Kto płaci VAT przy świadczeniu pomocy prawnej z urzędu?

W rozpatrywanej sprawie spór pomiędzy Stronami dotyczył kwestii, kto jest podatnikiem z tytułu pomocy prawnej świadczonej świadczonej z urzędu : spółka osobowa, czy też radca prawny.

Składając wniosek o wydanie interpretacji Radca prawny wskazał, że wykonuje swój zawód jako wspólnik w spółce osobowej - Kancelarii. Nie prowadzi samodzielnej działalności gospodarczej i nie posiada statusu podatnika podatku VAT. Umowa spółki zobowiązuje prawników, do świadczenia pomocy prawnej oraz wszelkich innych usług doradczych wyłącznie w spółce.

Jednocześnie wskazał, że w ramach obowiązków zawodowych nałożonych przepisami ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych może być wyznaczony do świadczenia pomocy prawnej jako pełnomocnik z urzędu w postępowaniach przed sądami oraz innymi organami władzy publicznej, które będą wypłacały mu wynagrodzenie. Ani umowa spółki, ani żadne inne postanowienie umowne nie wyłączają usług pomocy prawnej z urzędu spod zakazu wykonywania działalności poza Kancelarią.

Polecamy: VAT 2011

Zdaniem wnoszącego nie może być on uznany za prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT , a tym samym nie jest podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 tej ustawy. Podatnikiem z tytułu usług prawniczych wykonywanych z jego osobistym udziałem jest Kancelaria.

Minister Finansów, stanowisko wnioskodawcy uznał za nieprawidłowe stwierdzając, że świadczenie pomocy prawnej z urzędu stanowi działalność wykonywaną osobiście tym samym radca prawny z tytułu tej działalności jest podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT.

Nadmienił także, że jako indywidualny podmiot ma obowiązek wystawiania faktury VAT oraz składania deklaracji VAT-7 uwzględniających obrót z tytułu wynagrodzenia za świadczenie usług pomocy prawnej z urzędu.

W wyroku z dnia 23.06.2010r. sygn. III SA/Wa 1762/09 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie nie zgodził się ze stanowiskiem Ministerstwa podobnie jak NSA, który oddalił skargę kasacyjną. Sądy stwierdziły, że podatnikiem VAT w spornym przypadku jest Kancelaria. Radca prawny ,który prowadzi praktykę w ramach spółki osobowej nie musi płacić VAT od spraw zleconych z urzędu.

Uzasadniając rozstrzygnięcie Sądy w pierwszej kolejności odniosły się do pojęcia działalności gospodarczej.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców, usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art.15 ust. 2 ustawy o VAT) .