REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy można dokonać 100-procentowego odpisu z tytułu trwałej utraty wartości i likwidacji bezwartościowych zapasów

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Czy można dokonać odpisu aktualizującego w wysokości 100% wartości rzeczowych składników obrotowych z powodu utraty ich wartości? W jaki sposób wyprowadzić zapasy z ewidencji księgowej oraz jakie będą skutki podatkowe dokonanego odpisu?

RADA
Jeżeli rzeczowe składniki majątku obrotowego (materiały, towary, produkty) utraciły całkowicie swoją wartość użytkową lub handlową, to należy dokonać odpisu aktualizującego w wysokości 100% ich wartości. Odpis aktualizujący wartość zapasów obciąża pozostałe koszty operacyjne. Koszty tych odpisów, zgodnie z przepisami podatkowymi, nie stanowią kosztów uzyskania przychodów. Dokonane odpisy nie rodzą skutków w podatku VAT. Szczegóły ewidencji – w uzasadnieniu.

UZASADNIENIE
Zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości, jeśli zapasy utraciły całkowicie swoją wartość użytkową lub handlową należy dokonać odpisu aktualizującego w wysokości 100% ich wartości. Wartość bilansowa bezużytecznych zapasów wyniesie zero. Nie jest to jednak równoznaczne z wyksięgowaniem zapasu z ewidencji. Nienadające się do wykorzystania lub sprzedaży materiały, nieznajdujące nabywców lub przeterminowane towary i produkty należy poddać fizycznej likwidacji. W zależności od rodzaju zapasu może to być proces stosunkowo prosty, np. komisyjne zniszczenie. Niekiedy zachodzi konieczność poniesienia dodatkowych kosztów likwidacji, np. utylizacji, recyklingu, złomowania, transportu. Jeżeli szacowana wartość przyszłych zobowiązań z tytułu likwidacji jest dla jednostki istotna, to na podstawie art. 39 ustawy o rachunkowości należy utworzyć rezerwę na koszty likwidacji. Faktyczne koszty likwidacji zmniejszają utworzoną rezerwę. Jeżeli są one wyższe od wartości utworzonej rezerwy, nadwyżką należy obciążyć pozostałe koszty operacyjne. Jeżeli są niższe, niewykorzystaną część rezerwy należy odnieść na pozostałe przychody operacyjne.

Odrębnym zagadnieniem są odzyski z likwidacji. Jeżeli w wyniku likwidacji powstaną odzyski, np. części zamienne do wykorzystania, złom nadający się do sprzedaży, to wartość odzysku zwiększa pozostałe przychody operacyjne.

UWAGA!
Podstawą do wyksięgowania z ewidencji jest dokumentacja związana z likwidacją, zazwyczaj – protokół komisji likwidacyjnej.

Przykład
Spółka z o.o. specjalizująca się w handlu detalicznym chemikaliami zakupiła przed rozpoczynającym się sezonem na remonty w mieszkaniach prywatnych trzymiesięczny zapas rozpuszczalników do farb. Termin ważności rozpuszczalników wynosił 12 miesięcy. Po rozpoczęciu sezonu remontowego wprowadzono do sprzedaży nowy rodzaj farb. Popyt na rozpuszczalnik nieoczekiwanie spadł. Część zakupionego towaru sprzedano, pozostałą część przed upływem terminu ważności przeceniono i wystawiono do sprzedaży po obniżonej cenie, jednak większość towaru nie została sprzedana. Sklep podejmował też próby sprzedania nadmiernego zapasu do innych sklepów – bez rezultatu. Po upływie terminu ważności zinwentaryzowano pozostały zapas i podjęto decyzję o likwidacji niechodliwego towaru, co potwierdza protokół przekazania do likwidacji z datą 20 grudnia 2005 r. Ze względu na swe właściwości towar musi zostać poddany utylizacji w wyspecjalizowanej firmie.

Założenia:
• wartość nabycia towaru przeznaczonego do likwidacji – 20 000 zł (dla uproszczenia przyjęto, że towary ewidencjonowane są w cenach nabycia, rozchód towarów wyceniany jest w drodze szczegółowej identyfikacji),
• rozpuszczalnik przy nabyciu i sprzedaży był obciążony VAT,
• szacunkowe koszty likwidacji (utylizacji) – 12 000 zł.
Towar przekazano do utylizacji 10 stycznia 2006 r., co potwierdza protokół likwidacyjny. Do protokołu załączono fakturę VAT wystawioną przez firmę wyspecjalizowaną w utylizacji chemikaliów:
• wartość netto faktury – 12 100 zł,
• VAT naliczony 7% – 847 zł.
Zgodnie z polityką rachunkowości spółki towary do likwidacji są ewidencjonowane na odrębnym koncie syntetycznym.

Ewidencja w księgach 2005 r.
1a. Odpis aktualizujący – na podstawie protokołu przekazania do likwidacji:
Wn „Pozostałe koszty operacyjne”
– w analityce „Odpisy aktualizujące” 20 000
Ma „Odpisy aktualizujące wartość towarów” 20 000
1b. Zapis równoległy:
Wn „Towary przeznaczone do likwidacji” 20 000
Ma „Towary handlowe” 20 000
2. Rezerwa na koszty likwidacji:
Wn „Pozostałe koszty operacyjne”
– w analityce „Rezerwy na koszty” 12 000
Ma „Rozliczenia międzyokresowe kosztów – bierne” 12 000
3. Księgowanie pozabilansowe:
Wn „Koszty niestanowiące kosztów podatkowych”
– w analityce „Koszty odpisów aktualizujących” 20 000
– w analityce „Rezerwy na koszty” 12 000

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.


Ewidencja w księgach 2006 r.
1. Wykorzystanie odpisu aktualizującego – na podstawie protokołu z likwidacji:
Wn „Odpisy aktualizujące wartość towarów” 20 000
Ma „Towary przeznaczone do likwidacji” 20 000
2. Faktura VAT za usługę utylizacji:
Wn „Rozliczenie zakupionych usług” 12 947
Ma „Rozrachunki z dostawcami” 12 947
3. VAT naliczony:
Wn „VAT naliczony podlegający odliczeniu” 847
Ma „Rozliczenie zakupionych usług” 847
4. Wykorzystanie rezerwy na koszty likwidacji:
Wn „Rozliczenia międzyokresowe kosztów – bierne” 12 000
Ma „Rozliczenie zakupionych usług” 12 000
5. Nadwyżka kosztów nad utworzoną rezerwą:
Wn „Pozostałe koszty operacyjne”
– w analityce „Koszty likwidacji zapasów” 100
Ma „Rozliczenie zakupionych usług” 100
6. Przeksięgowanie kosztów NKUP do kosztów podatkowych – ewidencja pozabilansowa:
Wn „Koszty 2005 r. do zaliczenia do kosztów podatkowych w 2006 r.”
– w analityce „Koszty odpisów aktualizujących” 20 000
– w analityce „Rezerwy na koszty” 12 000

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.


Według przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zarówno odpisy aktualizujące, jak i rezerwy na koszty likwidacji nie stanowią kosztów uzyskania przychodów. Koszty te mogą się stać kosztami podatkowymi w momencie likwidacji zapasów, których dotyczą. Możliwość zaliczenia tego typu strat do kosztów podatkowych potwierdzają liczne interpretacje urzędów skarbowych oraz orzecznictwo sądowe.

IS
Według interpretacji Izby Skarbowej w Katowicach (pismo z 12 lutego 2004 r., nr PDI/423-5/04) straty w środkach obrotowych spółki związane z ich fizyczną likwidacją stanowią koszt podatkowy. Zniszczenie towarów powinno być potwierdzone protokołem z likwidacji. Jednak podatnik nie może bezkrytycznie kwalifikować do kosztów uzyskania przychodu wszelkich strat powstałych w gospodarce środkami obrotowymi.

(...) Nie można bowiem obciążyć kosztów podatkowych spółki stratami będącymi następstwem niewłaściwego lub nieracjonalnego działania podatnika. Każde zdarzenie gospodarcze związane z powstaniem straty w środkach obrotowych należy rozpatrywać i oceniać indywidualnie jako konkretny przypadek, z uwzględnieniem okoliczności faktycznych badanej sprawy. Również forma udokumentowania obciążenia kosztów uzyskania przychodów takim wydatkiem będzie uzależniona od indywidualnej sytuacji.

Stanowisko takie zostało potwierdzone w orzecznictwie sądowym, np. w wyroku NSA z 14 marca 2000 r. (sygn. akt III SA 1095/99), jak również w piśmie Ministerstwa Finansów z 26 stycznia 2001 r. (nr PB3-MD-289-8214-35/2001).

Zapasy objęte 100-procentowym odpisem pozostają w ewidencji bilansowej do czasu ich sprzedania lub fizycznej likwidacji. Jeżeli utrata wartości zapasów nie wyniknęła z zaniedbań lub braku staranności podatnika, organy podatkowe nie kwestionują zaliczenia kosztów odpisów do kosztów podatkowych w momencie fizycznej likwidacji zapasów, pod warunkiem jednak, że podatnik udowodni celowość i racjonalność wcześniejszego nabycia /wytworzenia likwidowanego zapasu. Należy przy tym nadmienić, że do kosztów podatkowych zalicza się również dodatkowe koszty likwidacji, np. utylizacji, złomowania, transportu itp.

Straty w rzeczowych środkach obrotowych oraz ich fizyczna likwidacja nie podlegają ustawie o VAT.

Kwestią problematyczną pozostaje natomiast konieczność korekty podatku naliczonego od likwidowanych zapasów.
Zgodnie z zapisami art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124 ustawy o VAT.

Artykuł 88 ust. 1 pkt 2 wymienionej ustawy ogranicza prawo do obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego od nabywanych przez podatnika towarów i usług, jeżeli wydatki na ich nabycie nie mogłyby być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, z wyjątkiem przypadków, gdy brak możliwości zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów pozostaje w bezpośrednim związku ze zwolnieniem od podatku dochodowego. Jeżeli zatem podatnik:

• nabył/wytworzył likwidowane zapasy z zamiarem wykorzystania do sprzedaży opodatkowanej,
• ma prawo zaliczyć poniesione wydatki do kosztów uzyskania przychodów
– to przysługuje mu prawo do odliczenia podatku naliczonego od dokonanych zakupów.

US
Można jednak spotkać się z odmienną interpretacją. Jako odosobniony przykład można przytoczyć fragment interpretacji Urzędu Skarbowego Kraków-Podgórze przedstawionej w piśmie z 20 maja 2004 r. (nr PP/443/38/04):
Z przepisu art. 2 ww. ustawy o podatku VAT wynika, że dokonanie zniszczenia towarów handlowych nie jest czynnością podlegającą przepisom tej ustawy, a tym samym zakupu towarów handlowych, które następnie ulegną zniszczeniu, nie można uznać za służący sprzedaży opodatkowanej, i jako taki nie uprawnia Spółki do obniżenia kwot podatku należnego.

US
Przykładem potwierdzającym brak konieczności korekty VAT naliczonego może być interpretacja Małopolskiego Urzędu Skarbowego przedstawiona w piśmie z 4 marca 2005 r. (nr PP2/443-50/05/DR/14247):

Przedmiotem działalności Podatnika jest produkcja, import i dystrybucja produktów leczniczych. Sporadycznie występują u niego okoliczności lub zdarzenia powodujące utratę wartości zapasów lub powstanie niedoborów. W związku z zaistnieniem tych zdarzeń, Podatnik zwrócił się z zapytaniem, czy na podstawie przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług w dalszym ciągu przysługuje mu prawo do odliczenia podatku naliczonego od zakupu:
•towarów i usług użytych do produkcji wyrobów objętych niedoborem stwierdzonym podczas inwentaryzacji,
•towarów i usług użytych do produkcji wyrobów, które zostały zutylizowane lub zniszczone,
•surowców przeznaczonych do produkcji wyrobów, niewykorzystanych ze względu na stwierdzony niedobór, zniszczenie lub decyzję o utylizacji,
•towarów, które po nabyciu uległy zniszczeniu lub zaginięciu podczas transportu od dostawcy.

Jak wynika z treści pisma, Podatnik prowadzi szczegółową ewidencję i dokumentację powyższych zdarzeń. Decyzje o utylizacji lub zniszczeniu podejmowane są w przypadkach, gdy wyroby gotowe (produkty lecznicze) są przeterminowane lub z uwagi na ich krótki termin ważności, gdy nie zostały dopuszczone do ponownego obrotu przez wewnętrzną kontrolę jakości oraz gdy zostały wycofane z obrotu wskutek wygaśnięcia pozwolenia na dopuszczenie do ich obrotu, zgodnie z prawem farmaceutycznym.

(...) Należy wskazać, że przepisy ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) nie obligują podatników do korygowania podatku do odliczenia z tytułu ujawnionych strat czy niedoborów w nabytych wyrobach. Prawo obniżenia podatku należnego o naliczony uwarunkowane jest spełnieniem kryteriów zawartych w art. 86 ust. 1, w związku z dyspozycją art. 88 powołanej ustawy. Obowiązek korygowania odliczonego podatku dotyczy, jak zauważa Wnioskodawca, zaistnienia okoliczności wymienionych w art. 91 ust. 7 ustawy, a więc sytuacji zmiany prawa dotyczącego odliczenia podatku. Wymienione w tym przepisie unormowanie mogłoby dotyczyć przypadku związanego np. z dokonaniem dostawy towaru – jako zwolnionej z opodatkowania w sytuacji przysługiwania uprzednio prawa odliczenia podatku z tytułu jego nabycia.

Jak z tego wynika, organy podatkowe nie są zgodne co do kwestii korekty VAT naliczonego od likwidowanych zapasów.

Można jednak zaryzykować stwierdzenie, że w przypadku gdy nabycie/wytworzenie zapasów miało na celu generowanie sprzedaży opodatkowanej, a wartość nabycia/wytworzenia w momencie likwidacji może być uznana za koszt podatkowy, nie ma podstaw do korekty VAT naliczonego. Gdyby jednak podatnik miał wątpliwości, warto złożyć wniosek o wydanie interpretacji.

• art. 28 ust. 7, art. 35d ust. 1 pkt 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości – j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 157, poz. 1119
• art. 5, art. 7, art. 8, art. 86 ust. 1 w powiązaniu z art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124, art. 88 ust. 1 pkt 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 143, poz. 1029
• art. 15 ust. 1, art. 16 ust. 1 pkt 26a i pkt 27 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 107, poz. 723

Anna Dyczkowska
księgowa z licencją MF
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Faktura handlowa nie będzie jednocześnie fakturą ustrukturyzowaną. Dodatkowe obowiązki podatników VAT

Po wejściu w życie zmian w ustawie o VAT wdrażających model obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) wielu podatników może mieć problem (i dodatkowe obowiązki) wynikające z faktu, że faktura ustrukturyzowana nie może pełnić funkcji faktury handlowej – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski. Co powinni zrobić podatnicy VAT, którzy zdecydują się na wystawianie faktur handlowych nie będących fakturami VAT?

System kaucyjny a VAT: Objaśnienia MF dotyczące rozliczeń podatników i płatników w związku z nowymi zasadami obrotu opakowaniami

Objaśnienia MF mają na celu pokazanie, jak w praktyce stosować przepisy ustawy o VAT w odniesieniu do czynności wykonywanych przez podatników i płatników uczestniczących w systemie kaucyjnym. Nowe reguły prawne wynikają z wprowadzenia obowiązku pobierania kaucji przy sprzedaży wybranych opakowań jednorazowych i wielokrotnego użytku. System ten umożliwia konsumentom zwrot opakowań lub odpadów opakowaniowych w dowolnym punkcie zbiórki, bez konieczności przedstawiania dowodu zakupu.

Błąd w fakturze w KSeF? Ministerstwo Finansów ostrzega: tak tego nie poprawisz!

Wystawienie faktury na błędnego nabywcę może mieć poważne konsekwencje – i nie da się tego naprawić zwykłą korektą NIP. Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że w KSeF konieczne jest wystawienie faktury korygującej do zera oraz zupełnie nowej faktury z prawidłowymi danymi. Inaczej dokument trafi do... zupełnie obcej firmy.

Ustawa o KSeF opublikowana w Dzienniku Ustaw. Ważne zmiany i nowe funkcjonalności dla przedsiębiorców!

W Dzienniku Ustaw opublikowano nowelizację wprowadzającą Krajowy System e-Faktur (KSeF). Przedsiębiorców czekają ważne zmiany – nowe terminy wdrożenia, dodatkowe funkcjonalności systemu, a także skrócony czas zwrotu VAT. Sprawdź, co dokładnie przewiduje ustawa i jak przygotować się do obowiązkowego KSeF!

REKLAMA

„Towar w drodze mimo kontroli” – kiedy urząd celny może zwolnić przesyłkę wcześniej?

W obrocie towarowym czas to pieniądz. Dlatego przedsiębiorcy chętnie korzystają z możliwości, jakie daje art. 194 ust. 1 Unijnego Kodeksu Celnego (UKC) – przepis pozwalający zwolnić towar do obrotu, nawet jeśli weryfikacja w urzędzie celno-skarbowym wciąż trwa. Brzmi jak wyjątek od reguły? Tak jest, ale w praktyce może być to realne ułatwienie, pod warunkiem, że spełnione są ściśle określone warunki i złożony wniosek do UCS.

KSeF 2.0 coraz bliżej: Ministerstwo Finansów ujawnia plan wdrożenia. Oto najważniejsze terminy!

KSeF 2.0 od 30 września zastąpi obecną wersję środowiska testowego KSeF 1.0 - informuje Ministerstwo Finansów. Dotychczasowi użytkownicy wersji produkcyjnej KSeF 1.0 nadal mogą z niej korzystać, aż do 26 stycznia 2026. To jest kolejny krok do wprowadzenia obligatoryjnego Krajowego Systemu e-Faktur.

Wydatki marketingowe dealerów a koszty podatkowe - spór rozstrzygnięty na korzyść podatników

Rozliczenie kosztów działań marketingowych przez dealerów samochodowych może stanowić problem na gruncie prawa podatkowego. Szczególne wątpliwości budzą wydatki poniesione w ramach programów motywacyjnych dystrybutorów, które mają na celu uzyskanie bonusów jakościowych. Kluczowym problemem interpretacyjnym jest rozgraniczenie między kosztami uzyskania przychodów, a wydatkami na reprezentację, które zgodnie z przepisami ustawy o CIT nie mogą być zaliczane do kosztów podatkowych. Orzecznictwo sądów administracyjnych pokazuje jednak, że organy podatkowe często błędnie kwalifikują tego typu wydatki, nie uwzględniając ich rzeczywistego celu gospodarczego i związku z osiąganymi przychodami.

Każda faktura VAT w 2026 r. obowiązkowo wystawiana aż w sześciu formach. Będzie ryzyko powstania wielu oryginałów tej samej faktury

Ustawa z dnia 5 sierpnia 2025 r. nowelizująca ustawę o VAT w zakresie obowiązkowego modelu KSeF została już podpisana przez Prezydenta RP i musimy jeszcze poczekać na rozporządzenia wykonawcze, gdzie m.in. uregulowane będą szczegóły informatyczne (kody, certyfikaty). Ale to nie koniec – musi się jeszcze pojawić oprogramowanie interfejsowe, a zwłaszcza jego „specyfikacja”. Ile będziemy na to czekać? Nie wiadomo. Ale czas płynie. Wiemy dziś, że obok dwóch faktur w postaci tradycyjnej (papierowe lub elektroniczne), pojawiają się w tych przepisach aż cztery nowe formy - pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA

Self-billing w KSeF jako nowe możliwości dla zagranicznych podmiotów

Wprowadzenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) budzi wiele pytań wśród polskich podatników, ale coraz częściej także wśród podmiotów zagranicznych działających w Polsce i rozliczających tu VAT. Jednym z kluczowych zagadnień – rzadko poruszanych publicznie – jest możliwość wystawiania faktur ustrukturyzowanych w formule self-billingu przez podmioty nieposiadające siedziby w Polsce. Czy KSeF przewiduje taką opcję? Jakie warunki muszą zostać spełnione i z jakimi wyzwaniami trzeba się liczyć?

Certyfikaty KSeF – ostatni dzwonek dla firm! Bez nich fiskus zablokuje faktury

Od listopada 2025 r. przedsiębiorcy będą mogli wnioskować o certyfikaty KSeF. Brak tego dokumentu od 2026 r. może oznaczać paraliż wystawiania faktur. A od 2027 r. system nie uzna już żadnej innej metody logowania.

REKLAMA