Jak udokumentować przeniesienie praw autorskich w przypadku rozliczenia umowy o dzieło? Niektóre dostępne formularze umowy o dzieło zalecają załączenie wniosku o uznanie praw autorskich. Czy zapis w umowie mówiący o tym, że jej przedmiot objęty jest przepisami ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, a wraz z przejściem własności dzieła nastąpi przeniesienie praw autorskich do niego, nie jest wystarczającym elementem rozliczenia?
Zarówno przepisy prawa własności intelektualnej, jak i przepisy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz od osób prawnych nie nakazują sporządzania żadnych dodatkowych dokumentów potrzebnych do rozliczenia umowy o dzieło, będącej jednocześnie umową o przeniesienie praw autorskich.
Zgodnie z prawem autorskim umowa o przeniesienie praw autorskich powinna być sporządzona w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Dzieło opisane w umowie o przeniesienie twórca obowiązany jest dostarczyć w terminie w niej określonym. Przepisy prawa autorskiego przyznają odbiorcy utworu (zamawiającemu) pewne uprawnienia w razie stwierdzenia wad fizycznych bądź prawnych. Zamawiający może od umowy odstąpić lub żądać odpowiedniego obniżenia umówionego wynagrodzenia – w przypadku wad fizycznych. Natomiast w przypadku wad prawnych może od umowy odstąpić i żądać naprawienia poniesionej szkody. Wymienione prawa zamawiającego wygasają w przypadku tak zwanego przyjęcia dzieła (utworu). Również inne przepisy prawa autorskiego uzależniają powstanie, zakończenie czy modyfikację pewnych praw od faktu przyjęcia dzieła (utworu).
Ustawa nie wymaga dochowania specjalnej formy takiego przyjęcia, jednakże forma pisemna jest tą, która pozwala na stosunkowo łatwe przeprowadzenie dowodu.
Należy zauważyć, że prawo autorskie domniemywa przyjęcie dzieła (utworu) mimo braku oświadczenia zamawiającego. Gdy zamawiający nie zawiadomi twórcy w terminie sześciu miesięcy od dostarczenia utworu o jego przyjęciu, nieprzyjęciu lub uzależnieniu przyjęcia od dokonania określonych zmian w wyznaczonym w tym celu odpowiednim terminie, uważa się, że utwór został przyjęty bez zastrzeżeń.
Zgodnie z przepisami o podatku dochodowym od osób fizycznych, w przypadku rozporządzenia przez twórców prawami autorskimi, ustala się dla nich koszt uzyskania przychodu w wysokości 50% uzyskanego przychodu. Przepis uzależnia uznanie kosztów na takim poziomie jedynie od faktu rozporządzenia, czyli samego zawarcia umowy o przeniesienie praw autorskich.
W przypadku uznania wydatku na dane dzieło (utwór) za koszt uzyskania przychodu, w rozumieniu przepisów CIT, wymagane jest udowodnienie wykonania umowy o przeniesienie praw autorskich w razie ewentualnej kontroli organu podatkowego. Przepisy nie przewidują żadnych wymagań formalnych, takich jak na przykład oświadczenie o uznaniu praw autorskich czy przyjęciu utworu. Zgodnie z orzecznictwem sądów administracyjnych wystarczy jakikolwiek dopuszczalny prawem środek dowodowy podniesiony przez podatnika, na podstawie którego można stwierdzić, że dana umowa, której przedmiotem są świadczenia niematerialne, została wykonana.
• art. 55 ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 80, poz. 904; ost.zm. Dz.U. z 2004 r. Nr 96, poz. 959
• art. 15 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2004 r. Nr 210, poz. 2135
• art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2004 r. Nr 210, poz. 2135
