Sposób opodatkowania umów cywilnych zależy od tego, czy podmiot uzyskujący przychody z tych tytułów będzie zawierał umowy w ramach działalności gospodarczej czy nie.
SPIS TREŚCI
PORADY PRAWNE
AKTY PRAWNE
Wpłata zaliczek
Jednym ze źródeł przychodów jest
działalność gospodarcza. Przedsiębiorca, który wykonuje usługi na podstawie umów cywilnych (np.
umowa pośrednictwa, zlecenia) wchodzących w zakres jego działalności, będzie zobowiązany rozliczać się z nich, wpłacając zaliczki na
podatek. Oznacza to, że wszelkie obowiązki podatkowe, a więc określenie kwoty dochodu, obliczenie zaliczki i jej wpłata, zapisy w ewidencji księgowej oraz składanie deklaracji miesięcznych (przy rozliczaniu podatku na zasadach ogólnych), będą obowiązkiem przedsiębiorcy.
Innym źródłem przychodów może być też działalność wykonywana osobiście. W tym przypadku rozliczenie z fiskusem będzie wyglądało podobnie jak u osób prowadzących działalność gospodarczą.
Jak pobierać zaliczki od umów
Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności z tytułu umów zlecenia, o dzieło, są obowiązane jako płatnicy pobierać zaliczki na
podatek dochodowy w wysokości 19 proc. należności pomniejszonej o
koszty uzyskania przychodów oraz pomniejszonej o
składki potrącone przez płatnika w danym miesiącu na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na
ubezpieczenie chorobowe.
Osoba prywatna
Inaczej rozliczenie umów cywilnych (zlecenia, o dzieło) będzie wyglądało, gdy np. zleceniobiorcą jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej i wykonuje usługę na rzecz przedsiębiorcy. Taka osoba prywatna nie będzie zobowiązana do samodzielnego obliczenia zaliczki, ale za nią będzie rozliczał się z zaliczki
przedsiębiorca. W tym przypadku przedsiębiorca będzie występował w roli płatnika, obliczając, pobierając i wpłacając zaliczkę na podatek. Dodatkowo na przedsiębiorcy będzie spoczywał obowiązek wypełnienia odpowiednich deklaracji i złożenia ich w urzędzie skarbowym. Osoba prywatna będzie się sama rozliczała z umów wykonanych na rzecz przedsiębiorcy na podstawie otrzymanego od przedsiębiorcy formularza
PIT poprzez złożenie rocznego zeznania podatkowego.
Umowy najmu
Przedsiębiorca, który prowadzi działalność gospodarczą, może też uzyskiwać dochody z prywatnych umów najmu, dzierżawy lub umów o podobnym charakterze. Oznacza to, że w zakres jego działalności nie wchodzą usługi najmu, a dochody uzyskuje np. z najmu swojego domu mieszkalnego. W takim przypadku nie łączy ich z działalnością gospodarczą, ale rozlicza oddzielnie. Podobnie osoba prywatna, która wynajmuje
lokal, będzie zobowiązana sama się rozliczać z urzędem skarbowym. To na każdym wynajmującym, niezależnie czy jest osobą prywatną czy przedsiębiorcą, ciąży obowiązek rozliczenia się, czyli na podatniku, a nie płatniku (gdyż taka instytucja przy najmie nie występuje). W zależności od wyboru formy opodatkowania (ryczałt lub zasady ogólne) różnie będą wyglądały zasady rozliczenia i inne będą obowiązki podatkowe.
Podatek od usług
Inaczej przedstawia się kwestia opodatkowania umów cywilnych podatkiem od towarów i usług. Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Przy czym za działalność gospodarczą do celów
VAT uznaje się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.
Z opodatkowania
VAT wyłącza się (tj. nie uznaje się za samodzielną działalność gospodarczą) czynności:
• z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy
• z tytułu umów zlecenia i o dzieło, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny między zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności,
wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.
Wyłączenie stosuje się odpowiednio do usług twórców i artystów wykonawców w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wynagradzanych w formie honorariów za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw artystycznego wykonania albo ich wykonanie, w tym również wynagradzanych za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi.
Bogdan Świąder
Gazeta Prawna Nr 225/2006 [Dodatek: Tygodnik Podatkowy] z dnia 2006-11-20
Nie
W tym przypadku umowa zlecenia jest zawarta ze spółdzielnią, czyli innym przedsiębiorcą, a nie ze studentem. W związku z tym do rozliczenia uzyskanych przez studenta kwot będzie zobowiązana spółdzielnia studencka. To ona jako płatnik dla osoby fizycznej (studenta) będzie zobowiązana do obliczenia, pobrania i wpłacenia zaliczki na podatek od wypłaconych studentowi kwot. W przypadku zatrudnienia studenta na umowę zlecenia lub o dzieło spółdzielnia jako płatnik ma obowiązek pobierać zaliczki na podatek dochodowy w wysokości 19 proc. należności pomniejszonej o koszty uzyskania przychodów. Nie odprowadza natomiast składek ZUS, gdyż nie podlegają ubezpieczeniom społecznym osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, jeżeli osoby te są studentami do ukończenia 26 lat.
Nie
Działalność polegająca na zarządzaniu nieruchomościami mieszkalnymi jest dla celów podatku od towarów i usług traktowana jak działalność gospodarcza. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Jednak na podstawie przepisów wykonawczych do ustawy o VAT zarządzania nieruchomościami mieszkalnymi, świadczone na zlecenie, z wyłączeniem wyceny nieruchomości mieszkalnych (PKWiU ex 70.32.11) zostało zwolnione z tego podatku.
Tak
Przychód z takiego najmu nie będzie stanowił odrębnego źródła przychodów, ale stanowi działalność gospodarczą. Przychodem z działalności gospodarczej są również przychody z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz z innych umów o podobnym charakterze, składników majątku związanych z działalnością gospodarczą. Dlatego czynsz uzyskiwany z najmu lokalu stanowi przychód z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Trzeba pamiętać, że za przychody z tytułu umów najmu, dzierżawy, leasingu lub innych umów o podobnym charakterze, których przedmiotem są składniki majątku związane z działalnością gospodarczą, uważa się przychody należne określone na dzień, w którym należności wynikające z tych umów stają się wymagalne.
