Nasza spółka zawarła umowę z placówką świadczącą usługi medyczne. Na podstawie tej umowy zapewniamy opiekę naszym pracownikom, w tym między innymi: opłacamy badania wstępne, okresowe oraz inne badania i wizyty lekarskie. Jak ująć w księgach rachunkowych wydatki na opiekę medyczną? Czy stanowią one koszty uzyskania przychodów dla naszej spółki oraz czy takie świadczenia uznać za przychody pracowników ze stosunku pracy?
RADA
Wydatki na świadczenia z zakresu opieki zdrowotnej dla pracowników, sfinansowane przez pracodawcę, należy zakwalifikować i zaksięgować jako świadczenia na rzecz pracowników. Mogą one zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów jedynie w ograniczonym zakresie. Kosztem mogą być wydatki tylko na te świadczenia, do których ponoszenia zobowiązują pracodawcę przepisy Kodeksu pracy oraz innych ustaw. Wartość takich świadczeń nie jest przychodem pracownika. Przychodem pracownika będą jednak nieobowiązkowe usługi medyczne opłacone przez pracodawcę, jeżeli ich kwotę można przypisać konkretnemu pracownikowi.
UZASADNIENIE
Wśród usług medycznych finansowanych przez pracodawcę znajdują się świadczenia obowiązkowe, które wynikają z Kodeksu pracy oraz nieobowiązkowe, wynikające przede wszystkim z dobrej woli pracodawcy.
W grupie obowiązkowych świadczeń medycznych mieszczą się:
• badania wstępne, którym podlegają osoby przyjmowane do pracy
• badania okresowe pracowników, przeprowadzane zgodnie z odrębnymi przepisami
• badania kontrolne, które należy przeprowadzić w przypadku niezdolności do pracy pracownika trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowanej chorobą
• inne koszty profilaktycznej opieki zdrowotnej, niezbędnej ze względu na warunki pracy
Badania te (wymienione w Kodeksie pracy) są przeprowadzane na koszt pracodawcy.
Pracodawca może również zapewnić pracownikom finansowanie tak zwanej dodatkowej opieki medycznej. Mogą to być na przykład wizyty lekarskie, specjalistyczne badania, szczepienia ochronne.
Jak ująć w księgach rachunkowych usługi medyczne
Wszelkie świadczenia, które jednostka oferuje swoim pracownikom w zamian za wykonaną przez nich pracę, są tzw. świadczeniami pracowniczymi. Ponieważ ustawa o rachunkowości nie zawiera regulacji dotyczących ujmowania, wyceny i prezentacji świadczeń pracowniczych, zgodnie z ustaleniami art. 10 ust. 3 ustawy należy się kierować przepisami MSR nr 19 „Świadczenia pracownicze”. Świadczenia pracownicze są w standardzie podzielone na następujące kategorie:
• krótkoterminowe świadczenia pracownicze,
• świadczenia po okresie zatrudnienia,
• świadczenia z tytułu rozwiązania stosunku pracy,
• kapitałowe świadczenia pracownicze.
Do krótkoterminowych świadczeń pracowniczych należą świadczenia, które są w całości należne w ciągu dwunastu miesięcy od zakończenia okresu, w którym pracownicy wykonywali związaną z nimi pracę.
Do krótkoterminowych świadczeń pracowniczych zaliczamy m.in. świadczenia niepieniężne, takie jak np. opieka medyczna, mieszkanie służbowe.
Ustawa o rachunkowości przewiduje utworzenie rezerwy na zobowiązania w ich prawdopodobniej wysokości. W przypadku badań obowiązkowych – na podstawie polityki kadrowej – łatwo jest ustalić wysokość prawdopodobnych przyszłych zobowiązań z tytułu usług medycznych. Dlatego też zaleca się tworzenie rezerw na przewidywaną wartość tych świadczeń.
Czy koszty usług medycznych stanowią koszty uzyskania przychodów
Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie uznaje za koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z finansowaniem świadczeń zdrowotnych przez pracodawcę na rzecz pracowników. Wyjątkiem od tej zasady są koszty świadczeń zdrowotnych, do których ponoszenia zobowiązują pracodawcę przepisy Kodeksu pracy oraz innych ustaw.
UWAGA!
Należy pamiętać, aby prowadzona ewidencja księgowa zapewniała możliwość wyodrębnienia tej części ponoszonych wydatków, która nie zostanie uznana przez przepisy podatkowe za koszt uzyskania przychodu.
Z punktu widzenia pracowników dobrowolne świadczenia medyczne stanowią przychody podatkowe. Z definicji przychodów określonych w ustawie wynika, że przychodami są nie tylko otrzymane pieniądze, ale i świadczenia, które przybrały postać rzeczy, prawa, wykonania usługi. Do przychodów pracownika należy zaliczać w zasadzie wszystkie otrzymane przez niego świadczenia związane ze statusem pracownika.
Wynika z tego, że pracodawca ma obowiązek doliczenia do przychodu pracownika wartości faktycznie otrzymanych przez niego świadczeń w postaci usług medycznych.
Istnieje jednak odstępstwo od tej zasady, przewidziane w odniesieniu do świadczeń, przy których przypisanie określonej wartości do poszczególnych pracowników nie jest możliwe. Sytuacja taka ma miejsce wtedy, gdy pracodawca pokrywa wydatki na te świadczenia w formie ryczałtu, bez względu na to, czy pracownik korzystał ze świadczeń medycznych, czy też nie. Nie może być przychodem pracownika takie świadczenie, które nie może być przypisane danej osobie.
Jeśli pracodawca będzie opłacał konkretne usługi za konkretnego pracownika, będzie obowiązany ustalić z tego tytułu przychód i opodatkować go.
Przykład
Spółka A otrzymała z placówki zdrowotnej fakturę VAT na 6000 zł brutto (usługa zwolniona z VAT) za opiekę medyczną nad swoimi pracownikami. W fakturze wyszczególniono następujące pozycje:
• badania wstępne: 1500 zł,
• badania okresowe: 2000 zł,
• wizyty lekarskie, inne badania: 2500 zł.
Ewidencja księgowa
1. Księgowanie pozycji faktury stanowiących koszt uzyskania przychodu:
1500 zł + 2000 zł = 3500 zł
Wn „Usługi obce”
w analityce: „Usługi medyczne stanowiące koszt uzyskania przychodu” 3500
Ma „Rozrachunki z dostawcami” 3500
2. Księgowanie pozycji faktury niestanowiących kosztu uzyskania przychodu:
Wn „Usługi obce”
w analityce: „Usługi medyczne niestanowiące kosztu uzyskania przychodu” 2500
• art. 229 § 6 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy – j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398
• art. 16 ust. 1 pkt 65 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych _ j.t. Dz.U z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 138, poz. 1538
• art. 12 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych _ j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 46, poz. 328
• ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości _ j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 265, poz. 2252
