamy najbardziej aktualne tematy, które stanowią także zasób kompleksowej bazy wiedzy INFORLEX. Rozmawiamy o podatkach, księgowości, rachunkowości, kadrach, płacach oraz HR. 13 czerwca br. tematem spotkania będzie Slim VAT 3.
Ministerstwo Finansów pracuje nad ustawą, która zobowiąże operatorów platform cyfrowych do raportowania organom podatkowym o aktywnych sprzedawcach, m.in. tych, którzy dokonali co najmniej 30 transakcji w roku lub sprzedali towary za więcej niż 2 tys. euro. Raportowane będą też dane osób, które za pośrednictwem platformy wynajmą np. swoje mieszkanie - informuje dyrektor Departamentu Polityki Podatkowej w Ministerstwie Finansów Marcin Lachowicz.
Rada Polityki Pieniężnej w czasie posiedzenia w dniach 5-6 czerwca 2023 r. nie podjęła decyzji o zmianie wysokości żadnej stopy procentowej NBP. Stopa referencyjna wynosi nadal 6,75 proc.
Przedsiębiorcy czekają na zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej. Powstaje jednak pytanie, czy środki, które oddaje ZUS, powinny zostać uznane za przychód przedsiębiorstwa. Wszystko zależy od wybranej metody rozliczania podatku.
W komunikacie z 5 czerwca 2023 r. Ministerstwo Finansów poinformowało, że służby Komisji Europejskiej potwierdziły, że brak jest podstaw do zwolnienia drobnych producentów wina z wymogów określonych w art. 33-43 dyrektywy 2020/262, w tym z obowiązku stosowania e-SAD przy przemieszczaniu wewnątrzwspólnotowym poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy wyprodukowanego przez nich wina oraz posiadania numeru akcyzowego uprawnionego/certyfikowanego wysyłającego.
To dziś już dziś! Międzynarodowy Dzień Księgowego. Dziękujemy za Waszą ciężką pracę i zaangażowanie i za to, że zawsze można na Was liczyć. Zapraszamy do galerii pełnej humoru.
Nie ustajemy w świętowaniu Międzynarodowego Dnia Księgowego. Następna porcja humoru jest już gotowa. Zapraszamy!
6 czerwca 2023 r. Rada Ministrów przyjęła i skierowała do Sejmu projekt ustawy o wprowadzeniu systemu kaucyjnego. System kaucyjny ma objąć od 2025 roku, np. butelki z tworzyw sztucznych jednorazowego użytku do 3 l, szklane wielokrotnego użytku do 1,5 l i puszki metalowe do 1 l.
Naczelny Sąd Administracyjny rozpatrzył skargę kasacyjną spółki, która toczyła spór z organem podatkowym w zakresie miejsca rozliczania VAT od usług wsparcia (orzeczenie z 14 lutego 2023 r., sygnatura I FSK 1794/19).
U nas Międzynarodowy Dzień Księgowego trwa cały tydzień! Kolejny zestaw żartów prosto od księgowych już na Was czeka!
W dniu 1 czerwca 2023 r. Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę z 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (zwana potocznie SLIM VAT 3). Ta nowelizacja zawiera nie tylko zmiany w podatku VAT ale także kilka zmian w podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) i wyższe kwoty wolne w podatku od spadków i darowizn. Przesunięto o rok obowiązek wysyłania JPK_PIT i JPK_CIT.
Zarówno w małych firmach, jak i w międzynarodowych przedsiębiorstwach, dział księgowości odgrywa kluczową rolę w zakresie zarządzania finansami i zapewnianiu przejrzystości informacji finansowych. Obchodzony 9 czerwca Dzień Księgowego to doskonała okazja, aby uznać i docenić wkład grupy, która zapewnia solidne podstawy do podejmowania decyzji biznesowych w firmach.
Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej opublikowało projekt nowelizacji ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, który ma na celu podwyższenie świadczenia wychowawczego (tzw. 500 plus) do kwoty 800 zł miesięcznie od 2024 roku.
"Ewa, nasza tęczowa księgowa" - tak nazwaliśmy historyjkę o księgowej, którą napisał ChatGPT-4. Ciekawi jesteśmy jak Wam się spodoba i przede wszystkim, czy wywoła uśmiech na Waszych twarzach… a w których miejscach - to już sprawka sztucznej inteligencji!
Jak działają międzybankowe systemy rozliczeniowe Elixir, Euro Elixir i Express Elixir w czasie Bożego Ciała (8 czerwca 2023 r.) i całego długiego weekendu 8-11 czerwca? Kiedy dojdzie do odbiorcy przelew bankowy wysłany w Boże Ciało?
Międzynarodowy Dzień Księgowego już w najbliższy piątek - 9 czerwca. My zaczynamy świętowanie już od dziś i mamy dla Was, drodzy Księgowi i Księgowe, kolejną porcję dowcipów prosto z biur rachunkowych. Bo liczy się humor!
Nowy wskaźnik referencyjny WIRON, który ma zastąpić dotychczasowy WIBOR, będzie stosowany przy prefinansowaniu działań w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Tak przewiduje zakłada projekt rozporządzenia opublikowany 24 maja 2023 r. na stronach Rządowego Centrum Legislacji.
Trzymiesięczny WIRON spadł od początku 2023 roku z 6,18 proc. do 5,83 proc. W tym samym czasie WIBOR 3M stopniał o 10 pkt bazowych (do 6,9 proc.). Jeśli sytuacja się nie zmieni, inwestorzy po zaplanowanej na 1 stycznia 2025 r. tranzycji, będą zarabiali mniej.
Prezydent podpisał ustawę znaną jako SLIM VAT 3. Na mocy nowych przepisów zwiększony został m.in. limit dla podatników, którzy mogą korzystać z metody kasowej rozliczania podatku VAT oraz rozliczać się kwartalnie. Próg przychodowy wzrósł z 1,2 miliona do 2 milionów euro. Ustawa wejdzie w życie 1 lipca. Jej celem jest uproszczenie regulacji podatkowych i ułatwienie prowadzenia działalności przedsiębiorcom. Jakie zmiany na nich czekają?
Zapadł ważny wyrok dla praktyki naliczania stawki podatku od nieruchomości dla działalności opiekuńczej (domów seniora). Chodzi o wyrok z dnia 23 maja 2023 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie w sprawie o sygn. I SA/ Kr 250/23.
Prezent dla współpracownika odchodzącego na emeryturę to sympatyczny gest i podziękowanie za dotychczasową wspólną pracę. Ale co kupić? Przygotowaliśmy kilka pomysłów.
Komentarze(0)
Pokaż: