Opodatkowanie nieużytkowanych budynków

Opodatkowanie nieużytkowanych budynków

Podatek od nieruchomości jest podatkiem majątkowym, płaconym w związku z posiadaniem nieruchomości. Dotychczasowe orzecznictwo sądów administracyjnych oraz stanowisko organów podatkowych nie dawały możliwości obniżenia zobowiązania w związku ze stanem technicznym budynku niepozwalającym na wykorzystanie go w prowadzonej działalności gospodarczej. Dochodziło więc do sytuacji, w której przedsiębiorca posiadający budynki musiał opodatkować je najwyższymi stawkami podatku od nieruchomości związanymi z wykorzystaniem ich w działalności gospodarczej, pomimo że stan techniczny tych budynków nie dawał możliwości ich wykorzystania (przykładowo WSA w Gliwicach w wyroku z dnia 11 czerwca 2019 r., sygn. I SA/Gl 196/19). Wydawało się, że temat jest już stracony, kiedy to pomocną dłoń do podatników wyciągnął Trybunał Konstytucyjny, którego stanowisko zaprezentowane w wyroku z 24 lutego 2021 r., sygn. SK 39/19, daje podatnikom nadzieję na zmianę dotychczasowego niekorzystnego podejścia.

Autopromocja

Definicja budynku

Zgodnie z art. 1a ust. 1 pkt 1) ustawy o podatkach i opłatach lokalnych przez budynek należy rozumieć obiekt budowlany w rozumieniu prawa budowlanego spełniający cztery przesłanki:

• trwale związany z gruntem,
• wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych,
• posiadający dach oraz
• fundamenty.

Sądy administracyjne słusznie wskazują, że przytoczona powyżej definicja nie uwzględnia stanu technicznego budynku. Zły stan techniczny budynku czy duży stopień zniszczenia albo przeznaczenie do rozbiórki nie wpływają na ustawową klasyfikację danego obiektu do budynków, w związku z czym nawet rozpadające się obiekty, tak długo, jak spełniają powyższą definicję, powinny być opodatkowane podatkiem od nieruchomości (przykładowo wyrok NSA z 16 października 2020 r. sygn. II FSK 1730/18). Warto wskazać, że NSA podkreślił, iż nawet słaby stan dachu lub jego częściowy brak nie wpływają na zmianę klasyfikacji budynku. Dopiero przy całkowitym zdjęciu dachu obiekt nie będzie stanowił budynku w rozumieniu ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.

Stawki podatku od nieruchomości

Stawki podatku od nieruchomości ustala rada gminy, niemniej ustawa wskazuje najwyższe stawki, jakie rada gminy może określić na dany rok. Najwyższa stawka podatku od nieruchomości jest przypisana do budynków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej (24,84 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej). Z kolei stawka maksymalna dla pozostałych budynków, tj. niemieszkalnych i niewykorzystywanych w działalności gospodarczej, wynosi 8,37 zł, czyli jest prawie trzykrotnie niższa od stawki dla budynków wykorzystywanych w działalności gospodarczej.

Autopromocja

Praktyczny leksykon VAT 2024. Wszystko o zmianach w rozliczeniach VAT

Sprawdź

Budynki związane z działalnością gospodarczą

W myśl art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, aby stwierdzić, że budynek jest związany z działalnością gospodarczą, wystarczy, że będzie w posiadaniu przedsiębiorcy. Oznacza to, że ustawodawca uzależnił zastosowanie najwyższej stawki podatku od faktu posiadania przez przedsiębiorcę budynku, niezależnie od faktycznego wykorzystania go w działalności gospodarczej. Jedyna możliwość zastosowania niższych stawek wynika z art. 1a ust. 2a pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, zgodnie z którym nie uważa się za budynek i budowle związane z działalnością gospodarczą obiektów, w stosunku do których wydano decyzję administracyjną o rozbiórce.

Wpływ wyroku TK z 24 lutego 2021 r.

Podstawową tezą wynikającą z wyroku Trybunału jest niezgodność z Konstytucją przepisów zobowiązujących do zastosowania najwyższej stawki podatku od nieruchomości do budynków wykorzystywanych na cele działalności gospodarczej, bazując jedynie na samym fakcie posiadania tych budynków przez przedsiębiorcę, niezależnie od stanu technicznego tych budynków i możliwości wykorzystania ich do prowadzenia działalności. Zatem Trybunał otworzył dyskusję w zakresie uznania budynków znajdujących się w złym stanie technicznym, uniemożliwiającym użytkowanie, za związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Orzeczenie Trybunału można również odnieść do budowli, czyli budowle posiadane przez przedsiębiorcę, ale z uwagi na stan techniczny niewykorzystywane, również nie powinny być opodatkowane w ramach działalności gospodarczej.

Zaakceptowanie przez sądy administracyjne stanowiska Trybunału Konstytucyjnego daje szansę podatnikom na zmniejszenie zobowiązań podatkowych w podatku od nieruchomości. Warto zaznaczyć, że Naczelny Sąd Administracyjny już wydał pozytywne wyroki, powołując się na orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego – wyrok NSA z dnia 19 maja 2021 r., sygn. III FSK 3422/21 oraz wyrok NSA z dnia 19 maja 2021 r., sygn. III FSK 3449/21.

Zatem przedsiębiorcy mogą przy spełnieniu pewnych warunków nie wykazywać w ogóle nieużywanych w działalności gospodarczej budynków i budowli, jednak powinni zadbać o to, aby zinwentaryzować majątek, zebrać uzasadnienie za brakiem wykorzystania obiektów w działalności gospodarczej, a także zapewnić brak użytkowania tych budynków i budowli. Pozwoli to z pewnością osiągnąć wymierne efekty podatkowe, jeżeli chodzi o wysokość podatku od nieruchomości.

Autopromocja

Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian

Sprawdź