Zastrzeżenie prawa własności na fakturze - kiedy odliczyć VAT

Zastrzeżenie prawa własności - pytanie podatnika

Na fakturze zakupowej mam informację, że towar stanowi własność sprzedającego do momentu całkowitego uregulowania faktury zgodnie z art. 589–591 k.c. Kiedy mogę odliczyć VAT? Czy już w momencie otrzymania towaru i faktury (ten sam miesiąc), czy muszę czekać, aż ureguluję całą należność?

Może Pan dokonać odliczenia w rozliczeniu za miesiąc, w którym otrzymał Pan fakturę i towar, gdy zakupionym towarem można swobodnie dysponować.

Zasady odliczania VAT

Nabywca może odliczyć VAT w rozliczeniu za okres, kiedy u sprzedawcy powstał obowiązek podatkowy, ale nie później niż w rozliczeniu za okres, kiedy otrzymał fakturę. Dlatego obecnie sam fakt posiadania faktury nie oznacza, że możemy odliczyć VAT. Trzeba również ustalić, czy u sprzedawcy powstał już obowiązek podatkowy. Dla dostawy towarów obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy.

W orzecznictwie sądów administracyjnych podkreśla się, że nie można utożsamiać użytego przez ustawodawcę pojęcia „rozporządzanie towarami jak właściciel” jedynie w sensie prawnym. W wyroku z 28 maja 2010 r. (sygn. akt I FSK 963/09) NSA uznał, że:

(...) z punktu widzenia opodatkowania czynności podatkiem od towarów i usług istotne jest nie tyle przeniesienie prawa własności, lecz przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel; w unormowaniu tym chodzi zatem o aspekt faktyczny sprowadzający się do przekazania faktycznej możliwości dysponowania towarem, a nie rozporządzania nim w sensie prawnym.

W orzeczeniu z 3 grudnia 2009 r. (sygn. akt I SA/Gd 642/09) WSA w Gdańsku zauważał, że:

(...) prawa do rozporządzania towarem jak właściciel nie można bowiem interpretować jako prawa własności w znaczeniu cywilistycznym.

W omawianym przypadku sprzedawca zastrzega sobie prawo własności towaru do czasu uregulowania należności. W takim przypadku zgodnie z art. 589 k.c. właścicielem prawnym kupionego towaru staje się Pan dopiero z chwilą uregulowania należności sprzedawcy. Jak już zostało powiedziane, dla ustalenia, czy doszło do dostawy towarów, nie ma znaczenia, czy nabywcą w sensie prawnym jest właściciel. Znaczenie ma, czy może rozporządzać towarem jak właściciel. Nie wystarczy, że sprzedawca wydał mu towar. Sądy w wydawanym orzeczeniach zwracają uwagę, że w tym przypadku znaczenie ma fakt, czy nabywca ma faktyczną możliwość dysponowania otrzymanym towarem. W wyroku NSA z 28 listopada 2012 r. (sygn. akt I FSK 59/12) czytamy:

W świetle przedstawionej przez Sąd I instancji interpretacji pojęcia „dostawy towarów” w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, nie ma więc wątpliwości, że obowiązkiem organów w przedmiotowej sprawie, powinno być ustalenie okoliczności, czy skarżąca Spółka dokonywała w każdym przypadku przekazania Dystrybutorowi faktycznej możliwości dysponowania towarem (wyrobami ceramicznymi).

Dlatego gdy otrzymał Pan towar i może nim swobodnie dysponować – nie trzeba czekać z odliczeniem VAT do czasu, gdy cała należność zostanie uregulowana.

Korekta faktur - Raport INFOR - PDF

Podatki 2014 - Nowy VAT 500 pytań i odpowiedzi na trudne pytania

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

SŁOWNICZEK

Dostawa towarów to przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy o VAT).

PODSTAWA PRAWNA:

- art. 7, art. 19a, art. 86 ust. 10 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054; ost.zm. Dz.U. z 2014 r. poz. 312

Marcin Jasiński

ekspert w zakresie VAT