Czy kwota za niezwrócone opakowania stanowi przychód

Zgodnie z przepisami ustawy o VAT należy wystawić fakturę dokumentującą kwotę opłaty za niezwrócone opakowania. Z tą chwilą kwota wpłacona tytułem zabezpieczenia zwrotu opakowania traci swój kaucyjny charakter. Należy ją uznać za należność za wydane opakowanie. Należności takie stanowią dla spółki przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Na wstępie należy ustalić, czy opłata, o której mowa w pytaniu, stanowi kaucję. Kaucja to zabezpieczenie należytego wykonania zobowiązania o zwrotnym charakterze, polegające na złożeniu określonej w umowie sumy pieniężnej. Co do zasady, kaucja jest obojętna podatkowo. W szczególności kaucja nie może być przychodem podatkowym. Wynika to z faktu, że ma ona charakter zwrotny, przez co nie stanowi definitywnego przysporzenia dla otrzymującego. Wyjątek dotyczy sytuacji, gdy wystąpią okoliczności uprawniające do jej zatrzymania, np. zwrot niepełnowartościowych opakowań. Kaucja za opakowania zwrotne nie jest przychodem dla otrzymującego ją podatnika.

W przypadku opisanym przez Czytelnika nie wszyscy kontrahenci zwrócili taką samą liczbę opakowań zwrotnych, jaką uprzednio pobrali. Spółka ma wówczas prawo zatrzymać część kaucji. Ta zatrzymana część stanowi dla spółki należność za wydane opakowania.

Należy także ustalić, w którym momencie spółka powinna wykazać ten przychód. Ponieważ kaucja nie jest sama w sobie przychodem, więc nie ma tu znaczenia data jej otrzymania. Przychód za niezwrócone opakowania powstanie dopiero w dniu wystawienia przez Państwa faktury. Jednak nie później niż w ostatnim dniu miesiąca, w którym:

• wydano rzecz, zbyto prawo majątkowe lub

• wykonano usługę, w tym częściowo wykonano usługę, jeżeli jej częściowe wykonanie stanowi wynikający z umowy lub z odrębnych przepisów tytuł do zapłaty, lub

• otrzymano zapłatę za wykonanie świadczenia – w pozostałych przypadkach.

Kwoty stanowiące zabezpieczenie wykonania zawartych umów (kaucje) nie są obrotem będącym podstawą opodatkowania VAT. Obrotem bowiem jest kwota należna z tytułu sprzedaży towarów lub świadczenia usług, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Przy sprzedaży towaru w opakowaniu zwrotnym i pobieraniu lub określeniu w umowie za to opakowanie kaucji wartości opakowania nie uwzględnia się w treści faktury. W przypadku niezwrócenia opakowań zwrotnych przez nabywcę sprzedawca jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą kwotę należności z tytułu niezwróconych opakowań. O terminie wystawienia faktury decydować będzie fakt, czy w umowie określono termin zwrotu opakowań, czy też nie. Jeżeli w umowie określono ten termin, fakturę wystawia się nie później niż 7 dnia od dnia, w którym opakowania powinny być zwrócone.

Przykład

Natomiast gdy w umowie nie został określony termin zwrotu opakowań, fakturę wystawia się nie później niż 60 dnia od dnia wydania opakowań. Jak stwierdzono w jednej z interpretacji:

(…) koszt opakowań zwrotnych podlega wyłączeniu z podstawy opodatkowania w momencie ich wydania pod warunkiem pobrania lub określenia w umowie kaucji, lecz wyłączenie to podlega korekcie w przypadku, gdy odbiorca nie zwrócił wydanych opakowań
(pismo Drugiego Śląskiego Urzędu Skarbowego w Bielsku-Białej z 16 listopada 2005 r., nr PP/443-181/05/AZ-68175, zamieszczone na stronie internetowej Ministerstwa Finansów).

Sławomir Biliński

konsultant podatkowy, prawnik