REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Numer identyfikacji podatkowej

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Piotr T. Szymański
Redaktor portalu Infor.pl
NIP to identyfikator służący do identyfikacji podatników
Numer identyfikacji podatkowej, druk
Ministerstwo Finansów

REKLAMA

REKLAMA

Numer Identyfikacji Podatkowej (NIP) to jeden z ważniejszych numerów identyfikacyjnych, jakim posługują się podmioty prawne w Polsce. Czym jest NIP? Kto musi go używać, a kto nie? Jakie informacje są zaszyfrowane w NIP?

rozwiń >

Numer Identyfikacji Podatkowej został wprowadzony przepisami ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników. Weszła ona w życie 1 stycznia 1996 r. i od tego momentu podatnicy mają obowiązek posługiwać się NIP. 

REKLAMA

Autopromocja

Co to jest NIP?

Numer Identyfikacji Podatkowej jest jednym z identyfikatorów podatkowych. Służy do identyfikacji podatników, płatników podatków lub składek ubezpieczeniowych oraz inkasentów podatków.

NIP jest zarazem identyfikatorem wpisanej do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej działalności gospodarczej prowadzonej przez osobę fizyczną.

Ile cyfr ma NIP?

Numer Identyfikacji Podatkowej składa się z dziesięciu cyfr.

Format i budowy NIP

Pierwsze 3 cyfry Numeru Identyfikacji Podatkowej to kod urzędu skarbowego, który nadał NIP lub potwierdził jego nadanie. 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Kolejnych 6 cyfr nadawanych jest losowo. NIP nie może mieć ukrytego lub jawnego charakteru znaczącego, określającego pewne cechy podatnika, płatnika podatku albo płatnika składek ubezpieczeniowych.

Ostatnia, dziesiąta cyfra NIP to tzw. cyfra kontrolna. Służy ona do weryfikacji poprawności NIP, a oblicza się ją stosując specjalny algorytm.

Jak sprawdzić czy NIP jest prawidłowy?

Do sprawdzenia, czy NIP jest prawidłowy służy jego ostatnia (dziesiąta) cyfra, czyli tzw. cyfra kontrolna

W celu obliczenia cyfry kontrolnej należy:

  • pomnożyć każdą z pierwszych dziewięciu cyfr odpowiednio przez wagi: 6, 5, 7, 2, 3, 4, 5, 6, 7;
  • zsumować wyniki mnożenia;
  • obliczyć resztę z dzielenia przez 11 (modulo 11).

Wynik takiej operacji jest zgodny z cyfrą kontrolną świadczy o tym, że NIP jest prawidłowy. Jeśli wynik dzielenia wynosi 10, oznacza to, że NIP jest nieprawidłowy. NIP generuje się bowiem tak, żeby reszta z dzielenia przez 11 nie wynosiła 10.

Przykład
Jak sprawdzić poprawność NIP 3029881515:

Krok 1. Mnożymy cyfry NIP przez wagi:

3 x 6 = 18, 0 x 5 = 0, 2 x 7 = 14, 9 x 2 = 18, 8 x 3 = 24, 8 x 4 = 32, 1 x 5 = 5, 5 x 6 = 30, 1 x 7 = 7

Krok 2. Sumujemy wyniki mnożenia:

18 + 0 + 14 + 18 + 24 + 32 + 5 + 30 + 7 = 148

Krok 3. Obliczamy resztę z dzielenia sumy przez 11

148 % 11 = 5

Cyfra kontrolna jest równa 5. Zatem NIP 3029881515 jest prawidłowy.

Ważne

Prostszy sposób na sprawdzenie poprawności NIP to skorzystanie z Kalkulatora poprawności numerów

Kalkulator umożliwia sprawdzenie także innych numerów identyfikacyjnych.

Jak zapisuje się NIP?

Numer Identyfikacji Podatkowej zapisywano w przeszłości, dzieląc grupy cyfr łącznikiem. NIP osób fizycznych zapisywano: XXX-XXX-XX-XX, a pozostałych podmiotów: XXX-XX-XX-XXX. Obecnie NIP nadawany jest bez znaków łącznika.

Czy każdy ma NIP?

Nie każdy podatnik musi mieć NIP. Identyfikatorem podatkowym podatników, którzy są osobami fizycznymi, a zarazem:

  • nie są zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług (VAT), lub
  • nie prowadzą działalności gospodarczej,

jest numer PESEL.

Do 2011 r. NIP nadawano każdemu podatnikowi, w szczególności – NIP otrzymywały wszystkie osoby fizyczne. Aktualnie osoba fizyczna, która posiada NIP nadany w tamtym okresie, ale nie jest zarejestrowanym podatnikiem VAT lub nie prowadzi działalności gospodarczej, posługuje się jako identyfikatorem podatkowym swoim numerem PESEL. Kiedy taka osoba podejmie działalność gospodarczą lub zarejestruje się jako podatnik VAT, nie otrzyma nowego NIP, tylko będzie miała obowiązek posługiwać się NIP nadanym w przeszłości.

Kto powinien posiadać NIP?

Numer Identyfikacji Podatkowej jest identyfikatorem podatkowym wszystkich podmiotów, z wyjątkiem osób fizycznych, których identyfikatorem podatkowym jest numer PESEL.

W szczególności NIP muszą posiadać:

  • osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą,
  • osoby prawne (fundacje, stowarzyszenia, spółki ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjne, proste spółki akcyjne) oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej (spółki jawne, partnerskie, komandytowe, komandytowo-akcyjne), które na podstawie ustaw podatkowych są podatnikami,
  • zarejestrowani podatnicy podatku od towarów i usług,
  • inne podmioty niż osoby fizyczne, osoby prawne czy jednostki organizacyjne, które w świetle ustaw podatkowych są podatnikami (np. spółka cywilna w zakresie podatku od towarów i usług),
  • płatnicy podatków,
  • płatnicy składek na ubezpieczenie społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne,
  • osoby wykonujące działalność nieewidencjonowaną.

Gdzie trzeba podawać NIP?

Podatnicy, których identyfikatorem jest NIP, są obowiązani podawać go na dokumentach związanych z wykonywaniem zobowiązań podatkowych oraz niepodatkowych należności budżetowych, do których poboru są obowiązane organy podatkowe lub celne.

W sprawach dotyczących zobowiązań podatkowych oraz niepodatkowych należności budżetowych podatnicy ci mają obowiązek podawać NIP na żądanie:

  • organów administracji rządowej i samorządowej;
  • organów Krajowej Administracji Skarbowej;
  • przedstawicieli Najwyższej Izby Kontroli;
  • banków i spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych;
  • stron czynności cywilnoprawnych;
  • płatników oraz inkasentów podatków i niepodatkowych należności budżetowych.

Płatnicy i inkasenci są obowiązani żądać od podatników podania NIP i podawać go organom podatkowym na dokumentach związanych z wykonywaniem zobowiązań podatkowych oraz niepodatkowych należności budżetowych, do których poboru są obowiązane organy podatkowe lub celne.

Jak uzyskać NIP?

W celu uzyskania NIP podmiot zobowiązany do posiadania takiego identyfikatora podatkowego musi dokonać zgłoszenia identyfikacyjnego do naczelnika urzędu skarbowego albo organu właściwego na podstawie odrębnych przepisów.

Ważne

W sprawach dotyczących Numeru Identyfikacji Podatkowej właściwymi naczelnikami urzędów skarbowych są: 

  • dla podatników podatku od towarów i usług – naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach podatku od towarów i usług (ustalany zasadniczo według miejsca zamieszkania lub siedziby podatnika); 
  • dla pozostałych podatników: 
    • będących podatnikami podatku dochodowego – naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach tego podatku (ustalany zasadniczo według miejsca zamieszkania lub siedziby podatnika), 
    • niebędących podatnikami podatku dochodowego – naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę podatnika, a jeżeli podatnik nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby w Polsce – naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa Śródmieście; 
  • dla płatników podatków oraz płatników składek ubezpieczeniowych, niebędących jednocześnie podatnikami, o których mowa powyżej – naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę płatnika; w pozostałych przypadkach właściwym naczelnikiem urzędu skarbowego jest naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa Śródmieście.

Osoba fizyczna, która rozpoczyna działalność gospodarczą (i nie posiada nadanego wcześniej NIP) składa zgłoszenie identyfikacyjne w ramach wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. 

Osoba fizyczna prowadząca działalność nierejestrowaną, która nie podlega wpisowi do CEIDG składa zgłoszenie identyfikacyjne do właściwego naczelnika urzędu skarbowego. 

REKLAMA

Podmioty podlegające wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego we wniosku o wpis do KRS podają dane podstawowe określone przepisami o KRS, i na tej podstawie następuje automatyczne nadanie im NIP. Podmioty te są zobowiązane do dokonania zgłoszenia identyfikacyjnego wyłącznie w zakresie danych uzupełniających, to jest takich, które nie są objęte wpisem do KRS, w terminie 21 dni od dnia dokonania wpisu podmiotu do KRS. 

Obowiązek uzyskania NIP dotyczy także spółki cywilnej, mimo iż nie jest ona przedsiębiorcą, wobec czego nie podlega wpisowi do CEIDG. Musi ona złożyć zgłoszenie identyfikacyjne do właściwego naczelnika urzędu skarbowego.

Nadanie NIP nie wymaga wniesienia opłat.

Jaki złożyć formularz aby uzyskać NIP?

Zgłoszeń identyfikacyjnych dokonuje się na formularzach:

  • w przypadku podatników lub płatników będących osobami fizycznymi – NIP-7,
  • w przypadku podatników lub płatników będących osobami prawnymi lub jednostkami organizacyjnymi niemającymi osobowości prawnej, które nie są wpisane do KRS – NIP-2,
  • w przypadku podmiotów wpisanych do KRS – NIP-8 (tylko z zakresie danych uzupełniających).

Osoby fizyczne dokonujące zgłoszenia identyfikacyjnego w ramach wniosku o wpis działalności gospodarczej do CEIDG nie wypełniają odrębnego formularza.

Kto nadaje NIP?

Po dokonaniu przez podatnika zgłoszenia identyfikacyjnego nadanie NIP następuje przy użyciu Centralnego Rejestru Podmiotów – Krajowej Ewidencji Podatników (CEP KEP). 

Nadanie NIP podmiotom wpisanym do Krajowego Rejestru Sądowego następuje automatycznie, bezpośrednio po zamieszczeniu w CRP KEP za pośrednictwem systemu teleinformatycznego danych przekazanych z KRS, a w przypadku oddziału przedsiębiorcy zagranicznego – po zamieszczeniu w CRP KEP danych uzupełniających potwierdzających status płatnika składek ubezpieczeniowych. 

Informacja w przedmiocie NIP jest przekazywana automatycznie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego przez CRP KEP odpowiednio do KRS lub CEIDG bezpośrednio po jego nadaniu. 

Naczelnik urzędu skarbowego wydaje potwierdzenie nadania NIP niezwłocznie, nie później niż w terminie 3 dni od dnia wpływu poprawnego zgłoszenia identyfikacyjnego do naczelnika urzędu skarbowego. 

Potwierdzeniem nadania NIP dla podmiotów wpisanych do KRS lub CEIDG jest ujawnienie tego numeru odpowiednio w KRS lub CEIDG.

Jak sprawdzić NIP?

Poprawność numeru identyfikacji podatkowej można sprawdzić na Portalu podatkowym prowadzonym przez Ministerstwo Finansów pod adresem: https://ppuslugi.mf.gov.pl/ 

Po kliknięciu Sprawdź NIP w sekcji Co dalej? można wpisać NIP, których chcemy sprawdzić. System udzieli odpowiedzi, czy numer jest poprawny, czy też nie.

Jak sprawdzić NIP innej firmy?

Informację o NIP nadanym podmiotowi wydaje naczelnik urzędu skarbowego na wniosek osoby trzeciej. Wniosek ten musi zawierać dane podmiotu, o którego NIP wystąpiono.

Poza tym NIP przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną można sprawdzić w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, a podmiotu wpisanego do Krajowego Rejestru Sądowego – w tym rejestrze.

W obu przypadkach ujawnienie NIP stanowi zarazem potwierdzenie nadania tego numeru, wobec czego ujawniony w CEIDG lub KRS jest poprawny.

Zaświadczenie o nadaniu NIP

Zaświadczenie o nadaniu NIP podmiotowi, który się nim posługuje wydaje naczelnik urzędu skarbowego, na wniosek tego podmiotu. 

Wnioski o wydanie zaświadczenia o nadaniu NIP należy składać do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla miejsca zamieszkania lub siedziby podmiotu. 

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Podatnik zapłacił zaległy podatek ale nie zatrzymało to egzekucji. Urząd skarbowy wykorzystał pomyłkę w przelewie. Winą obarczył podatnika i automatyzację systemu

Absurdów podatkowych nie brakuje. Dla przykładu można podać historię przedsiębiorcy, który nie uregulował w terminie podatku, za co otrzymał upomnienie z urzędu skarbowego. Dokonując wpłaty, popełnił niezamierzony błąd, który spowodował kolejne konsekwencje. W efekcie na jego koncie jednocześnie wystąpiła niedopłata i nadpłata podatku. Ministerstwo Finansów, komentując ww. sprawę, wskazuje obowiązujące przepisy, zaś eksperci przekonują, że urzędnicy mogli zachować się inaczej. Resort zaznacza, że proces obsługi wpłat podatników jest zautomatyzowany, a w opisywanej sytuacji nie można mówić o błędzie systemowym. Wśród znawców tematu nie brakuje opinii, że zbyt sztywne przepisy i procedury podatkowe mogą właściwie stanowić pułapkę dla przedsiębiorców.

PKWiU 2025 - będzie nowa klasyfikacja statystyczna wyrobów i usług

W wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowano niedawno Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Nowa PKWiU 2025 zastąpi obecnie obowiązującą PKWiU 2015.

Bezpłatny webinar: Rozliczanie branży budowlanej i deweloperskiej. Jak uniknąć najczęstszych błędów?

Branża budowlana i deweloperska to sektory, w których każdy szczegół w rozliczeniach finansowych ma znaczenie, a konsekwencje popełnianych błędów mogą być daleko idące. Zarówno w księgach rachunkowych, jak i w rozliczeniach podatkowych precyzyjna klasyfikacja realizowanych prac jest kluczowa.

Usługi dietetyczne są zwolnione z VAT. Ale nie te świadczone na rzecz osób zdrowych. Dlaczego?

Usługi dietetyczne, które nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego (związanego z celem medycznym), w szeregu przypadków nie mogą również korzystać ze zwolnienia podmiotowego (limit obrotów do 200 000 zł rocznie). Oznacza to, że dietetycy świadczący usługi doradztwa w zakresie dietetyki (konsultacji indywidualnych) opodatkowane VAT muszą zarejestrować się jako czynni podatnicy VAT, niezależnie od wysokości swoich obrotów i doliczać do ceny swoich usług netto podatek VAT w stawce 23%. Problem w tym, że wiele usług dietetyków ma charakter złożony (szkolenia z zakresu diet, podawanie w internecie pakietów diet dla osób zaliczanych do określonych kategorii wiekowych itp). Dlaczego usługi dietetyków świadczone na rzecz osób zdrowych nie korzystają ze zwolnienia z VAT wyjaśnił WSA w Gliwicach w wyroku z 29 stycznia 2025 r.

REKLAMA

Niższe grzywny za niektóre przestępstwa skarbowe od 2026 roku. Nowelizacja Kks i Ordynacji podatkowej przyjęta przez rząd

W dniu 27 maja 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy (kks) oraz ustawy - Ordynacja podatkowa, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu uproszczenie administracyjnych obowiązków podatkowych oraz złagodzenie kar za przestępstwa skarbowe, które nie powodują bezpośrednich strat w podatkach.

JPK_KR_PD już nadchodzi – nowy obowiązek dla podatników CIT. Czy Twoja firma jest gotowa?

Nowy plik JPK_KR_PD to nie tylko kolejne wymaganie fiskusa, ale prawdziwa rewolucja w raportowaniu księgowym. Od 2025 roku obowiązek ten obejmie duże firmy, od 2026 – podmioty zobowiązane do przesyłania ewidencji JPK VAT, a od kolejnego roku – pozostałych podatników CIT. Zmiany w planie kont, nowe struktury danych, testy, audyty – przygotowań jest sporo, a czasu coraz mniej. Zobacz, co musisz zrobić, by nie obudzić się z ręką w księgowym chaosie.

Kiedy członek rodziny współpracujący przy rodzinnym biznesie musi być zgłoszony do ZUS?

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nakłada obowiązek zgłoszenia do ZUS i odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność i z szeroko rozumianymi zleceniobiorcami. Podobnie czyni ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego. Analizy wymaga zatem, kto spełnia definicję takiej osoby współpracującej i czy jej sytuacja uzależniona jest od formy tej współpracy - umownej bądź bezumownej. Spory z ZUS w przedmiocie obowiązku objęcia osób współpracujących ubezpieczeniami społecznymi trafiają aż do Sądu Najwyższego, warto więc wziąć pod uwagę również aktualne orzecznictwo w tej materii.

Francuska Administracja Celna wprowadza nowy system Obligatoryjnej Koperty Logistycznej (ELO). Co muszą wiedzieć przewoźnicy? Uproszczenie procedur dla kierowców

ELO to cyfrowe rozwiązanie, które usprawni proces odprawy celnej na granicy między Francją a Wielką Brytanią. Jest to francuski odpowiednik GMR - system będzie wymagać utworzenia jednej elektronicznej „koperty logistycznej” dla każdego pojazdu, zawierającej wszystkie niezbędne dane celne oraz deklaracje bezpieczeństwa.

REKLAMA

Stracił rodzinę w wypadku i miał zapłacić zaległy podatek. WSA kontra skarbówka

Mimo że jako dziecko stracił całą rodzinę w tragicznym wypadku, a wypłacone mu po latach odszkodowanie miało choć częściowo złagodzić tę krzywdę, organy skarbowe domagały się od Huberta zapłaty blisko 150 tys. zł podatku od odsetek. Sprawa trafiła aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który uznał stanowisko fiskusa za niesprawiedliwe. Teraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie przyznał rację Rzecznikowi Praw Obywatelskich i uchylił decyzje skarbówki — choć wyrok wciąż nie jest prawomocny.

Opłata skarbowa od pełnomocnictwa - zmiany od 2025 roku

Krajowa Informacja Skarbowa przypomniała w komunikacie, że od 1 stycznia 2025 r. zmianie uległy przepisy regulujące zasady wnoszenia opłaty skarbowej od pełnomocnictw składanych w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

REKLAMA