Jesteśmy firmą transportową. Znaczna część naszych przychodów dotyczy transportu międzynarodowego. Wystawiamy fakturę klientowi po otrzymaniu potwierdzenia wykonania usługi, czyli po otrzymaniu dokumentu CRM. W związku z tym w styczniu i lutym 2005 r. zostały wystawione faktury sprzedaży dotyczące przewozów wykonanych w roku 2004 (dopiero spłynęły potwierdzone CRM). W którym roku ująć przychody z wykonanych usług?
RADA
Wystawianie faktur dopiero w momencie otrzymania dokumentu CMR skutkuje przesunięciem przychodów między okresami obrachunkowymi. Koszty związane z tymi przychodami zostały ujęte w roku 2004. Jeżeli
przychody z tytułu usług wykonanych w roku 2004 r. przesuniemy do 2005 r., to nie zostanie zachowana zasada współmierności przychodów i kosztów.
UZASADNIENIE
Zgodnie z zasadą memoriału jednostka powinna ująć w księgach rachunkowych wszystkie osiągnięte, przypadające na jej rzecz przychody i obciążające ją
koszty związane z tymi przychodami dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminów ich zapłaty (art. 6 ustawy o rachunkowości). Za przychody związane z działalnością gospodarczą, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane (art. 12 ust. 3). Za datę powstania przychodu uważa się dzień wystawienia faktury, nie później jednak niż ostatni dzień miesiąca, w którym:
a) wydano rzecz, zbyto prawo majątkowe lub
b) wykonano usługę, w tym częściowo wykonano usługę, jeżeli jej częściowe wykonanie stanowi wynikający z umowy lub z odrębnych przepisów tytuł do zapłaty, lub
c) otrzymano zapłatę za wykonane świadczenia – w pozostałych przypadkach.
W przypadku usług transportowych moment wykonania usługi jest określony na dokumencie CMR. Spółka z pewnością posiada informacje, z jaką datą zostały wykonane usługi, a dokument CMR jedynie potwierdza ich wykonanie. Jeśli na dokumencie CMR datą wykonania usługi będzie data z roku 2004, to sprzedaż tej usługi powinna zostać zaliczona do przychodów 2004 r., bez względu na datę wystawienia faktur.
Obowiązek wystawienia faktury w przypadku usług transportowych powstaje w momencie otrzymania płatności, ale nie później niż 30 dni od daty wykonania usługi. W efekcie faktury VAT za usługi wykonane w 2004 r. powinny zostać wystawione nie później niż do 30 stycznia 2005 r., nie pojawią się wówczas trudności z prawidłowym ujęciem tych przychodów w księgach rachunkowych 2004 r. oraz rozliczeniem podatku dochodowego za dany rok.
Wystawianie faktur dopiero w momencie otrzymania dokumentu CMR skutkuje przesunięciem przychodów między okresami obrachunkowymi. Koszty związane z tymi przychodami, takie jak wynagrodzenia kierowców, koszty paliwa i napraw pojazdów,
opłaty drogowe zostały ujęte w 2004 r. Jeśli więc przychody z tytułu usług wykonanych w 2004 r. przesuniemy do 2005 r., to nie zostanie zachowana zasada współmierności przychodów i kosztów.
UWAGA!
Uznawanie przychodów w momencie wystawienia faktury może powodować zawyżenie bądź zaniżenie wyniku finansowego w poszczególnych okresach sprawozdawczych. Może także skutkować niewłaściwym rozliczaniem podatku dochodowego od osób prawnych.
W praktyce proponujemy przyjęcie następującego rozwiązania. Przed zamknięciem ksiąg rachunkowych
jednostka powinna, na podstawie wszelkich posiadanych informacji, ustalić, jaka kwota przychodów nie została zafakturowana w 2004 r., a dotyczyła tego roku, i o taką kwotę powiększyć przychody 2004 r. Księgowanie w 2004 r. kwoty netto sprzedaży może wyglądać następująco:
• Wn „Należności niefakturowane”,
• Ma „Przychody ze sprzedaży”.
W roku 2005 – w momencie wystawienia faktur sprzedaży:
• Wn „Należności z tytułu dostaw i usług”,
• Ma „Należności niefakturowane”.
Jeżeli przychody są wyrażone w walucie obcej, powinny zostać oszacowane według średniego kursu ogłaszanego przez NBP na dzień bilansowy.
Agnieszka Rosińska i Marzanna Rytwińska
biegli rewidenci
• art. 6 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości – j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 184, poz. 1539
• art. 12 ust. 3 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1538