REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy od zagranicznych wierzytelności płacić podatek od czynności cywilnoprawnych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Łukasz Zalewski
Łukasz Zalewski

REKLAMA

W 2006 roku spółka nabywała wierzytelności od kontrahenta z Unii Europejskiej, a następnie odsprzedawała je na terenie Polski. Od nabycia tych wierzytelności jako usługi finansowej odprowadzała VAT. Według spółki od zakupu wierzytelności nie należało odprowadzać natomiast podatku od czynności cywilnoprawnych. Odmiennego zdania był naczelnik urzędu skarbowego, uznając, że do świadczenia usługi finansowej dochodzi nie w momencie nabycia wierzytelności, ale w momencie jej zbycia. W konsekwencji wierzytelność nabywaną od kontrahenta zagranicznego nakazał opodatkować podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czy urząd ma rację? O interpretację przepisów poprosiliśmy Izbę Skarbową w Szczecinie oraz eksperta podatkowego z Deloitte.

IZBA SKARBOWA W SZCZECINIE WYJAŚNIŁA

Z uwagi na to, że spółka odprowadzała VAT od nabycia wierzytelności, traktowanego jako usługa finansowa, czynność ta nie podlega równocześnie podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Odpłatny obrót wierzytelnościami stanowi świadczenie usług podlegających opodatkowaniu VAT. W przypadku zakupu wierzytelności od podmiotu mającego siedzibę w kraju trzecim, podatnikiem VAT zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT jest usługobiorca. W przypadku wskazanej transakcji obowiązek podatkowy powstaje w momencie importu usługi pośrednictwa finansowego i ciąży na nabywcy.

Powyższe nie ma zastosowania, gdy zbywcą wierzytelności jest ich właściciel pierwotny (sprzedaż wierzytelności własnych). Sprzedaż wierzytelności własnych nie jest usługą i w związku z tym nie podlega VAT. Tym samym w przypadku zawarcia umowy zakupu-sprzedaży wierzytelności własnych żadna ze stron tej umowy nie podlega opodatkowaniu VAT, natomiast transakcja taka podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W przypadku dalszej odsprzedaży nabytych wierzytelności (niezależnie od ich statusu w momencie nabycia) do świadczenia usługi dochodzi w momencie zbycia wierzytelności.

Jednocześnie, zgodnie z przepisami ustawy o VAT, zwalnia się od tego podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy, w tym usługi pośrednictwa finansowego sklasyfikowane w PKWiU.

Zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana VAT czy zwolniona z tego podatku (z określonymi w powołanym przepisie wyjątkami).

Zgodnie z przedstawionym stanem faktycznym spółka odprowadzała VAT od nabycia wierzytelności, traktowanego jako usługa finansowa, a zatem ta czynność nie podlegała równocześnie podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Natomiast w związku z nabywaniem wierzytelności od kontrahenta z Unii, zgodnie z art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, za podatek od towarów i usług (VAT) uważany jest również podatek od wartości dodanej, pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.

EKSPERT WYJAŚNIA

JOANNA SOŁTAN

ekspert podatkowy, starszy konsultant, Deloitte

Nabycie wierzytelności, również od podmiotu zagranicznego, stanowi usługę pośrednictwa finansowego i transakcja taka nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z ustawą o podatku od czynności cywilnoprawnych (ustawa o PCC) podlegają temu podatkowi m.in. umowy sprzedaży praw majątkowych. Wyłączone z opodatkowania są czynności cywilnoprawne, jeśli jedna ze stron jest z tytułu dokonania tej czynności opodatkowana VAT lub z niego zwolniona. Nie budzi większych dyskusji pogląd, że sprzedaż wierzytelności własnej (obrót pierwotny) nie podlega VAT, ponieważ nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT. Obrót wtórny takimi wierzytelnościami stanowi usługę pośrednictwa finansowego, zwolnioną z VAT. Pojawiają się jednak wątpliwości w odniesieniu do nabycia pierwotnej wierzytelności. Organy skarbowe traktują tę transakcję z reguły jako niepodlegającą VAT (a w konsekwencji podlegającą podatkowi od czynności cywilnoprawnych) ze względu na fakt, że transakcja taka nie stanowi przedmiotu działalności gospodarczej dla zbywcy.

Powyższa interpretacja jest błędna, a transakcja nabycia wierzytelności od pierwotnego wierzyciela powinna podlegać VAT po stronie nabywcy, w przypadku gdy świadczy on usługi w zakresie obrotu takimi prawami majątkowymi - jako usługa pośrednictwa finansowego. Istotą tej transakcji jest poprawa płynności finansowej zbywcy wierzytelności, a kwota, którą otrzymuje w zamian za wierzytelność, jest na ogół pomniejszona o wynagrodzenie nabywcy. Ponadto działalność gospodarcza polegająca na obrocie wierzytelnościami obejmuje zarówno skup, jak i późniejszą sprzedaż wierzytelności. Podatek od czynności cywilnoprawnych obciąża natomiast co do zasady obrót nieprofesjonalny.

Ponadto ustawa o PCC przewiduje wyłączenie z zakresu tego podatku transakcji, w których jedna ze stron (a nie wyłącznie sprzedawca) występuje jako podatnik VAT z tytułu danej operacji gospodarczej. Zatem sama ustawa przewiduje możliwość powstania obowiązku podatkowego w VAT po stronie podmiotu występującego w roli nabywcy.

W powyższej kwestii zapadały wyroki sądów administracyjnych przemawiające za koniecznością opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych transakcji sprzedaży wierzytelności (wyrok SA/Bk 372/02), jak i potwierdzające wyłączenie z tego podatku takich transakcji (wyroki: I SA/Po 2506/03, II SA 2208/06, III SA/Wa 4194/06). Wydaje się, że linia orzecznictwa sądów konsekwentnie zmierza jednak w kierunku uznania takich transakcji za element usług pośrednictwa finansowego.

W przypadku usług finansowych świadczonych na rzecz zagranicznych podatników, mających siedzibę na terytorium Wspólnoty, miejscem opodatkowania takiej usługi VAT jest kraj, gdzie nabywca posiada siedzibę. Jeżeli przyjąć, że nabywca wierzytelności od podmiotu z innego państwa Unii Europejskiej jest świadczącym usługę finansową, to usługę tę powinien rozliczyć dla celów VAT (najprawdopodobniej ze zwolnieniem z tego podatku) podmiot sprzedający wierzytelność. Dla polskiego nabywcy wierzytelności usługa taka będzie traktowana jako świadczenie usług poza terytorium kraju, które nie podlega opodatkowaniu VAT w Polsce. Jeśli jednak weźmiemy pod uwagę definicję VAT w ustawie o PCC, to w konsekwencji transakcja ta nie będzie podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych jako opodatkowana VAT. Dotyczy to również - moim zdaniem - stanu prawnego sprzed 1 stycznia 2007 r. Odmienny wniosek prowadziłby do dyskryminującego opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych transakcji, w których stroną jest podmiot z innego kraju Unii. Taki sposób rozumowania potwierdził WSA w wyroku z 7 marca 2007 r. (III SA/Wa 2208/06).

ŁUKASZ ZALEWSKI

PODSTAWA PRAWNA

l Art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).

l Art. 2 pkt 4 oraz art. 1a pkt 7 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U z 2007 r. nr 68, poz. 450).

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy KSeF sprawi, że księgowi będą mieli mniej pracy? Niekoniecznie

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) to jedno z najważniejszych przedsięwzięć cyfryzacyjnych w polskim systemie podatkowym, mające na celu uproszczenie i zautomatyzowanie obiegu faktur – od ich wystawienia, przez przesyłanie, aż po archiwizację. Choć Ministerstwo Finansów zapowiada, że dzięki obowiązkowemu modelowi KSeF przedsiębiorcy i księgowi zyskają czas, w praktyce księgowi nie spodziewają się mniejszego nakładu pracy. Wręcz przeciwnie, 36,1% księgowych oczekuje, że wdrożenie KSeF przysporzy im więcej obowiązków, a 75% z nich nadal czuje, że ich firma nie jest przygotowana do wdrożenia KseF – wynika z raportu fillup k24 “Księgowi i firmy wobec wdrożenia KSeF”.

Polskie jabłka na Łotwie… a w Białorusi? Spór podatkowy trafia do TSUE

Wyobraźmy sobie typowy dzień w polskiej firmie eksportującej jabłka. Towar gotowy, kontrahent zarejestrowany na Łotwie, formalności załatwione – wszystko wydaje się proste. Ale niespodziewanie pojawia się problem: jabłka wylądowały w Białorusi. I nagle w centrum uwagi znajduje się VAT – czy to wciąż wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT), czy już eksport?

Ministerstwo Finansów i KAS: budujemy Tax Morale. Czy moralność podatkowa zastąpi mechanizmy kontroli podatkowej?

W dniu 28 października 2025 r. w Ministerstwie Finansów odbyła się konferencja na temat moralności podatkowej w społeczeństwie i gospodarce. Uczestnikami spotkania byli m.in. wiceminister finansów Szef KAS Marcin Łoboda, przedstawiciele szwedzkiej administracji podatkowej, Krajowej Administracji Skarbowej, środowiska naukowego i biznesu. Spotkanie było okazją do dyskusji na temat budowania moralności podatkowej i jej wpływu na skuteczność poboru podatków.

Jak dobrze żyć (efektywnie współpracować) z księgowym? Przychody, koszty, bartery, dokumenty. Praktyczne rady dla twórców internetowych i influencerów

Jesteś influencerem, twórcą internetowym, a może dopiero zaczynasz swoją przygodę z działalnością online? Niezależnie od etapu, na którym jesteś – prędzej czy później przyjdzie moment, w którym będziesz musiał zmierzyć się z rozliczeniami podatkowymi. Współpraca z księgowym to w takim przypadku nie tylko konieczność, ale przede wszystkim ogromne ułatwienie i wsparcie w prowadzeniu legalnej, uporządkowanej działalności twórczej.

REKLAMA

Zwolnienia z kasy fiskalnej – aktualne przepisy i wyjątki 2025

Kasy fiskalne od lat stanowią nieodłączny element prowadzenia działalności gospodarczej. Z jednej strony są narzędziem do rejestrowania sprzedaży, z drugiej wspomagają rozliczenia podatkowe, zapewniając transparentność transakcji pomiędzy sprzedawcą i nabywcą.

Cypr staje się rajem dla polskich emigrantów. Skarbówka potwierdza korzystne zasady ryczałtu od przychodów zagranicznych

Przełom w interpretacji Krajowej Informacji Skarbowej! Fiskus potwierdził, że osoby przenoszące rezydencję podatkową do Polski mogą objąć ryczałtem wszystkie swoje przychody zagraniczne – od dywidend i kryptowalut po nieruchomości. Dla zamożnych reemigrantów to szansa na ogromne oszczędności i najkorzystniejsze warunki podatkowe w historii.

KSeF pomoże uszczelnić budżet. MF liczy na 18,7 mld zł wpływów w 2026 roku

Dzięki zmianom w podatkach i uszczelnieniu systemu za pomocą KSeF, Polska może w 2026 roku zyskać nawet 18,7 mld zł. Wśród planowanych działań są m.in. podwyżki CIT dla banków, wyższe stawki VAT i akcyzy oraz ograniczenie liczby osób nielegalnie zatrudnionych w budownictwie.

Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Jak rozliczać auta kupione do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

REKLAMA

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

100 dni do KSeF – co się zmieni już od lutego 2026 roku?

Już od 1 lutego 2026 r. duże firmy będą wystawiać wyłącznie e‑faktury w KSeF, a wszyscy podatnicy będą je odbierać elektronicznie. Od kwietnia obowiązek rozszerzy się na pozostałych przedsiębiorców, wprowadzając jednolity, ustandaryzowany obieg faktur i koniec papierowych dokumentów.

REKLAMA