Jak powinna wyglądać faktura na świadczone przez podmiot polski usługi z zakresu badań i analiz (PKWiU74.30) w przypadku świadczenia takich usług na rzecz kontrahenta unijnego (podmiot gospodarczy)? Co w przypadku braku NIP unijnego odbiorcy? Jakie elementy powinny zawierać faktury dokumentujące świadczenie ww. usług na rzecz kontrahenta z kraju trzeciego? Czy mogą nie zawierać NIP kontrahenta z kraju trzeciego?
RADA
Faktury te mogą nie zawierać stawki i kwoty podatku oraz kwoty należności wraz z podatkiem. Faktura dokumentująca świadczenie usługi na rzecz odbiorcy z kraju trzeciego może nie zawierać jego numeru NIP. Nie wywołuje to żadnych konsekwencji dla usługodawcy. Natomiast brak numeru na fakturze dla kontrahenta unijnego spowoduje obowiązek opodatkowania usługi u usługodawcy.
UZASADNIENIE
Pod numerem PKWiU 74.30 sklasyfikowane są usługi w zakresie badań i analiz technicznych. Dla tych usług przepisy ustawy określają szczególne miejsce ich świadczenia (opodatkowania) oraz szczególny sposób ich dokumentowania. Jeżeli usługi te świadczone są na rzecz:
• osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, posiadających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium państwa trzeciego, lub
• podatników mających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Wspólnoty, ale w kraju innym niż kraj świadczącego usługę
– to miejscem ich świadczenia jest miejsce, gdzie nabywca usługi posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego dana usługa jest świadczona – a w przypadku braku stałego miejsca prowadzenia działalności, stały adres lub miejsce zamieszkania. Wynika z tego, że miejscem opodatkowania usługi będzie terytorium Polski w przypadku, gdy usługobiorcą usługi jest podatnik polski oraz gdy usługobiorcą będzie podmiot niebędący podatnikiem podatku od wartości dodanej (np. osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej) z terytorium kraju Unii innym niż Polska, a usługa będzie świadczona przez polskiego podatnika VAT. Natomiast w przypadku świadczenia usługi na rzecz podmiotu z kraju trzeciego, niezależnie od jego statusu (podatnika lub nie), w każdym przypadku będzie ona opodatkowana u usługobiorcy.
Powyższe skutkuje odpowiednimi konsekwencjami przy dokumentowaniu tych usług. Jeżeli podatnik wystawiający fakturę nie jest zidentyfikowany dla podatku od wartości dodanej (nie posiada rejestracji w innym kraju Wspólnoty niż Polska) oraz nie jest podatnikiem podatku o podobnym charakterze na terytorium państwa trzeciego, to w fakturze dokumentującej usługi, dla których podatnikiem jest usługobiorca, podaje następujące dane:
• imiona i nazwiska lub nazwy bądź nazwy skrócone sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy,
• numery identyfikacji podatkowej sprzedawcy i nabywcy,
• dzień, miesiąc i rok albo miesiąc i rok dokonania sprzedaży oraz datę wystawienia i numer kolejny faktury oznaczonej jako „FAKTURA VAT”; podatnik może podać na fakturze miesiąc i rok dokonania sprzedaży w przypadku sprzedaży o charakterze ciągłym,
• nazwę towaru lub usługi,
• rodzaj wykonanych usług,
• cenę jednostkową usługi,
• wartość wykonanych usług, których dotyczy sprzedaż,
• kwotę należności ogółem wyrażoną cyframi i słownie.
WAŻNE
Jeżeli faktura wystawiana jest dla podmiotu z kraju trzeciego (niezależnie od jego statusu) oraz „niepodatnika” z innego kraju Wspólnoty, może nie zawierać numeru NIP nabywcy. W tym drugim przypadku ciężar opodatkowania usługi będzie spoczywał na usługodawcy.
Jeżeli natomiast faktura wystawiana jest dla podatnika unijnego (mającego siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Wspólnoty, ale w kraju innym niż kraj świadczącego usługę, czyli w Polsce), to powinna zawierać jego numer NIP, pod którym jest on zidentyfikowany na potrzeby podatku od wartości dodanej, oraz informację, że zobowiązany do rozliczenia tego podatku jest nabywca usługi. W tym przypadku faktura nie będzie zawierała również stawki i kwoty podatku oraz kwoty należności wraz z podatkiem. Brak numeru NIP nabywcy na fakturze (dla unijnego kontrahenta) będzie skutkował obowiązkiem opodatkowania usługi u świadczącego tę usługę, czyli u firmy.
• art. 2 ust. 9, art. 17 ust. 1 pkt 4 i ust. 2, art. 27 ust. 3 i 4 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 179, poz. 1484
• § 27 rozporządzenia Ministra Finansów z 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 95, poz. 798
