Stawki VAT stosowane w krajach UE 2023. Ile wynoszą stawki podstawowe i obniżone podatku VAT? [Tabela]

Jakie stawki VAT obowiązują w 2023 roku w państwach UE?

Stawka podstawowa VAT 

W każdym państwie Unii Europejskiej jest stosowana jedna stawka podstawowa VAT (nie może być mniejsza niż 15%), która obejmuje większość towarów i usług.

Stawki obniżone VAT

Zgodnie z prawem UE każde państwo może stosować jedną lub dwie stawki obniżone VAT (nie niższe niż 5%) do niektórych określonych towarów i usług (na podstawie wykazu w załączniku III do dyrektywy VAT). W większości przypadków stawki te nie mają zastosowania do usług świadczonych drogą elektroniczną. 

Stawki specjalne VAT

Specjalne stawki podatku VAT dla wybranych towarów i usług są stosowane w niektórych państwach Unii Europejskiej - tych które stosowały te stawki w dniu 1 stycznia 1991 r. Jak wyjaśnia Komisja Europejska, w pierwotnym zamyśle stawki te miały być uregulowaniem przejściowym ułatwiającym przejście na unijne przepisy dotyczące VAT po 1 stycznia 1993 r., gdy wszedł w życie jednolity rynek. Miały być one stopniowo wycofywane.

Funkcjonują 3 rodzaje stawek specjalnych VAT:

• Stawki superobniżone
• Stawki zerowe
• Stawki przejściowe

Stawki superobniżone

W niektórych państwach Unii Europejskiej funkcjonują stawki superobniżone VAT (poniżej 5 proc.) - stosuje się je do ograniczonej liczby wybranych towarów i usług.

Stawki zerowe

W niektórych państwach Unii Europejskiej funkcjonują stawki zerowe VAT - stosuje się je do niewielkiej z reguły liczby wybranych towarów i usług. 

Stawki przejściowe

Część państw Unii Europejskiej stosuje stawki przejściowe w odniesieniu do niektórych towarów i usług, które nie są ujęte w wykazie w załączniku III do dyrektywy VAT. Kraje te mogą w dalszym ciągu stosować te obniżone stawki VAT do tych towarów i usług (zamiast stawek podstawowych), pod warunkiem że nie są one niższe niż 12 proc.

VAT w Unii Europejskiej

Podatek od wartości dodanej (VAT) to podatek konsumpcyjny pobierany od prawie wszystkich towarów i usług nabywanych i sprzedawanych do celów użytkowych i konsumpcyjnych w UE. W Polsce VAT nosi nazwę "podatek od towarów i usług".

W Unii Europejskiej VAT regulują co do zasady przepisy dyrektywy VAT (Dyrektywa 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej -Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006 r., str. 1, z późn. zm.). Poszczególne państwa UE implementowały przepisy tej dyrektywy do swoich systemów prawnych. Przepisy dot. VAT w poszczególnych państwach UE muszą więc być zgodne z dyrektywą VAT ale zawierają też pewne odrębności. 

Podatnicy, którzy mają siedzibę w jednym z państw Unii Europejskiej mają obowiązek stosować opodatkowanie VAT (naliczać VAT) od większości transakcji sprzedaży i zakupu towarów (czy świadczenia usług) realizowanych na obszarze UE. W tych przypadkach VAT jest naliczany i należny w kraju UE, w którym towary (lub usługi) są konsumowane przez konsumenta końcowego. 

Podatek VAT nie jest pobierany w przypadku eksportu towarów do krajów poza obszar Unii Europejskiej. Przy eksporcie VAT jest naliczany i należny w kraju przywozu, stąd eksporter nie musi deklarować VAT. Ale przy eksporcie towarów trzeba przedstawić organom podatkowym dokumenty potwierdzające, że towary zostały wywiezione poza UE (np. kopię faktury, dokument przewozowy lub wpis w ewidencji celnej). Bez tego potwierdzenia eksporter (europejski podatnik VAT) nie będzie miał prawa odliczenia VAT zapłaconego na wcześniejszych etapach danej transakcji, ani nie będzie miał prawa do zwrotu VAT przy eksporcie.

Źródło: Komisja Europejska, gouvernement.lu