Czy wniesienie do spółki jawnej wkładu w postaci usług księgowych podlega opodatkowaniu VAT

RADA

Wkładem do spółki jawnej mogą być prawa, usługi, świadczenie pracy, które z punktu widzenia wspólników są dla niej przydatne. Świadczenie usług księgowych mieści się w pojęciu wkładu niepieniężnego. Wniesienie wkładu niepieniężnego podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

UZASADNIENIE

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów, import towarów, wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju i wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów. Stosownie do art. 8 ust. 1 cyt. ustawy przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7. Zatem warunkiem przyjęcia, iż mamy do czynienia z usługą, jest więc istnienie świadczenia (innego niż dostawa towarów), które zgodnie z art. 5 ust. 1 musi mieć charakter odpłatny, aby podlegać opodatkowaniu.

Pojęcie wkładu wspólnika nie zostało wyraźnie zdefiniowane ani w Kodeksie spółek handlowych, ani w ustawie o podatku od towarów i usług. Jednakże z treści art. 48 k.s.h. możemy wywnioskować daleko idącą swobodę co do form wnoszenia wkładu.

Zgodnie z art. 48 § 2 k.s.h., dotyczącym spółki jawnej: „Wkład wspólnika może polegać na przeniesieniu lub obciążeniu własności rzeczy lub innych praw, a także na dokonaniu innych świadczeń na rzecz spółki”.

Przyjąć więc możemy, że wkładem do spółki jawnej mogą być prawa, usługi, świadczenie pracy, które z punktu widzenia wspólników są dla niej przydatne. Wkładem mogą być prawa rzeczowe (np. własność nieruchomości, ruchomości), prawa rzeczowe ograniczone (np. prawo użytkowania), prawa na dobrach niematerialnych itp. Wkładem do spółki jawnej może być też prawo obligacyjne (m.in. obligacje, udziały, akcje oraz prawo najmu, dzierżawy). Możliwe jest również oddanie spółce rzeczy do korzystania. Nie powinno być wątpliwości, że świadczenia na rzecz spółki (w tym te, które były dokonywane przy jej tworzeniu), a także praca (właściwie jej wyliczalna wartość), mogą być wkładem do spółki. Wkładem do spółki może być również know-how. Najczęstszą postacią wkładu są wkłady pieniężne.

Do ustalenia zdolności aportowej wkładów w spółce jawnej mają zastosowanie takie same przepisy jak do spółek kapitałowych doktryny w odniesieniu do spółek kapitałowych. Ponadto a contrario z art. 14 § 1 k.s.h. przyjąć należy, że wkładem niepieniężnym mogą być: świadczone usługi i praca oraz prawa niezbywalne, ustanowione na rzecz spółki. (Komentarz do art. 48 kodeksu spółek handlowych (Dz.U.00.94.1037), [w:] A. Kidyba, Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Tom I i II, Zakamycze, 2005, wyd. III).

Ważne!

Wkładem niepieniężnym mogą być świadczone usługi i praca oraz prawa niezbywalne, ustanowione na rzecz spółki.

Biorąc to wszystko pod uwagę, należy stwierdzić, że świadczenie usług księgowych mieści się w pojęciu wkładu niepieniężnego.

Świadczenie tych usług jako wkład niepieniężny wnoszony do spółki jawnej, zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o VAT, podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Na podstawie art. 19 ust. 1 ustawy o VAT obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wykonania usługi. Jednakże w sytuacji, kiedy wykonanie usługi powinno być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7 dniu, licząc od dnia wykonania usługi. Jako moment wykonania należy traktować moment wykonania wszystkich działań i czynności składających się na daną usługę Może to być moment typowy dla danej usługi, jednakże w wielu przypadkach strony samodzielnie mogą określić pewien moment jako moment zakończenia usługi (np. poprzez zawarcie odpowiednich postanowień umownych). Usługi te mogą mieć charakter czynności jednokrotnej, ale mogą mieć także charakter usług ciągłych (np. usługa księgowa), kiedy określenie momentu wykonania usługi jest trudne, a czasami wręcz niemożliwe.

W przypadku usług o charakterze ciągłym, w odniesieniu do których strony nie określiły specyficznych momentów częściowego wykonania, przyjmuje się, iż każdorazowe wystawienie faktury potwierdza częściowe wykonanie usług w danym miesiącu i rodzi obowiązek podatkowy w odniesieniu do tej części udokumentowanej wystawioną fakturą. Nie ma przy tym znaczenia, czy faktura taka dokumentuje pewien zamknięty etap prac (jeżeli usługę można podzielić na takie etapy), czy też odnosi się np. do wykonania prac w danym miesiącu.

Reasumując, w stosunku do wkładu niepieniężnego wnoszonego przez podatnika do spółki jawnej, polegającego na świadczeniu usług księgowych, obowiązek podatkowy powstanie z chwilą wystawienia faktury, nie później niż w ciągu 7 dni, licząc od dnia wykonania usługi. Ponadto należy stwierdzić, że świadczenie wyżej wymienionych usług będące formą wniesienia wkładu niepieniężnego należy traktować jako zwolnione z podatku od towarów i usług.

• art. 5 ust. 1, art. 8 ust. 1, art. 19 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz.535; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 192, poz. 1382

• § 8 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia Ministra Finansów z 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 97, poz. 970; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 249, poz. 1861

• art. 48 § 2 ustawy z 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych - Dz.U. Nr 94, poz. 1037; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540

Krystyna Dziedzic

ekspert w zakresie VAT