REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy lepiej jest mieszkanie darować, czy pozostawić w spadku

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dorota Kwapisz
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Matka chce mi przekazać mieszkanie w formie darowizny. Ojciec i mój brat nie żyją. Innego rodzeństwa nie mam. Brat pozostawił dwie córki. Jakie zobowiązania będę miała wobec nich? Czy dla mnie korzystniej będzie, gdy matka ustanowi mnie jedyną spadkobierczynią, a córki brata będą dochodzić zachowku?

RADA

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

Najkorzystniejsza w opisanej sytuacji jest darowizna dokonana ze zwolnieniem z obowiązku zaliczenia do spadku, ale tylko pod warunkiem, że matka nie pozostawi testamentu. Wówczas po jej śmierci do dziedziczenia zostaną powołane jej dzieci - córka i syn, a ponieważ syn nie żyje - jego córki. W skład spadku wejdą przedmioty i prawa, które spadkodawczyni posiadała w chwili śmierci. Spadek nie obejmie mieszkania, które zostało przekazane córce w drodze darowizny. Córka nie będzie też miała żadnych zobowiązań wobec pozostałych spadkobierców - córek brata. Szczegóły - w uzasadnieniu.

UZASADNIENIE

W przypadku braku testamentu dochodzi do dziedziczenia ustawowego. Wówczas w pierwszej kolejności powołani do spadku są: dzieci i małżonek spadkodawcy. Przyjmując zatem, że ojciec zmarł przed synem, spadek po nim przejdzie na matkę i dzieci - syna i córkę, w częściach równych, czyli każde z nich otrzyma 1/3 spadku po ojcu. Natomiast po śmierci syna spadek po nim przypada jego dzieciom.

REKLAMA

W omawianej sytuacji nie wiadomo, czy mieszkanie należy wyłącznie do matki, czy było wspólną własnością matki i ojca. Zakładając, że współwłaścicielem mieszkania był również ojciec, jego udział w mieszkaniu, czyli 1/2, przechodzi na żonę oraz dzieci - syna i córkę. Odziedziczą oni po 1/3 udziału ojca, czyli własność mieszkania będzie się przedstawiała następująco: 4/6 - matka, 1/6 - córka, 1/6 - syn. Następnie po śmierci syna udział, który mu przypadał w mieszkaniu, otrzymują jego dzieci. Ponieważ syn ma dwie córki, odziedziczą one po 1/2 jego udziału w mieszkaniu, czyli po 1/12 całości mieszkania. W takiej sytuacji matka będzie dysponowała 8/12 mieszkania, jej córka 2/12, a córki syna po 1/12 każda. Matka będzie mogła zatem darować córce jedynie 8/12 mieszkania.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przyjmując jednak, że mieszkanie należy w całości do matki, a jej mąż i syn nie żyją, to po jej śmierci powołane do dziedziczenia będą córka oraz dzieci syna.

PRZYKŁAD

Spadkodawczyni nie sporządziła testamentu, pozostawiła po sobie mieszkanie. Syn nie żyje. Jedynymi żyjącymi członkami rodziny są córka i dzieci syna. Córka i syn spadkodawczyni dziedziczą w częściach równych - po 1/2, a ponieważ syn nie żyje, jego udział spadkowy przypada jego dzieciom w częściach równych, czyli każde z nich otrzyma 1/2 udziału, jaki syn otrzymałby w drodze dziedziczenia po matce, czyli po 1/4 majątku spadkowego. Stąd córka spadkodawczyni otrzyma 1/2, a córki syna po 1/4 mieszkania.

W przypadku sporządzenia testamentu obowiązuje zasada swobody testowania, która polega na tym, że spadkodawca może powołać do całego spadku także osobę spoza grona spadkobierców ustawowych. Do grona spadkobierców ustawowych należą m.in.: dzieci, małżonek spadkodawcy, rodzice i rodzeństwo. W takiej sytuacji osobie najbliższej spadkodawcy, która nie została uwzględniona w testamencie, przysługuje roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej w wysokości 1/2 albo 2/3 udziału spadkowego, który przypadałby jej przy dziedziczeniu ustawowym. Ma to na celu zabezpieczenie interesów osób najbliższych spadkodawcy.

Dlatego, jeżeli matka pozostawi testament, w którym ustanowi córkę jedyną spadkobierczynią swojego majątku, córki syna (wnuczki) będą miały prawo żądać zapłaty zachowku.

Sama wysokość zachowku jest określana następująco:

• jeżeli córki syna spadkodawczyni uprawnione do zachowku są małoletnie albo trwale niezdolne do pracy, otrzymają zachowek w wysokości 2/3 udziału spadkowego, który przypadałby im przy dziedziczeniu ustawowym,

• w pozostałych przypadkach - w wysokości 1/2 udziału spadkowego, który przypadałby im przy dziedziczeniu ustawowym.

Przy obliczaniu zachowku istotną kwestią jest obliczenie wartości całego majątku wchodzącego w skład spadku. Do wartości spadku należy zaliczyć wartość majątku pozostawionego przez spadkodawcę, a także darowizny uczynione przez spadkodawcę jeszcze za życia, z wyjątkiem:

• drobnych darowizn,

• darowizn dokonanych przed więcej niż dziesięciu laty od otwarcia spadku, czyli od chwili śmierci spadkodawcy, oraz

• darowizn na rzecz osób niebędących spadkobiercami czy uprawnionymi do zachowku.

W omawianym przypadku mogą zachodzić dwa zdarzenia:

1) matka podaruje córce mieszkanie, a potem sporządzi testament, w którym ustanowi ją jedyną spadkobierczynią pozostałego majątku,

2) matka przekaże córce w drodze testamentu mieszkanie, które będzie jedynym majątkiem, jaki posiada.

Zarówno pierwsze, jak i drugie rozwiązanie zwiększa ogólną wartość spadku, od której należy obliczyć wartość zachowku (art. 993 k.c.), bo w skład masy spadkowej w obu tych przypadkach wchodzi mieszkanie.

Darowizna jest najkorzystniejszym wyjściem z sytuacji, jeśli zastrzeże się, że została dokonana ze zwolnieniem od obowiązku zaliczenia jej do schedy spadkowej (art. 1039 k.c.). Warunkiem jest, że matka nie pozostawi testamentu. Jeżeli matka pozostawi testament, w którym ustanowi córkę jedyną spadkobierczynią, córka spadkodawczyni będzie musiała wypłacić córkom brata zachowek, doliczając do wartości spadku otrzymane mieszkanie.

Darowizna podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Jednak córka zostanie zwolniona od podatku od darowizn, jeżeli zgłosi fakt nabycia własności mieszkania do właściwego naczelnika urzędu skarbowego w ciągu miesiąca od dnia darowizny. Przekroczenie tego terminu oznacza, że córka będzie musiała zapłacić podatek, z tym że przysługuje jej ulga polegająca na tym, że opodatkowaniu podlega powierzchnia użytkowa mieszkania powyżej 110 m2 (art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn).

Należy wspomnieć, że podobne zasady opodatkowania obowiązują w przypadku nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych w drodze dziedziczenia. Wówczas zwolnieni od podatku są małżonkowie, dzieci, rodzice, rodzeństwo, pasierb, macocha i ojczym, jeśli w ciągu miesiąca od dnia uprawomocnienia orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku zgłoszą nabycie właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego.

• art. 4a oraz art. 16 ust. 1 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn - j.t. Dz.U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629

• art. 922 i nast. ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. Nr 16, poz. 93; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 82, poz. 557

Dorota Kwapisz

aplikant radcowski

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Monitor Księgowego

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
KSeF pomoże uszczelnić budżet. MF liczy na 18,7 mld zł wpływów w 2026 roku

Dzięki zmianom w podatkach i uszczelnieniu systemu za pomocą KSeF, Polska może w 2026 roku zyskać nawet 18,7 mld zł. Wśród planowanych działań są m.in. podwyżki CIT dla banków, wyższe stawki VAT i akcyzy oraz ograniczenie liczby osób nielegalnie zatrudnionych w budownictwie.

Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Co z samochodami zakupionymi do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

100 dni do KSeF – co się zmieni już od lutego 2026 roku?

Już od 1 lutego 2026 r. duże firmy będą wystawiać wyłącznie e‑faktury w KSeF, a wszyscy podatnicy będą je odbierać elektronicznie. Od kwietnia obowiązek rozszerzy się na pozostałych przedsiębiorców, wprowadzając jednolity, ustandaryzowany obieg faktur i koniec papierowych dokumentów.

REKLAMA

Skarbówka potwierdza: darowizny od rodzeństwa zwolnione z podatku nawet przy wspólności majątkowej

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że darowizny pieniężne od rodzeństwa są zwolnione z podatku, nawet jeśli darczyńcy mają wspólność majątkową. Kluczowe jest jedynie terminowe zgłoszenie darowizny i udokumentowanie przelewu. To dobra wiadomość dla wszystkich, którzy otrzymują wsparcie finansowe od bliskich.

Nowa opłata cukrowa uderzy w małe firmy? Minister ostrzega przed katastrofą dla MŚP

Minister Agnieszka Majewska, Rzecznik MŚP, ostrzega przed skutkami nowelizacji „podatku cukrowego”. Zwraca uwagę, że projekt zmian w ustawie o zdrowiu publicznym przygotowany przez Ministerstwo Finansów może nadmiernie obciążyć najmniejsze firmy. Nowe przepisy dotyczące opłaty cukrowej mają – wbrew intencjom resortu – rozszerzyć obowiązki sprawozdawcze i podatkowe także na mikro i małych przedsiębiorców.

Najważniejsze zmiany przepisów dla firm 2025/2026. Jakie nowe obowiązki i wyzwania dla biznesu?

Trzeci kwartał 2025 roku przyniósł przedsiębiorcom aż 13 istotnych zmian regulacyjnych. Powszechne oburzenie przedsiębiorców wzbudza jednak krótsze od obiecywanego 6-miesięcznego vacatio legis. Z jednej strony postępuje cyfryzacja i deregulacja procesów, z drugiej – rosną obciążenia fiskalne i kontrolne. Z najnowszego Barometru TMF Group obejmującego trzeci kwartał 2025 roku wynika, że równowaga między ułatwieniami a restrykcjami została zachwiana kosztem zmian wymagających dla prowadzenia biznesu.

Jak uwierzytelnić się w KSeF? Pieczęć elektroniczna to jedna z metod - zgłoszenie w ZAW-FA, API KSeF 2.0 lub przy użyciu Aplikacji Podatnika KSeF

Aby korzystać z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), nie trzeba zakładać konta, ale konieczne jest potwierdzenie tożsamości i uprawnień. Jednym z bezpiecznych sposobów uwierzytelnienia – szczególnie dla spółek i innych podmiotów niebędących osobami fizycznymi – jest kwalifikowana pieczęć elektroniczna. Sprawdź, jak działa i jak jej użyć w KSeF.

REKLAMA

Faktury korygujące w KSeF: Jak powinny być wystawiane od lutego 2026 roku?

Pytanie dotyczy zawartości pliku xml, za pomocą którego będzie wczytywana do KSeF faktura korygująca. Czy w związku ze zmianą struktury logicznej FA(3) w przypadku faktur korygujących podstawę opodatkowania i podatek będzie niezbędne zawarcie w pliku xml wartości „przed korektą” i „po korekcie”? Jeżeli będzie możliwy import na podstawie samej różnicy faktury korygującej (co wynikałoby z zamieszczonego na stronie MF pliku FA_3_Przykład_3 (Przykładowe pliki dla struktury logicznej e-Faktury FA(3)), to czy ta możliwość obejmuje fakturę korygującą do faktury pierwotnej już wcześniej skorygowanej (ponowną korektę)?

Rezygnacja członka zarządu w spółce z o.o. – jak to zrobić prawidłowo (zasady, dokumentacja, odpowiedzialność)

W realiach obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością decyduje się na złożenie rezygnacji z pełnionej funkcji. Powody mogą być różne – osobiste, zdrowotne, biznesowe czy organizacyjne – ale decyzja ta zawsze powinna być świadoma i przemyślana, zwłaszcza z perspektywy konsekwencji prawnych i finansowych.

REKLAMA