REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zadośćuczynienie uzyskane od sprawcy wypadku - czy jest zwolnione z podatku dochodowego?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

W grudniu 2006 r. uległem wypadkowi samochodowemu. W listopadzie 2007 r. sąd zasądził na moją rzecz od sprawcy wypadku 30 000 złotych jako zwrot kosztów leczenia (odszkodowanie) i 15 tys. zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Wiem, że od odszkodowania nie muszę płacić podatku, bo zostało zasądzone w wyroku sądowym. Ale czy muszę zapłacić podatek dochodowy od kwoty zadośćuczynienia?

REKLAMA

Autopromocja

RADA

Otrzymane przez Pana zadośćuczynienie nie powinno być opodatkowane podatkiem dochodowym. Kwestia ta nie jest jednak jednoznaczna, bowiem zadośćuczynienie pieniężne nie znajduje się w katalogu przychodów zwolnionych z podatku dochodowego od osób fizycznych. Z tego powodu niektóre organy podatkowe uznają, iż podlega ono opodatkowaniu. Warto byłoby więc się zwrócić z wnioskiem o interpretację indywidualną w tej sprawie, ponieważ inne organy podatkowe oraz Minister Finansów uznają zadośćuczynienie za zwolnione z podatku. Organy te utożsamiają pojęcie zadośćuczynienia z odszkodowaniem, a niektóre odszkodowania są wprost zwolnione z podatku dochodowego. Przykładowo zwolnione z podatku są odszkodowania zasądzone wyrokiem sądu lub uzyskane na podstawie ugody sądowej, jeśli nie dotyczą prowadzonej działalności gospodarczej ani nie stanowią rekompensaty za korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

UZASADNIENIE

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Sądy powszechne coraz częściej rozpoznają sprawy o zadośćuczynienie. Coraz większe są też kwoty zadośćuczynień zasądzane ofiarom wypadków czy osobom, których dobra osobiste zostały naruszone. Niestety nie jest jasne, czy te kwoty powinny być opodatkowane podatkiem dochodowym.

Polskie prawo cywilne rozróżnia pojęcia „odszkodowanie” i „zadośćuczynienie”. Zadośćuczynieniem jest rekompensatą za szkodę niemajątkową (tzw. krzywdę), a więc uszczerbek w dobrach niemajątkowych, takich jak życie, zdrowie, dobre imię. W prawie polskim przysługuje ono w przypadkach ściśle określonych przez Kodeks cywilny (art. 24, art. 445, art. 448).

Kodeks cywilny pozwala na dochodzenie zadośćuczynienia pieniężnego osobie, której dobro osobiste zostało naruszone zaistniałym bezprawnym działaniem. Zadośćuczynienia dochodzi się od sprawcy naruszenia dobra osobistego. Zapłata zadośćuczynienia następuje na rzecz pokrzywdzonego albo na wskazany przez niego cel społeczny. Odszkodowaniem jest natomiast kwota płacona w celu zrekompensowania szkody majątkowej, tj. w mieniu poszkodowanego.

WARTO ZAPAMIĘTAĆ

Zadośćuczynieniem jest rekompensatą za szkodę niemajątkową, natomiast odszkodowaniem jest kwota płacona tytułem rekompensaty za szkodę majątkową.

Niestety polskie ustawy podatkowe, a w szczególności ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie wymieniają wprost pojęcia „zadośćuczynienie”. W konsekwencji zadośćuczynienie nie jest wymienione wśród przychodów zwolnionych z podatku dochodowego od osób fizycznych. Zwolnione z tego podatku są natomiast niektóre rodzaje odszkodowań (art. 21 ust. 1 pkt 3, 3a i 3b updof).

Zgodnie z art. 21 ust. 3b updof wolne od podatku są odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej, z wyjątkiem odszkodowań:

- otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,

- dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Organy podatkowe z reguły ściśle interpretują zwolnienia podatkowe. Dlatego często traktują zadośćuczynienie pieniężne jako przychód podlegający opodatkowaniu.

W piśmie z 14 czerwca 2006 r. nr US. 40 RPŁ/415/34/2006 w sprawie interpretacji prawa podatkowego Naczelnik Urzędu Skarbowego Warszawa-Wola stwierdził:

REKLAMA

Katalog zwolnień od podatku dochodowego od osób fizycznych zawierają przepisy art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c wyżej wymienionej ustawy. Żaden z wyżej wskazanych przepisów nie stanowi o zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych wypłacanych przez sąd zasądzonych odsetek za zwłokę od zadośćuczynienia na rzecz osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego i od zadośćuczynienia zasądzonego przez sąd na rzecz osób niesłusznie skazanych, niesłusznie tymczasowo aresztowanych lub niesłusznie zatrzymanych na podstawie art. 552 i 554 k.p.k. Zwolnienia od podatku, jako wyjątek od zasady powszechności opodatkowania, muszą być interpretowane ściśle, to jest bez dokonywania wykładni zarówno rozszerzającej, jak i zwężającej danego przepisu podatkowego.

Tak więc wypłacane przez sąd zasądzone odsetki za zwłokę od zadośćuczynienia na rzecz osób represjonowanych za działalność na rzecz bytu Państwa Polskiego i od zadośćuczynienia zasądzonego przez sąd na rzecz osób niesłusznie skazanych, niesłusznie tymczasowo aresztowanych lub niesłusznie zatrzymanych na podstawie art. 552 i 554 k.p.k. podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Jednak nierzadko urzędy skarbowe uznają zadośćuczynienie za zwolnione z podatku dochodowego. Kierując się tą samą przesłanką braku rozróżnienia w ustawie podatkowej pojęcia „zadośćuczynienie”, dochodzą do wniosku, że mieści się ono w zakresie definicji odszkodowania.

Dyrektor Izby Skarbowej w Gdańsku w piśmie z 26 kwietnia 2007 r. nr BI/4117-0014/07 stwierdził, że:

Zadośćuczynienie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody niemajątkowej. Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie różnicują świadczeń odszkodowawczych w zależności od tego, czy dotyczą one naprawienia szkody majątkowej czy niemajątkowej, a tym samym użyte przez ustawodawcę pojęcie odszkodowania należy odnosić również do zadośćuczynienia pieniężnego za szkodę niemajątkową (tj. za doznaną krzywdę). Charakter odszkodowawczy będzie miało również świadczenie polegające na naprawieniu szkody poprzez zwrot kosztów leczenia poszkodowanego.

Z kolei w postanowieniu w sprawie interpretacji prawa podatkowego Naczelnika Urzędu Skarbowego Poznań-Jeżyce z 10 kwietnia 2006 r. nr SD/415-11/06 znalazło się następujące stwierdzenie:

Pojęcie 'odszkodowanie' wiąże się jedynie z uszczerbkiem majątkowym, natomiast pojęcie 'zadośćuczynienie' - z doznaną krzywdą (uszczerbkiem niematerialnym), jednakże tego rodzaju rozróżnienia nie dokonują przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji użyte przez ustawodawcę w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pojęcie odszkodowania odnosi się również do zadośćuczynienia.

Organ podatkowy zgodził się w tym przypadku z tezą podatnika, że wypłacone przez firmę ubezpieczeniową odszkodowanie, zadośćuczynienie i renta za następstwa błędu lekarza są zwolnione z podatku dochodowego.

Podobną argumentację zaprezentował Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście w postanowieniu w sprawie interpretacji prawa podatkowego z 10 marca 2006 r. nr 1435/FO3/415-16 /06/MG:

(...) uzyskana przez Pana kwota zasądzona od Skarbu Państwa - Prezesa Sądu Rejonowego - na mocy postanowienia Sądu Okręgowego tytułem zadośćuczynienia za przewlekłość postępowania, którego strona jest stroną, ma charakter odszkodowawczy, a zatem korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Trzeba zauważyć, iż również Minister Finansów w piśmie z 11 kwietnia 2006 r. nr PB5/AŁ-033-30-1113/06 stwierdził, że użyte w art. 21 updof pojęcie odszkodowania dotyczy także zadośćuczynienia. Teza ta znalazła się też w piśmie nr PB5/IK-033-74-1130/04 p.o. Zastępcy Dyrektora Departamentu Podatków Bezpośrednich w Ministerstwie Finansów z 23 września 2004 r. do Dyrektora Izby Skarbowej we Wrocławiu.

WARTO ZAPAMIĘTAĆ

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie posługują się pojęciem „zadośćuczynienie”, co powoduje rozbieżności interpretacyjne co do zasad opodatkowania kwot uzyskanych tytułem zadośćuczynienia.

Najnowszym stanowiskiem Ministra Finansów w omawianej kwestii jest odpowiedź z 15 czerwca 2007 r. na interpelację poselską nr 8206, której w imieniu MF udzielił Jacek Dominik - Podsekretarz Stanu w MF.

W odpowiedzi tej p. Dominik stwierdził, że na gruncie przepisów updof pojęcie odszkodowania jest tożsame z pojęciem zadośćuczynienia i stanowi przychód z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy. Dlatego też zadośćuczynienie przyznane wyrokiem sądu powinno korzystać ze zwolnienia przewidzianego dla odszkodowań w art. 21 ust. 1 pkt 3b updof. Natomiast zdaniem ministra Dominika zadośćuczynienie otrzymane przez podatnika na podstawie ugody pozasądowej nie mieści się w zakresie żadnego ze zwolnień przedmiotowych updof. Podlega zatem opodatkowaniu podatkiem dochodowym na ogólnych zasadach, według obowiązującej skali podatkowej. Nie ma w tym przypadku obowiązku odprowadzania zaliczek na podatek w trakcie roku, więc zadośćuczynienie to należy wykazać w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym je otrzymano, i opodatkować łącznie z innymi dochodami.

• art. 21 ust. 1 pkt 3, 3a, 3b ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; Dz.U. z 2007 r. Nr 192, poz. 1378

• art. 24, 444, 445, 448 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. Nr 16, poz. 93; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 181, poz. 1287

Paweł Huczko

redaktor

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Jak Ministerstwo Finansów liczy lukę VAT? Metodą odgórną (top – down)

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 22 maja 2025 r., że metoda liczenia luki VAT od lat pozostaje niezmienna a jej opis jest opublikowany na stronie resortu. Luka VAT liczona jest względem VAT w ujęciu rachunków narodowych publikowanych przez GUS, tj. w ujęciu memoriałowym, w którym dochody ujmowane są za okres od lutego do stycznia kolejnego roku. Szacunki luki VAT dla lat 2022-2023, pomimo uwzględnienia wpływu istotnych zmian systemowych (m.in. tarcze antyinflacyjne, rekompensaty energetyczne) wskazują na znaczący wzrost luki względem poprzedzających ich lat. W 2023 roku luka VAT wynosiła 13,5%. Obecne szacunki wskazują na zmniejszenie się luki VAT w Polsce w 2024 r. do 6,9%.

Księgowi obawiają się obowiązkowego KSeF-u. Czego najbardziej?

Już tylko niecały rok dzieli nas od wprowadzenia obowiązkowego KSeF-u, a mimo to – jak się okazuje – księgowi nadal czują się niepewnie. Czego obawiają się najbardziej? Kto się wyłamuje i już dzisiaj deklaruje gotowość na zmiany? fillup k24 we współpracy ze Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce opublikowali w maju 2025 r. "Barometr nastrojów polskich księgowych 2025", w którym przedstawiciele branży wypowiedzieli się w sprawach dla nich najważniejszych. Na KSeF-ie nie pozostawiono suchej nitki.

Księgowi obawiają się obowiązkowego KSeF-u. Czego najbardziej?

Już tylko niecały rok dzieli nas od wprowadzenia obowiązkowego KSeF-u, a mimo to – jak się okazuje – księgowi nadal czują się niepewnie. Czego obawiają się najbardziej? Kto się wyłamuje i już dzisiaj deklaruje gotowość na zmiany? fillup k24 we współpracy ze Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce opublikowali w maju 2025 r. "Barometr nastrojów polskich księgowych 2025", w którym przedstawiciele branży wypowiedzieli się w sprawach dla nich najważniejszych. Na KSeF-ie nie pozostawiono suchej nitki.

Akcja jak z filmu! Polskie służby rozbiły gang od kontrabandy za 31 milionów

Akcja dosłownie jak z filmu – zatrzymania w kilku województwach, przeszukania, graniczny pościg i papierosy warte fortunę. Gang działał w Polsce, Czechach, Słowacji i Wielkiej Brytanii. Wpadło już 29 osób, a służby przejęły blisko 5 mln sztuk nielegalnych papierosów. Śledztwo nabiera tempa – są kolejne tropy.

REKLAMA

Jak uzyskać dofinansowanie z urzędu pracy do zatrudnienia pracownika - zasady w 2025 roku

Zatrudnienie pracownika przeważnie wiążę się z dużymi kosztami. Trudno się dziwić, że przedsiębiorcy szukają oszczędności i szukają rozwiązań, aby móc zapłacić jak najmniej. Istnieją różne formy wsparcia przedsiębiorców, np. dofinansowanie na zatrudnienie pracownika z Urzędu Pracy. Jak wygląda proces ubiegania się o takie dofinansowanie? Poniżej opiszę kilka możliwych dofinansowań, o które może się starać przedsiębiorca.

KSeF już za rogiem. Tysiące firm nieprzygotowanych – cyfrowe wykluczenie może kosztować fortunę

Cyfrowy obowiązek, który może zaskoczyć wielu przedsiębiorców – od 2026 r. e-fakturowanie stanie się przymusem. Problem? Rząd uznał, że „wykluczenie cyfrowe” dotyczy wyłącznie najmniejszych firm. W praktyce zagrożeni są także starsi przedsiębiorcy, mikrofirmy bez dostępu do IT, a nawet ci, którzy nie mają stabilnego internetu. Brak przygotowania oznacza paraliż działalności, karne odsetki i utratę klientów. Czas ucieka – a system nie wybacza błędów.

ZUS: Przedsiębiorcy z niepełnosprawnościami z niższą roczną składką zdrowotną. Trzeba spełnić 4 warunki

Przedsiębiorcy, którzy mają orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności mogą korzystać z ulgi i obniżyć roczną składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Krzysztof Cieszyński, Regionalny Rzecznik Prasowy województwa pomorskiego wyjaśnia jakie warunki trzeba spełnić, by skorzystać z tej ulgi.

Prawa autorskie do treści biznesowych publikowanych w social mediach. Kiedy można legalnie wykorzystać zdjęcie lub wideo? Co każda firma wiedzieć powinna

W erze cyfrowej, gdzie granice między komunikacją osobistą a firmową coraz bardziej się zacierają, prawa autorskie w social mediach stają się kluczową kwestią dla każdego biznesu. Generowanie własności intelektualnej przestało być domeną wyłącznie branż kreatywnych — dziś dotyczy praktycznie każdej firmy, która promuje swoje produkty lub usługi w internecie.

REKLAMA

Zwierzęta w firmie a koszty uzyskania przychodu. Jak argumentować przed urzędem skarbowym? Interpretacje fiskusa: pies, akwarium i inne przypadki

Czy pies w firmie może być kosztem uzyskania przychodu? A akwarium – elementem budującym wizerunek? Coraz więcej przedsiębiorców zadaje sobie te pytania, zwłaszcza w czasach, gdy granica między przestrzenią zawodową a prywatną bywa płynna. Praktyka i interpretacje podatkowe pokazują, że... to zależy.

Czy będzie likwidacja JPK VAT? Prof. Modzelewski: nieoficjalnie mówi się o redukcji obowiązków

Od samego początku (można sprawdzić) byłem krytykiem wprowadzenia powszechnych „jotpeków”, czyli zmuszania ogółu podatników do systematycznego wysyłania urzędom skarbowym ich ewidencji podatkowych. Po co zaśmiecać archiwa tych organów bilionami zbędnych informacji, do których nigdy nie sięgnie i nie można ich racjonalnie zinterpretować?

REKLAMA