Rozliczenie kosztów działalności wydobywczej prowadzonej przez stowarzyszenie

W zależności od rodzaju kosztów, ewidencji należy dokonywać amortyzując grunt i księgując pozostałe koszty prowadzenia działalności przygotowawczej i wydobywczej na koncie „Rozliczenia międzyokresowe kosztów”. Przykład takiej ewidencji podajemy w uzasadnieniu.

Nieruchomości w postaci gruntów zalicza się, zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy o rachunkowości, do środków trwałych. Co do zasady, grunty nie podlegają amortyzacji. Jednak zgodnie z art. 31 ust. 2 ustawy grunty służące wydobyciu kopalin metodą odkrywkową należy amortyzować, a tak właśnie należy klasyfikować grunty, z których pozyskiwany jest żwir i piach. Pamiętać jednak należy, że grunty te podlegają amortyzacji jedynie dla celów rachunkowych. Odpisy amortyzacyjne od tych gruntów nie stanowią bowiem, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztów uzyskania przychodów.

Wartość odpisów amortyzacyjnych zalicza się do kosztów działalności operacyjnej, księgując według zasad ogólnych:

Wn konto zespołu 4 lub zespołu 5 „Amortyzacja”,

Ma konto 07 „Umorzenie środków trwałych”.

Wartość początkową gruntu ustala się w cenie nabycia, natomiast odpisów amortyzacyjnych należy dokonywać według zasad określonych w art. 32 ust. 1–3 ustawy o rachunkowości, tj. stosując indywidualną stawkę amortyzacyjną ustaloną przez jednostkę we własnym zakresie z uwzględnieniem przewidywanego okresu eksploatacji gruntu.

Przygotowanie złoża do eksploatacji wymaga poniesienia dodatkowych kosztów, takich jak np. zdjęcie warstwy powierzchniowej gruntu. Koszty tego typu należy traktować tak jak koszty przygotowania nowej produkcji. W tym celu, zgodnie z art. 39 ust. 1 ustawy o rachunkowości, jako koszty dotyczące przyszłych okresów sprawozdawczych podlegają one czynnym rozliczeniom międzyokresowym i są ewidencjonowane na koncie 64 „Rozliczenia międzyokresowe kosztów”.

Rozliczenia tych kosztów w częściach przypadających na przyszłe okresy sprawozdawcze (lata, miesiące) najprościej jest dokonywać w równych ratach miesięcznych w ciągu wszystkich lat przyjętych jako przewidywany okres eksploatacji. Jeżeli jednak jednostka przewiduje, że w poszczególnych latach wielkość wydobycia kopalin będzie istotnie zróżnicowana, wskazane jest rozłożenie tych kosztów proporcjonalnie do planowego wydobycia.

Rozliczone koszty w części przypadającej do zarachowania w poszczególnych okresach sprawozdawczych, przy założeniu, że jednostka stosuje równocześnie układ rodzajowy i układ funkcjonalny kosztów, księguje się: