Jak kwalifikować dla potrzeb VAT sprzedaż udziału we współwłasności nieruchomości

Tak uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z 26 stycznia 2010 r. (sygn. I SA/Po 987/09), w którym podzielił tezę organów podatkowych wyrażoną w decyzjach urzędu kontroli skarbowej i Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu. Jednak częściej można się spotkać z odmienną interpretacją organów podatkowych.

Przez świadczenie usług ustawa o VAT rozumie każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej mniemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w rozumieniu art. 7, w tym również
1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa (art. 8 ust 1 ustawy o VAT).

Dlatego też zdaniem WSA sprzedaż udziałów w nieruchomości (jako sprzedaż prawa majątkowego, a nie rzeczy) jest świadczeniem usług niepodlegającym zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

W przypadku współwłasności, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w nieruchomości, czy w prawie wieczystego użytkowania. Udział we współwłasności jest prawem majątkowym, który należy wyłącznie do współwłaściciela. Przy czym żadnemu ze współwłaścicieli nie przysługuje wyłączne prawo do fizycznie określonej części rzeczy. Istotą bowiem współwłasności jest niepodzielność prawa własności do rzeczy. Rozporządzenie udziałem obejmuje czynność przeniesienia tego udziału, a nie rzeczy.

W art. 7 ust. 1 ustawy o VAT jest zawarta definicja dostawy towarów, która stwierdza, że przez dostawę rozumie się przeniesienie prawa do dysponowania rzeczą jak właściciel.

Polecamy: Faktura VAT od A do Z

Polecamy: Kontrola podatkowa

WSA w Poznaniu zauważył, że pod pojęciem dostawy towarów rozumie się nie tylko przeniesienie z prawnego punktu widzenia własności rzeczy, ale też przekazanie szeroko pojętej kontroli ekonomicznej nad rzeczą w taki sposób, że nabywca może tą rzeczą do pewnego stopnia dysponować jak właściciel.

Sąd przypomniał też, że Dyrektywa 2006/112/WE w art. 15 ust. 2 umożliwiła Państwom Członkowskim uznanie za dostawę towarów udziałów lub innych tytułów będących odpowiednikiem udziałów, dającym ich posiadaczowi, de iure lub de facto, prawo własności lub posiadania nieruchomości lub ich części oraz określonych praw ustanowionych na nieruchomościach, a także praw rzeczowych dających posiadaczowi prawo do używania nieruchomości. Polski ustawodawca mógł więc na mocy wskazanego wyżej przepisu Dyrektywy uznać za dostawę towarów zbycie ułamkowego prawa własności.