Można podwyższyć sobie wynagrodzenie netto bez zmiany brutto. Trzeba złożyć wniosek lub oświadczenie do pracodawcy (zleceniodawcy) - niekoniecznie na formularzu PIT-2

• PIT-2 - oświadczenia i wnioski podatnika dla celów obliczania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych
• Kwota zmniejszająca podatek – tzw. ulga podatkowa
• Wspólne opodatkowanie
• Koszty uzyskania przychodów 
• Pracownicy do 26 roku życia
• Ulga dla rodzin 4+, ulga dla pracujących seniorów, ulga na powrót
• Niepobieranie zaliczki na podatek
• Wnioski po ustaniu zatrudnienia

PIT-2 - oświadczenia i wnioski podatnika dla celów obliczania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych

Od 2 lat obowiązuje ta sama wersja formularza PIT-2 (wersja 9 - znacznie rozszerzona w porównaniu do poprzednich). Druk ten służy do formułowania oświadczeń i wniosków podatnika (np. pracowników) dla celów obliczania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych).

Dokument ten nawiązujące do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa o PIT), a w szczególności do:
1) kwoty zmniejszającej podatek 1/12 (art. 31b ust.1),
2) oświadczenia o wspólnym opodatkowaniu dochodów małżonków lub osób samotnie wychowujących dzieci (art. 32 ust. 3) wniosku o obliczanie podatku osób do 26 roku życia oraz niestosowanie kosztów uzyskania przychodów /tzw. KUP/ (art. 32 ust. 6),
4) oświadczenia o stosowanie podwyższonych KUP (art. 32 ust. 7),
5) wniosku o rezygnację ze stosowania KUP 50% (art. 32 ust. 8). 

Kwota zmniejszająca podatek – tzw. ulga podatkowa

Zaliczka na podatek dochodowy może być pomniejszona o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek. Na podstawie oświadczenia podatnik wskazuje zakład pracy, który jest uprawniony do pomniejszenia zaliczki o kwotę: 300 zł (1/12), 150 zł (1/24) lub 100 zł (1/36). Złożyć dokument  może do maksymalnie trzech płatników. Należy jednak pamiętać, że pomimo swobody wyboru płatników uprawnionych do pomniejszenia zaliczki i korzyści, jaka z tego płynie dla wieloetatowców, to nie z każdego tyt. zatrudnienia pracownik powinien skorzystać z 1/12 kwoty zmniejszającej podatek. Wynika to ze względu na kwotowy miesięczny limit ich zastosowania, który wynosi 300 zł. Niezasadne zastosowanie takiej kwoty u więcej niż jednego płatnika będzie skutkowało niedopłata podatku w zeznaniu rocznym.

Warty uwagi jest również przypadek, kiedy pracownik – emeryt, pobiera świadczenie np. z ZUS. Wtedy ulgę podatkową, zazwyczaj, w pierwszej kolejności rozlicza zakład ubezpieczeń społecznych. 

Oświadczenie w zakresie kwoty zmniejszającej podatek można złożyć poprzez zaznaczenie odpowiedniego kwadratu w części C lub D formularza PIT-2.
Oświadczenie w części C składa się zakładowi pracy oraz płatnikowi, o którym mowa w art. 41 ust. 1 ustawy o PIT (np. zleceniodawcy, zamawiającemu dzieło).
Natomiast oświadczenie w części D składa się rolniczej spółdzielni produkcyjnej i innym spółdzielniom zajmującym się produkcją rolną oraz organowi egzekucyjnemu wypłacającemu za zakład pracy należności ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych lub podmiotowi niebędącemu następcą prawnym zakładu pracy, przejmującemu zobowiązania zakładu pracy wynikające ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych.

Wspólne opodatkowanie

Kolejnym oświadczeniem mającym wpływ na wysokość wynagrodzenia jest wspólne opodatkowanie dochodów. Jeśli dochody podatnika nie przekroczą 120 000 zł i małżonek (lub dziecko) nie będą mieli żadnych dochodów, wtedy wysokość podatku będzie obliczana ze stawki 12% we wszystkich miesiącach podatkowych oraz pomniejszana o tzw. ulgę podatkową w wysokości 1/12 kwoty zmniejszającej. Natomiast jeśli jednak dochody przekroczą tę granicę, ale dochody małżonka lub dziecka nie przekroczą 120 000 zł, to za wszystkie miesiące zostanie pobrana zaliczka w wysokości 12%. 

Pracownik może wspólnie rozliczyć się z dzieckiem, jeśli samotnie je wychowuje i spełni pewne warunki:
- sprawuje opiekę nad dzieckiem małoletnim tj. do ukończenia 18 r.ż. bez względu na dochód oraz jego wysokość,
- sprawuje opiekę nad dzieckiem, który otrzymuje zasiłek pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
- sprawuje opiekę nad dzieckiem do 25 roku życia, uczącym się. 

Oświadczenie w zakresie wspólnego opodatkowania dochodów (z małżonkiem lub samotnie wychowywanym dzieckiem) można złożyć poprzez zaznaczenie odpowiedniego kwadratu w części E formularza PIT-2. Oświadczenie w części E można złożyć zakładowi pracy, rolniczej spółdzielni produkcyjnej oraz innym spółdzielniom zajmującym się produkcją rolną.

Autopromocja

Szkolenie:
Jak się przygotować do najnowszej wersji KSeF?

Sprawdź

Koszty uzyskania przychodów 

Zgodnie z art. 22 ust. 2 ustawy o PIT koszty uzyskania przychodów z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej wynoszą 250 zł lub 300 zł miesięcznie w zależności od miejsca zamieszkania. Podwyższone KUP (300 zł) przysługuje gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy i podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę. Oczywiście przepisy nie definiują, co dokładnie należy rozumieć pod sformułowaniem „miejscowość, w której znajduje się zakład pracy”, natomiast na pomoc przychodzą orzecznictwa sądów wskazujące, że jest to miejscowość, w której pracownik rzeczywiście tę pracę świadczy (NSA wyrok z 3 marca 2016 r.).

Dodatkową możliwością pracownika jest również złożenie wniosku o rezygnację z kosztów uzyskania przychodów. Pracodawca w takiej sytuacji oblicza zaliczki na podatek nie stosując KUP najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu złożenia wniosku. 

Pracownikom – twórcom w sytuacji przeniesienia praw autorskich utworu lub dzieła na pracodawcę, przysługują 50% koszty uzyskania przychodów. Limit dla twórców i artystów wynosi w 2024 roku 120 000 zł. Mają oni jednak możliwość złożenia wniosku o niestosowanie tzw. kosztów autorskich. 

Oświadczenie w zakresie podwyższonych kosztów pracowniczych można złożyć poprzez zaznaczenie odpowiedniego kwadratu w części F formularza PIT-2.
Natomiast wniosek o rezygnację z 50% kosztów można złożyć poprzez zaznaczenie odpowiedniego kwadratu w części I formularza PIT-2.

Pracownicy do 26 roku życia

Pracownik do ukończenia 26 roku życia ma prawo skorzystać z tzw. ulgi dla młodych. Polega ona na tym, że przychód podatnika do kwoty 85 528 zł w roku podatkowym jest zwolniony z opodatkowania. Ma on jednak możliwość również zrezygnować z tej ulgi, składając wniosek (w części H formularza PIT-2) o obliczanie zaliczek bez stosowania zwolnienia od podatku. 

Ulga dla rodzin 4+, ulga dla pracujących seniorów, ulga na powrót

Innymi przychodami zwolnionymi z opodatkowania do limitu wypomnianego powyżej są także: ulga na powrót, ulga dla rodziców dzieci 4+ oraz ulga dla seniorów (art. 21 ust. 1 pkt 152-154). Podatnik składa pracodawcy oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. 

Oświadczenia w zakresie tych zwolnień można złożyć poprzez zaznaczenie odpowiedniego kwadratu w części G formularza PIT-2. Oświadczenie w części G składa się płatnikowi wypłacającemu przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy, z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8 ustawy o PIT, oraz z zasiłku macierzyńskiego

Niepobieranie zaliczki na podatek

Jeśli pracownik przewiduje, że jego dochody podlegające opodatkowaniu w ciągu roku podatkowego nie przekroczą 30 000 zł,  może złożyć wniosek o niepobieranie zaliczek, a podatnik oblicza zaliczki bez pomniejszenia. Warto jednak mieć na uwadze, że jeśli dochód przekroczy 30 000 zł, to od nadwyżki podatek zostanie pobrany bez uwzględnienia kwoty zmniejszającej podatek. 

Wniosek w zakresie niepobierania zaliczek na podatek można złożyć w części J formularza PIT-2. Wniosek w części J może być złożony zakładowi pracy, rolniczej spółdzielni produkcyjnej i innym spółdzielniom zajmującym się produkcją rolną oraz płatnikowi, o którym mowa w art. 41 ust. 1 ustawy o PIT (np. zleceniodawcy, zamawiającemu dzieło).

Wnioski po ustaniu zatrudnienia

Jeszcze do niedawna dość spornym tematem było stosowanie wniosków pracownika po ustaniu zatrudnienia. Na szczęście uregulowano ten aspekt w przepisach. Po ustaniu stosunku pracy, płatnik pomija oświadczenia i wnioski złożone przez podatnika z wyjątkiem wniosku o obliczanie podatku osób do 26 roku życia, wniosku o niestosowanie KUP oraz wniosku o rezygnację z 50% KUP. Wynagrodzenie pracownika nie zostanie zaś pomniejszone o kwotę zmniejszającą podatek (nawet jeśli pracownik podczas trwania stosunku pracy złożył takie oświadczenie), a KUP będzie obniżone do kosztów podstawowych – 250 zł. 

Justyna Kurbiel, Specjalista ds. kadr i płac, Ekspert prawa pracy

Podstawa prawna: USTAWA z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Źródło: NSA wyrok z 3 marca 2016 r. sygn. Akt II FSK 30/14.

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź