Jak należy ewidencjonować dotacje

Wymogi formalne do jej otrzymania spółka spełniła w lipcu. Środki z dotacji wpłynęły 29 lipca. Maszynę będziemy amortyzować dziesięć lat - stawką 10 proc., począwszy od czerwca. Czy postąpiliśmy prawidłowo: od czerwca amortyzacja maszyny wynosi 1166,67 zł miesięcznie i odnoszona jest na pozostałe przychody operacyjne, a dotacja w wysokości 140 tys. zł rozpoznana została jako przychody przyszłych okresów?

Spółka nieprawidłowo dokonuje rozliczania dotacji. W momencie spełnienia wszystkich warunków do otrzymania dotacji (w tym przypadku na początku lipca), zgodnie z zasadą memoriału oraz zasadą przewagi treści operacji gospodarczej nad jej formą, spółka powinna rozpoznać należność od instytucji przyznającej dotację w korespondencji z kontem „Przychody przyszłych okresów”. Następnie w momencie wpływu środków z dotacji na rachunek bankowy należało rozliczyć powyższą należność. Jako że dotacja rozliczana ma być proporcjonalnie do amortyzacji sfinansowanej maszyny, czyli miesięcznie 1166,67 zł (10 proc. x 140 tys./12), a amortyzacja rozpoczęła się w czerwcu, w lipcu należy dokonać podwójnego odpisu dotacji w „Pozostałe przychody operacyjne” (2333,34 zł), a począwszy od sierpnia odpisywać po 1166,67 zł. W związku z tym, że spółka powinna rozpocząć w tym przypadku rozliczanie dotacji później niż amortyzacji sfinansowanego środka trwałego, odpis w pierwszym miesiącu rozliczania dotacji powinien doprowadzić wysokość dotacji prezentowaną w rozliczeniach międzyokresowych przychodów do wartości, jaka byłaby, gdyby amortyzacja środka trwałego i rozliczanie dotacji rozpoczęły się równocześnie. Księgowania, jakie należy wykonać, wyglądają zatem następująco: 1. Przyjęcie maszyny do użytkowania 200 tys. zł: Wn „Środki trwałe”, Ma „Środki trwałe w budowie”, 2. Amortyzacja za czerwiec i lipiec po 1166,67 zł: Wn „Amortyzacja”, Ma „Umorzenie”, 3. Spełnienie warunków do otrzymania dotacji - początek lipca 140 tys. zł: Wn „Należności”, Ma „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”, 4. Otrzymanie dotacji w lipcu 140 tys. zł: Wn „Środki pieniężne”, Ma „Należności”, 5. Rozliczenie dotacji w lipcu 2333,34 zł: Wn „Rozliczenia między-okresowe przychodów”, Ma „Pozostałe przychody operacyjne”.

Na uwagę zasługuje podejście Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej do rozliczania dotacji. Zgodnie z MSR nr 20 „Dotacje rządowe oraz ujawnianie informacji na temat pomocy rządowej” spółka może zastosować podejście analogiczne jak dopuszczone w polskich standardach rachunkowości lub ma prawo wykazywać w bilansie wartość środka trwałego pomniejszoną o wartość otrzymanej dotacji na jego zakup/wytworzenie. Wtedy w powyższym przykładzie spółka wykazałaby w bilansie wartość brutto środka trwałego w wysokości 60 tys. zł (200 tys. zł minus 140 tys. zł).

Warto zwrócić uwagę na stronę podatkową. Zgodnie z art. 16 ust.1 pkt 48 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, odpisy amortyzacyjne od środka trwałego współfinansowanego z dotacji stanowią koszt uzyskania przychodów tylko w części, która odpowiada procentowo wartości środka trwałego sfinansowanej przez spółkę. Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 21 tej ustawy dotacja otrzymana przez spółkę zwolniona jest z podatku dochodowego.

Podstawa prawna:

- Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).

- Art. 16 ust. 1 pkt 48 oraz art. 17 ust. 1 pkt 21 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.).

Marcin Lipski

menedżer, dział audytu Ernst & Young