REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Umowa depozytu nieprawidłowego - kiedy podlega opodatkowaniu PCC?

Robert Nogacki
radca prawny
Kancelaria Prawna Skarbiec
Kancelaria Prawna Skarbiec świadczy doradztwo prawne z zakresu prawa podatkowego, gospodarczego, cywilnego i karnego.
Umowa depozytu nieprawidłowego
Umowa depozytu nieprawidłowego: warunki zwolnienia z opodatkowania PCC
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Umowa depozytu nieprawidłowego podlega opodatkowaniu, ale przy spełnieniu określonych warunków przedsiębiorcy mogą skorzystać ze zwolnienia z tego podatku. Czym jest umowa depozytu nieprawidłowego, jakie warunki muszą zostać spełnione, aby przedsiębiorcy mogli skorzystać z zwolnienia z PCC?

Umowa depozytu nieprawidłowego została wskazana wprost w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych jako podlegająca opodatkowaniu PCC. Jednak przy dochowaniu określonych warunków jej strony, szczególnie przedsiębiorcy, mogą korzystać ze zwolnienia w tym podatku. Jakie to warunki?

REKLAMA

Autopromocja

Umowa depozytu nieprawidłowego

Wiele osób może nawet nie zdawać sobie sprawy, że prawdopodobnie nieświadomie zawarły podlegającą opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (w skrócie: PCC) umowę depozytu nieprawidłowego. Zgodnie z art. 845 Kodeksu cywilnego, z depozytem nieprawidłowym mamy do czynienia w sytuacji, gdy przechowawca może rozporządzać oddanymi mu na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku. Zastosowanie wówczas znajdują odpowiednie przepisy o pożyczce. Wystarczy więc, że rodzic zdeponuje na rachunku osobistym dziecka jakąś kwotę na przechowanie, a dziecko skorzysta z nich, nawet nieświadomie – czyli np. gdy bank automatycznie pobierze z tych pieniędzy środki na pokrycie ujemnego salda.

Umowa depozytu nieprawidłowego, wskazana jako przedmiot opodatkowania w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. j) ustawy o PCC, podlega 0,5% stawce opodatkowania. Stawka ta może jednak wzrosnąć aż do 20%, jeśli podatnik w przyszłości w toku czynności sprawdzających, kontroli podatkowej, postępowania podatkowego lub kontroli celno-skarbowej powoła się przed organem podatkowym na fakt zawarcia takiej umowy, a podatek nie został wcześniej opłacony. A do takich sytuacji dochodzi, gdy podatnicy po latach próbują wykazać przed skarbówką źródło zgromadzonych przez siebie środków i uwiarygodnić legalność pochodzenia pieniędzy wydatkowanych np. na zakup mieszkania.

Umowa rachunku powierniczego bez PCC

W grudniu 2020 r. naczelnik urzędu skarbowego określił spółce z o.o. zobowiązanie w podatku od czynności cywilnoprawnych stwierdzając, że w lipcu 2014 r. zwarła ona ze spółką akcyjną umowę depozytu nieprawidłowego. Spółka z o.o. wyjaśniała, że była jedynie przechowawcą środków przelanych jej w ramach umowy o prowadzenie rachunku powierniczego i obsługi płatności, a ta umowa nie została wskazana w ustawie jako podlegająca PCC. Dyrektor izby administracji skarbowej, jako organ odwoławczy, poparł ustalenia organu I instancji, że sporny przelew na rachunek bankowy spółki z o.o. dokonany 23 lipca 2014 r. przez spółkę akcyjną, nie nastąpił w ramach umowy o prowadzenie rachunku powierniczego, a jako realizacja umowy depozytu nieprawidłowego. Środki, które tym przelewem wpłynęły posłużyły bowiem do pokrycia ujemnego salda spółki na tym rachunku oraz regulowania zobowiązań wobec jej wierzycieli. Zostały więc wykorzystane przez spółkę z o.o. do jej własnych celów. Oznacza to, że rachunek nie służył wyłącznie do przechowywania środków pieniężnych spółki je przekazała. Nie spełniał zatem wymogów rachunku powierniczego. 

Umowa depozytu nieprawidłowego między przedsiębiorcami

Z ustaleniami organów co do charakteru zawartej przez spółki umowy zgodził się Wojewódzki Sąd Administracyjny

Dalszy ciąg materiału pod wideo

 w Kielcach. Powierzający wpłaca pieniądze na rachunek powierniczy po to, aby zostały przeznaczone na cel ustalony z posiadaczem rachunku. Co prawda posiadacz rachunku dysponuje powierzonymi środkami we własnym imieniu, ale jest zobowiązany wobec powierzającego do rozliczenia się ze sposobu ich wykorzystania. Natomiast w sprawie tej, rachunek, na który spółka z o.o. otrzymała sporny przelew, służył jej do obsługi linii kredytowej i znajdowały się na nim również jej środki własne. Już ta okoliczność uniemożliwia kwalifikację tych zdarzeń jako zaistniałych w ramach umowy o prowadzenie rachunku powierniczego. Dodatkowo, spółka z o.o. dysponowała wpłaconymi przez spółkę akcyjną pieniędzmi także na pokrycie swoich zobowiązań wobec innych podmiotów.

Opodatkowanie nie dotyczy przedsiębiorców

Sąd uchylił jednak decyzję organu z innego względu. W samym uzasadnieniu projektu ustawy o PCC autorzy potwierdzili, że dotyczy on opodatkowania czynności, których przedmiotem jest nieprofesjonalny obrót rzeczami oraz prawami majątkowymi. Ustawa ostatecznie rozgraniczyła zakresy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych i podatkiem od towarów i usług przez przyjęcie zasady, że zwalnia się od PCC te czynności, w których przynajmniej jedna ze stron z tytułu ich dokonania jest, na podstawie odrębnych przepisów, opodatkowana podatkiem od towarów i usług, lub na mocy tych przepisów jest zwolniona z tego podatku. Opodatkowaniu będą zatem podlegały czynności cywilnoprawne obrotu gospodarczego „nieprofesjonalnego”, których dokonanie nie powoduje powstania obowiązku podatkowego w VAT.

Z powyższym zgadzał się w pełni dyrektor izby administracji skarbowej, który stwierdził jedynie, że aby umowa depozytu nieprawidłowego była wyłączona z opodatkowania PCC, musi podlegać opodatkowaniu VAT lub być od niego na podstawie przepisów szczególnych zwolniona. Jednocześnie konieczne jest ustalenie, czy została dokonana przez podatnika VAT oraz czy mieści się w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

Nielogiczna argumentacja skarbówki

WSA w Kielcach skonstatował więc, że aby można było objąć umowę depozytu nieprawidłowego opodatkowaniem PCC, umowa ta musi zostać zawarta w ramach obrotu nieprofesjonalnego, a „Stanowisko organu w tym zakresie nie zostało jednak poparte żadną logiczną argumentacją”. Sąd zwrócił uwagę, że organy uzasadniały, że skoro rachunek spółki nie spełniał wymogów rachunku powierniczego, to nie można uznać, że czynności dokonane za jego pośrednictwem stanowiły obrót profesjonalny. WSA zwrócił wagę, że z takiego stanowiska organów wynika, iż jedynie czynności dokonywane w ramach rachunku powierniczego mogą stanowić obrót profesjonalny i być opodatkowane VAT, natomiast czynności dokonywane na innego rodzaju rachunkach bankowych w ramach umowy depozytu nieprawidłowego takimi czynnościami być nie mogą. „Taki pogląd nie znajduje uzasadnienia w przepisach prawa, a w szczególności w ustawie o podatku od towarów i usług” – orzekł WSA uchylając decyzję dyrektora izby administracji skarbowej zaskarżoną przez spółkę (wyrok z 2 marca 2023 r., sygn. akt I SA/Ke 561/22).

Podsumowanie

REKLAMA

Zgodnie z intencją ustawodawcy tworzącego ustawę o PCC reguła jest prosta: jeśli w danej czynności prawnej uczestniczy przedsiębiorca, który jako podmiot profesjonalny podlega ustawie o VAT, to czynności ta nie podlega opodatkowaniu PCC. Zawiłe starania organów dążące do podwójnego opodatkowania przedsiębiorcy (podatkiem VAT i PCC) nie mają oparcia w przepisach, jak podkreślił w omawianej sprawie sąd, a więc i racji bytu. Podatnicy mogą się więc skutecznie bronić przed takimi działania fiskusa.

Co do osób niebędących przedsiębiorcami, czyli tzw. podmiotów nieprofesjonalnych, to by uniknąć ciężaru PCC lepiej powierzać najbliższym środki w drodze darowizny albo umowy pożyczki, bo w gronie bliskich podlegają one zwolnieniu z opodatkowania PCC. W przypadku przedsiębiorców, jak pokazuje przykład tej sprawy, sposobem na uniknięcie PCC jest również przekazanie ich w drodze umowy powierniczej.

Autor: Robert Nogacki, partner zarządzający, Kancelaria Prawna Skarbiec

 

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Twój e-PIT 2025: przedsiębiorcy. Wstępnie wypełnione zeznanie trzeba sprawdzić, ew. uzupełnić i zaakceptować

Ministerstwo Finansów informuje, że z usługi Twój e-PIT mogą w 2025 roku korzystać osoby prowadzące działalność gospodarczą oraz działy specjalne produkcji rolnej. Przedsiębiorcy znajdą na swoich kontach częściowo uzupełnione formularze PIT-36, PIT-36L, PIT-28. Z tej usługi mogą skorzystać także przedsiębiorcy z zawieszoną działalnością gospodarczą.

Odszkodowanie od pracodawcy za nierówne traktowanie (dyskryminację). Jaka kwota? Trzeba zapłacić podatek, czy jest zwolnienie?

Z Kodeksu pracy wynika, że osoba, wobec której pracodawca naruszył zasadę równego traktowania w zatrudnieniu, ma prawo do odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę. W indywidualnych interpretacjach podatkowych z dnia 11 lipca 2024 r. i 7 listopada 2024 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wyjaśnia, jakie są zasady opodatkowania takiego odszkodowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Będą zmiany: Spadek. Zachowek. 6 miesięcy na zgłoszenie. Dla niektórych dłużej [RPO i MF]

Nowelizację zapowiada Ministerstwo Finansów w korespondencji z RPO. Termin 6 miesięcy jest na zgłoszenie faktu nabycia spadku albo zachowku do urzędu skarbowego (druk SD-Z2). Niedochowanie terminu, to utrata zwolnienia od podatku spadkowego, które przysługuje np. wdowie. Od lat jest tu pytanie „Po co to zgłoszenie i po co ten termin?". Przecież zwolniony z podatku od spadków jest każdy wdowiec, wdowa, syn, wnuk, dziadek, brat, siostra. Zwolnienie przysługuje dzięki obiektywnym cechom - więzy krwi albo małżeństwo. Niestety termin zgłoszenia oraz konieczność jego dokonania nie zostanie zmieniony. Na czym polega zmiana?

Ograniczenie tzw. podatku Belki. Zyski z oszczędności i inwestycji do 100 tys. zł bez podatku

W dniu 10 lutego 2025 r. podczas konferencji "Polska. Rok Przełomu" minister finansów Andrzej Domański zapowiedział ograniczenie podatku od zysków kapitałowych (zwanego potocznie podatkiem Belki). Podatek ten jest płacony jest od dochodów z obligacji, lokat bankowych oraz zysków ze sprzedaży jednostek funduszy czy akcji. W odpowiedzi na interpelację poselską, wiceminister finansów Jarosław Neneman przybliżył nieco szczegóły planowanych zmian w tym podatku.

REKLAMA

Wdrożenie inicjatywy STEP – 10 postulatów. Jak ułatwić firmom dostęp do funduszy unijnych?

Platforma technologii strategicznych STEP to uruchomiona w 2024 roku inicjatywa unijna mająca na celu wzmocnienie konkurencyjności przemysłu UE poprzez wspieranie inwestycji w kluczowe obszary technologiczne. Należą do nich technologie deep-tech, technologie zeroemisyjne oraz biotechnologie. Wypracowanie szczegółowych zasad finansowania projektów zostało pozostawione w gestii poszczególnych państw członkowskich. W CRIDO opracowaliśmy 10 postulatów, dzięki którym polski system wsparcia projektów STEP będzie mógł działać efektywnie, a przedsiębiorcy uzyskają łatwiejszy dostęp do unijnych środków.

Minister finansów: 240 tys. zł - nowy limit zwolnienia z VAT od 2026 roku. Będą też inne zmiany w podatkach

Od przyszłego roku podniesiemy limit zwolnienia podmiotowego z VAT do 240 tys. zł – powiedział 10 lutego 2025 r. podczas konferencji „Polska. Rok przełomu” minister finansów Andrzej Domański. Obecnie ten limit wynosi 200 tys. zł. Minister Domański zapowiedział także zmiany w podatku miedziowym.

Zastosowanie procedury marży w VAT przy sprzedaży towarów używanych – błędna interpretacja

Czym jest procedura marży w podatku od towarów i usług? Czy towary zakupione przed 1 maja 2004 r., które następnie były i są przedmiotem dostawy po tej dacie, mogą być objęte tą procedurą? Wyjaśnia prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Kiedy można zasiedzieć udział w nieruchomości (np. jako współwłaściciel)? Czy trzeba płacić podatek od takiego zasiedzenia?

Własność udziału w nieruchomości, podobnie jak całą nieruchomość, można nabyć przez zasiedzenie. Przesłankami nabycia własności udziału w tym trybie jest samoistne posiadanie i upływ określonego wymaganego czasu, który w przypadku dobrej wiary posiadacza wynosi lat 20, a w przypadku złej wiary 30 lat. Zasiedzenie udziału może nastąpić zarówno wówczas gdy każdy ze współposiadaczy korzysta z całej rzeczy, lecz również wówczas, gdy każdy ze współposiadaczy uważa się za posiadacza samoistnego posiadanej części, której się nie da fizycznie wydzielić (por. uchwałę SN z 26.01.1978 r., sygn.akt III CZP 96/77). Warto też podkreślić, że zasiedzieć udział w nieruchomości może zarówno osoba trzecia, jak i jej współwłaściciel.
Tym niemniej zasiedzenie udziału we współwłasności nieruchomości nie przebiega identycznie jak zasiedzenie całej nieruchomości czego trzeba mieć świadomość, a w określonych okolicznościach może też być ono w ogóle niemożliwe.

REKLAMA

Odprawa lub odszkodowanie dla pracownika przy odejściu z pracy a podatek. NSA: Nie nazwa świadczenia lecz jego charakter decyduje o opodatkowaniu

Restrukturyzacja zatrudnienia u danego pracodawcy polega niejednokrotnie na wdrożeniu programu dobrowolnych odejść, a następnie procedury zwolnień grupowych. Elementem obu tych rozwiązań są wypłacane pracownikom przez pracodawcę świadczenia o charakterze odpraw pracowniczych. Źródłem kontrowersji stało się opodatkowanie tych świadczeń podatkiem dochodowym PIT. W wyroku z 19 listopada 2024 r. Naczelny Sąd Administracyjny, podzielając dotychczasową, ugruntowaną linię orzeczniczą tego Sądu, wyjaśnia, czy tego typu “odszkodowanie” wolne jest od podatku dochodowego.

Emerycie, myślałeś, że z racji wieku masz prawo do ulgi rehabilitacyjnej? Fiskus odpowiada krótko i wprost

Samo bycie emerytem nie wystarczy! Aby skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej, musisz mieć status osoby niepełnosprawnej lub utrzymywać taką osobę. Sprawdź, kto według fiskusa faktycznie może liczyć na odliczenie i dlaczego wiek nie daje automatycznych przywilejów.

REKLAMA