Po zapłacie podatek nie może się przedawnić

STAN FAKTYCZNY

Autopromocja

Uchwała została podjęta w związku z pytaniem składu orzekającego w sprawie dotyczącej VAT. NSA miał wątpliwość, czy zapłata zaległości w VAT określonej w decyzji wymiarowej organu podatkowego I instancji przed rozpatrzeniem odwołania od takiej decyzji jest zapłatą podatku powodującą wygaśnięcie zobowiązania podatkowego w rozumieniu art. 59 par. 1 pkt 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).

UZASADNIENIE

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów uznał, że zapłata w takim przypadku powoduje wygaśnięcie zobowiązania w VAT. Jak zauważył sąd, wątpliwości budzi wykładnia art. 59 par. 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej w brzmieniu obowiązującym w 2002 roku i dotyczy skutków prawnych zapłaty zobowiązania podatkowego w VAT określonego w decyzji organu I instancji, przed rozpatrzeniem odwołania od tej decyzji.

Autopromocja

Praktyczny leksykon VAT 2024. Wszystko o zmianach w rozliczeniach VAT

Sprawdź

Jak podkreślił NSA, zapłata podatku jest świadczeniem wynikającym z ukształtowanego zobowiązania podatkowego. Zobowiązanie podatkowe może wygasnąć o tyle, o ile wcześniej powstało i istnieje w dacie zapłaty. Teza taka wynika wprost z art. 59 par. 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej, który w brzmieniu obowiązującym w 2002 roku (tj. w dacie zapłaty zobowiązania podatkowego), stanowił, że zobowiązanie podatkowe wygasa w całości lub w części wskutek zapłaty podatku, w tym również potrącenia oraz zaliczenia nadpłaty na poczet zaległości podatkowych lub bieżących zobowiązań podatkowych, zaniechania poboru podatku, a także umorzenia zaległości podatkowych.

Wskazując na charakterystykę VAT sąd wskazał, że zobowiązanie w tym podatku powstawało bez udziału organu podatkowego, tj. z mocy prawa. Charakter prawny deklaracji składanej przez podatnika VAT był niewątpliwie złożony, niemniej jednak w żadnej mierze nie można było wiązać faktu złożenia deklaracji w urzędzie skarbowym z powstaniem zobowiązania podatkowego czy też z powstaniem prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. Technika obliczenia i poboru podatku opierała się na samoobliczeniu. W deklaracji podatkowej podatnik ujawniał wyłącznie fakt istnienia zobowiązania i wielkość podatku lub kwotę zwrotu (różnicę pomiędzy podatkiem należnym i naliczonym). Zobowiązanie podatkowe powstało z dniem zaistnienia zdarzeń, które ustawa o podatku od towarów i usług traktowała jako czynności opodatkowane. Przy czym, jak podkreślił NSA, ponieważ elementem konstrukcyjnym tego podatku było prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony przy nabyciu towarów i usług, przy obliczeniu zobowiązania podatku należało uwzględnić podatek naliczony i obliczyć różnicę pomiędzy kwotą podatku należnego i podatku naliczonego.

W ocenie NSA stwierdzenie, że zobowiązanie w VAT powstało z mocy prawa i że decyzja wydana ma charakter deklaratoryjny, prowadziło do wniosku, że zapłata zaległości podatkowej w VAT powodowała wygaśnięcie zobowiązania podatkowego na podstawie art. 59 par. 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej także wówczas, gdy następowała w wyniku wykonania nieostatecznej decyzji organu I instancji określającej wysokość zobowiązania podatkowego.

Autopromocja

Komplet 3 publikacji

Instrukcje księgowego. 100 praktycznych procedur z bazą narzędzi online

Sprawdź

Uchwała NSA z 8 października 2007 r., niepublikowana

SYGN. AKT I FPS 4/07

Autopromocja

Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian

Sprawdź

ALEKSANDRA TARKA