Opodatkowanie aportów 2017 - nowe zasady

Od 1 stycznia 2017 r. zaczęły obowiązywać znowelizowane przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT) i ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: ustawa o CIT). Ustawa z 5 września 2016 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych została ogłoszona w Dzienniku Ustaw (Dz.U. z 2016 r. poz. 1550).

Autopromocja

Ustawa wprowadza m.in. zmianę w zakresie zasad opodatkowania transakcji aportowych, czyli polegających na wnoszeniu wkładów niepieniężnych do spółek będących podatnikami podatku dochodowego (dalej: spółki i odpowiednio: spółka). Dotyczy ona zarówno podatników PIT jak i podatników CIT.

Stan prawny do 31 grudnia 2016 r.

Obecnie obowiązujące regulacje przewidują, że przychodem wnoszącego do spółki wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część jest wartość nominalna udziałów / akcji otrzymanych w zamian za ten wkład (art. 17 ust. 1 pkt 9 i art. 21 ust. 1 pkt 109 ustawy o PIT oraz  art. 12 ust. 1 pkt  7 ustawy o CIT).

Poprzez odesłanie do odpowiedniego stosowania art. 19 ustawy o PIT i art. 14 ust. 1-3 ustawy o CIT przepisy te mogą wskazywać, że w sytuacji, gdy wartość nominalna obejmowanych udziałów / akcji odbiega od ich wartości rynkowej, organ podatkowy może dokonać zmiany wysokości przychodu - poprzez określenie kwoty odpowiadającej wartości rynkowej. Jednakże zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym w orzecznictwie sądowym wartość nominalna udziałów (akcji) co do zasady nie podlega mechanizmom rynkowym, stąd badanie, jaką wartość rynkową ma wartość nominalna udziałów (akcji), nie jest możliwe (np. wyrok NSA (7) z dnia 20 lipca 2015 r. II FSK 1772/13).

Autopromocja

Szkolenie: CIT estoński
warsztat dla księgowych

Sprawdź

Stan prawny od 1 stycznia 2017 r.

Zmiana, która ma obowiązywać od 1 stycznia 2017 r., polega na tym, że przychodem wnoszącego do spółki wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część będzie jego wartość określona w statucie lub umowie spółki,  a w razie ich braku w innym dokumencie o podobnym charakterze. Jeżeli wartość ta będzie niższa od jego wartości rynkowej albo nie zostanie ona określona w statucie, umowie spółki albo innym dokumencie o podobnym charakterze – przychodem będzie wartość rynkowa takiego wkładu określona na dzień przeniesienia własności jego przedmiotu wkładu.

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2024
Przykłady, schematy, tabele, wzory

Sprawdź

W konsekwencji z punktu widzenia podatku dochodowego straci co do zasady znaczenie okoliczność, jaka część wnoszonego wkładu przeznaczana jest na kapitał zakładowy spółki, a jaka na kapitał zapasowy (agio).

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

Przepisy przejściowe

Ustawa przewiduje regulacje przejściowe. Jeżeli przeniesienie własności przedmiotu ww. wkładu niepieniężnego na spółkę  nastąpi w roku podatkowym rozpoczętym przed 1 stycznia 2017 r., a przychód z tego tytułu powstanie po 31 grudnia 2016 r., to przychód ustalany będzie na podstawie przepisów dotychczasowych (przychodem będzie wartość nominalna obejmowanych w zamian za wkład udziałów / akcji). Przypomnijmy bowiem, że określony w art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT i  art. 12 ust. 1 pkt  7 ustawy o CIT przychód powstaje zasadniczo w dniu zarejestrowania spółki czy też wpisu do rejestru podwyższenia kapitału zakładowego spółki.

Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata

Koszty uzyskania przychodów

Ustawa przewiduje również istotną zmianę, która znosi ograniczenia w zaliczaniu do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nabytych w formie wkładu niepieniężnego, od tej części ich wartości, która nie została  przekazana na kapitał zakładowy spółki (uchylenie art. 16 ust. 1 pkt 63 lit. d) ustawy o CIT).

Zgodnie jednak z przepisem przejściowym, jeżeli przychód u wnoszącego wkład niepieniężny z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółce w zamian za ten wkład zostanie określony na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT albo art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o CIT w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2016 r., to wyłączenie z art. 16 ust. 1 pkt 63 lit. d) ustawy o CIT znajdzie zastosowanie. 

Konsekwencje

Nowe regulacje w istotny sposób wpływają na zwiększenie obciążeń podatkowych podmiotów (podatników PIT i CIT) wnoszących do spółek wkłady niepieniężne w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część. Jest to zatem ostatni moment na wniesienie takiego aportu na dotychczasowych, korzystniejszych zasadach.

Od 1 stycznia 2017 r. (z zastrzeżeniem przepisów przejściowych) przychodem dla podmiotu wnoszącego taki wkład niepieniężny będzie wartość tego wkładu określona na poziomie wartości rynkowej. Jeżeli w trakcie kontroli organu podatkowego okaże się, że wartość tego wkładu wpisana do umowy spółki / statutu (innego dokumentu o podobnym charakterze) jest niższa od jego wartości rynkowej albo wartość wkładu nie została określona w ww. dokumentach, to organy podatkowe będą miały prawo do weryfikacji wartości wniesionego wkładu w odniesieniu do jego wartości rynkowej określonej na dzień przeniesienia własności jego przedmiotu.

W celu zminimalizowania ryzyka podatkowego w tym zakresie, od 1 stycznia 2017 r. przed wniesieniem wkładu niepieniężnego do spółki należy rozważyć zabezpieczenie się rzetelną wyceną rzeczoznawcy majątkowego. Może ona być dowodem pozwalającym na uniknięcie ewentualnych sporów z organem podatkowym w zakresie ustalenia wartości rynkowej wnoszonego wkładu.

Jeżeli są Państwo zainteresowani naszą pomocą w kwestiach dotyczących przygotowania i złożenia wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, służymy wsparciem i doradztwem podatkowym.

dr hab. Marcin Jamroży, doradca podatkowy, radca prawny, Partner w Rödl & Partner Warszawa