Sankcje za nieewidencjonowanie sprzedaży na kasie fiskalnej

Podatnicy prowadzący sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych powinni ewidencjonować tego typu sprzedaż za pomocą kasy fiskalnej. W praktyce jednak zdarza się, iż podatnicy uchybiają temu obowiązkowi, przykładowo w sytuacji przekroczenia limitu obrotu uprawniającego do zwolnienia z ewidencjonowania sprzedaży za pomocą kasy fiskalnej lub wprowadzenia nowych uregulowań prawnych nakazujących konkretnym podmiotom prowadzenie takiej ewidencji. Brak ewidencjonowania pomimo istnienia takiego obowiązku wiąże się z określonymi sankcjami.

Generalny obowiązek stosowania kas rejestrujących w działalności wynika z art. 111 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Na podstawie powyższego przepisu obowiązek ten ciąży na podatnikach, którzy dokonują sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych.

Warto zauważyć, iż obowiązek rejestracji obrotu za pomocą kas nie ma charakteru bezwzględnego. Ustawodawca przewidział bowiem w rozporządzeniu w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących szereg zwolnień z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży, ze względu na rodzaj prowadzonej działalności lub wysokość obrotu dotyczących niektórych czynności oraz niektórych grup podatników.

Wynikający z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług obowiązek prowadzenia ewidencji z zastosowaniem kas rejestrujących byłby czysto iluzoryczny, gdyby nie został poparty żadną sankcją. Z tego względu dla podatników, którzy nie wywiązują się z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży za pomocą kasy rejestrującej ustawodawca przewidział określone sankcje.

Jak wynika z art. 111 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadku stwierdzenia, że podatnik narusza obowiązek ewidencjonowania sprzedaży na kasie rejestrującej, naczelnik urzędu skarbowego lub organ kontroli skarbowej ustala za okres do momentu rozpoczęcia prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących, dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług.

Przy czym, dodatkowego zobowiązania podatkowego nie ustala się w stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe. Podkreślenia wymaga, iż wysokość sankcji stanowiąca równowartość 30% kwoty podatku naliczonego powinna dotyczyć wyłącznie kwoty podatku naliczonego związanej z obrotem podlegającym ewidencjonowaniu za pomocą kasy fiskalnej.

W tym miejscu warto również wskazać, że obowiązek podatkowy dotyczący dodatkowego zobowiązania podatkowego obejmuje wyłącznie nieprawidłowości mające miejsce od 1 grudnia 2008 r. (od daty wejścia w życie ww. przepisu). Możliwość zastosowania sankcji wobec nieprawidłowości mających miejsce wcześniej nie istnieje, gdyż brak jest przepisów przejściowych znajdujących w takiej sytuacji zastosowanie.

Jak już wyżej wspomniano dodatkowego zobowiązania nie ustala się w stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie lub przestępstwo skarbowe. W konsekwencji należy przyjąć, że sankcja przewidziana za nieewidencjonowanie sprzedaży na kasie rejestrującej dotyczy wyłącznie osób prawnych i jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej. Praktyka wskazuje, że w zdecydowanej większości przypadków, wbrew wynikającemu z przepisów prawa obowiązkowi, kas nie stosują podatnicy będący osobami fizycznymi prowadzącymi działalność. Na nich zaś powyższej sankcji nałożyć nie można. Powyższe powoduje wątpliwości co do zasadności utrzymywania tego typu sankcji.

Podstawa opodatkowania VAT 2014 – zmiana ustawy o VAT

Obowiązek podatkowy w VAT w 2014 r. - zasady ogólne