Jak wykazać w księgach rachunkowych długoterminowe umowy budowlane
rada
Pytania obejmują dość szeroki zakres tematyczny, który ogólnie unormowany został w ustawie o rachunkowości, w MSR nr 11 „Umowy o usługę budowlaną”, a ostatnio także bardzo szczegółowo w KSR nr 3 „Niezakończone usługi budowlane”. Szczegóły rozwiązań przedstawimy na przykładach w uzasadnieniu.
uzasadnienie
Umowy dotyczące świadczenia usług budowlanych zazwyczaj charakteryzują się długim okresem realizacji. Ich wykonanie i odbiór często przypadają na inny okres sprawozdawczy niż ten, w którym rozpoczęto prace. W takim przypadku ustawa nakazuje, niezależnie od handlowej strony zagadnienia, przypisać poszczególnym okresom, w których wykonano usługi, odpowiadające im przychody i koszty. Podejście ustawowe bazuje na zasadzie współmierności kosztów i przychodów oraz zasadzie memoriałowej, które zawarte zostały w art. 6. Takie podejście rodzi z kolei liczne wątpliwości dotyczące zasad rozliczania kontraktu. W ich wyjaśnieniu pomogą szczegółowe przepisy KSR nr 3, które określają zasady ustalania przychodów i kosztów z niezakończonych umów o usługi budowlane, a także zasady prezentacji i ujawniania informacji o nich w sprawozdaniach finansowych.
W celu właściwego ustalania przychodów i kosztów związanych z usługą budowlaną należy najpierw zgromadzić niezbędne informacje, które pozwolą właściwie oszacować i zaewidencjonować przychody i koszty w systemie rachunkowości finansowej.
Przychody i koszty osiągnięcia tych przychodów ustala się za okres od rozpoczęcia danej umowy do dnia bilansowego. Ustalanie przychodów następuje w drodze oszacowania w stosunku do stopnia zaawansowania umowy. W rachunku zysków i strat przychody z niezakończonych umów budowlanych wykazuje się w wysokości szacowanej. Koszty ich osiągnięcia ustala się proporcjonalnie do stopnia zaawansowania lub w wysokości kosztów rzeczywiście poniesionych w danym okresie.
UWAGA!
Metoda ustalania stopnia zaawansowania umowy powinna być ujęta w polityce rachunkowości, a stopień ustalony na dany dzień bilansowy - odpowiednio udokumentowany.
Co należy rozumieć przez usługi budowlane i umowy o usługę
Standard definiuje usługi budowlane jako usługi polegające na budowie, odbudowie, ulepszeniu (przebudowie, rozbudowie, nadbudowie, modernizacji), rozbiórce i remoncie konstrukcji połączonych z gruntem w sposób trwały, wykonanych z materiałów budowlanych i elementów składowych, będących wynikiem prac (robót) budowlanych. W szczególności są to usługi (prace, roboty) polegające na:
l przygotowaniu terenu pod budowę,
l wznoszeniu kompletnych budynków i budowli lub ich części oraz wykonywaniu robót wchodzących w zakres inżynierii lądowej i wodnej,
l wykonywaniu instalacji budowlanych,
l wykonywaniu wykończeniowych robót budowlanych,
l rekultywacji środowiska po rozbiórce budynków lub budowli.
Z kolei umowa o usługę budowlaną (umowa budowlana) jest to umowa zawarta między wykonawcą i zamawiającym, której przedmiotem jest budowa składnika aktywów trwałych lub ich zespołu, następująca w wyniku wykonania usługi budowlanej. Składniki te są ze sobą ściśle powiązane lub wzajemnie zależne pod względem projektowym, technologicznym lub ze względu na ich funkcję użytkową czy ostateczne przeznaczenie lub sposób użytkowania. Umowa może być także zawarta między wykonawcą a podwykonawcą.
Ponieważ oczywiste jest, że szacowana kwota przychodów najczęściej nie jest tożsama z kwotą zafakturowaną, przedstawienie właściwych kwot u wykonawcy powinno wyglądać następująco:
Tabela. Różnice między rzeczywistymi a szacowanymi przychodami
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Przykład 1
Przedsiębiorstwo budowlane realizuje kilkuletni kontrakt o wartości 1 500 000 zł. Całkowite przewidywane koszty wynoszą 1 200 000 zł. Na dzień bilansowy znane są następujące dane:
l przedsiębiorstwo poniosło rzeczywiste koszty budowy w kwocie 68 000 zł,
l wystawiono fakturę częściową za usługę budowlaną w kwocie 80 000 zł,
l ustalono, że realizacja robót wynosi 5%, w związku z tym przychody z umowy na dzień bilansowy powinny wynosić: 5% × 1 500 000 zł = 75 000 zł (wartość szacunkowa),
l ustalono wartość kosztów umowy o usługę: 5% × 1 200 000 zł = 60 000 zł (wartość szacunkowa).
koszt rzeczywisty > koszt szacowany
przychód rzeczywisty > przychód szacowany
Nadwyżka kosztów rzeczywistych nad kosztami szacowanymi - 8000 zł.
Nadwyżka przychodów rzeczywistych nad przychodami szacowanymi - 5000 zł.
Ewidencja księgowa
1. Ewidencja kosztów rzeczywistych:
Wn „Rozliczenie kosztów umów długoterminowych” 68 000
Ma różne konta rozrachunkowe lub materiały 68 000
2. Wystawienie faktury za usługę:
Wn „Rozrachunki z odbiorcami” 80 000
Ma „Rozliczenie przychodów z umów długoterminowych” 80 000
3. Rozliczenie przychodów z umów długoterminowych:
a) przychody szacowane
Wn „Rozliczenie przychodów z umów długoterminowych” 75 000
Ma „Przychody ze sprzedaży” 75 000
b) nadwyżka należności
Wn „Rozliczenie przychodów z umów długoterminowych” 5 000
Ma „Rozliczenia międzyokresowe przychodów” 5 000
- w analityce „Umowy budowlane”
4. Rozliczenie kosztów umów długoterminowych:
a) koszty szacowane
Wn „Koszty działalności podstawowej” 60 000
Ma „Rozliczenie kosztów umów długoterminowych” 60 000
b) korekta kosztów szacowanych
Wn „Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów” 8 000
- w analityce „Aktywa z tytułu niezakończonych umów budowlanych”
Ma „Rozliczenie kosztów umów długoterminowych” 8 000
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Przykład 2
Przedsiębiorstwo budowlane realizuje kilkuletni kontrakt o wartości 1 500 000 zł. Całkowite przewidywane koszty wynoszą 1 200 000 zł. Na dzień bilansowy znane są następujące dane:
l przedsiębiorstwo poniosło rzeczywiste koszty budowy w kwocie 68 000 zł,
l wystawiono fakturę częściową za usługę budowlaną w kwocie 80 000 zł,
l ustalono, że realizacja robót wynosi 6%, w związku z tym przychody z umowy na dzień bilansowy powinny wynosić: 6% × 1 500 000 zł = 90 000 zł (wartość szacunkowa),
l ustalono wartość kosztów umowy o usługę: 6% × 1 200 000 zł = 72 000 zł (wartość szacunkowa).
koszt rzeczywisty < koszt szacowany
przychód rzeczywisty < przychód szacowany
Nadwyżka kosztów szacowanych nad kosztami rzeczywistymi - 4000 zł.
Nadwyżka przychodów szacowanych nad przychodami rzeczywistymi - 10 000 zł.
Ewidencja księgowa
1. Ewidencja kosztów rzeczywistych:
Wn „Rozliczenie kosztów umów długoterminowych” 68 000
Maróżne konta rozrachunkowe lub materiały 68 000
2. Wystawienie faktury za usługę:
Wn „Rozrachunki z odbiorcami” 80 000
Ma „Rozliczenie przychodów z umów długoterminowych” 80 000
3. Rozliczenie przychodów z umów długoterminowych:
a) przychody rzeczywiste
Wn „Rozliczenie przychodów z umów długoterminowych” 80 000
Ma „Przychody ze sprzedaży” 80 000
b) nadwyżka przychodów szacowanych
Wn „Należności niefakturowane” 10 000
- w analityce „Aktywa z tytułu niezakończonych umów budowlanych”
Ma „Przychody ze sprzedaży” 10 000
4. Rozliczenie kosztów umów długoterminowych:
a) koszty rzeczywiste
Wn „Koszty działalności podstawowej” 68 000
Ma „Rozliczenie kosztów umów długoterminowych” 68 000
b) nadwyżka kosztów szacowanych
Wn „Koszty działalności podstawowej” 4 000
Ma „Rozliczenia międzyokresowe kosztów - bierne” 4 000
- w analityce „Umowy budowlane”
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Przykład 3
Przedsiębiorstwo budowlane realizuje kilkuletni kontrakt o wartości 1 500 000 zł. Całkowite przewidywane koszty wynoszą 1 200 000 zł. Na dzień bilansowy znane są następujące dane:
l przedsiębiorstwo poniosło rzeczywiste koszty budowy w kwocie 55 000 zł,
l wystawiono fakturę częściową za usługę budowlaną w kwocie 80 000 zł,
l ustalono, że realizacja robót wynosi 5%, w związku z tym przychody z umowy na dzień bilansowy powinny wynosić: 5% × 1 500 000 zł = 75 000 zł (wartość szacunkowa),
l ustalono wartość kosztów umowy o usługę: 5% × 1 200 000 zł = 60 000 zł (wartość szacunkowa).
koszt rzeczywisty < koszt szacowany
przychód rzeczywisty > przychód szacowany
Nadwyżka kosztów szacowanych nad kosztami rzeczywistymi - 5000 zł.
Nadwyżka przychodów rzeczywistych nad przychodami szacowanymi - 5000 zł.
Ewidencja księgowa
1. Ewidencja kosztów rzeczywistych:
Wn „Rozliczenie kosztów umów długoterminowych” 55 000
Ma różne konta rozrachunkowe lub materiały 55 000
2. Wystawienie faktury za usługę:
Wn „Rozrachunki z odbiorcami” 80 000
Ma „Rozliczenie przychodów z umów długoterminowych” 80 000
3. Rozliczenie przychodów z umów długoterminowych:
a) przychody szacowane
Wn „Rozliczenie przychodów z umów długoterminowych” 75 000
Ma „Przychody ze sprzedaży” 75 000
b) nadwyżka przychodów rzeczywistych
Wn „Rozliczenie przychodów z umów długoterminowych” 5 000
Ma „Rozliczenia międzyokresowe przychodów” 5 000
-w analityce „Umowy budowlane”
4. Rozliczenie kosztów umów długoterminowych:
a) koszty rzeczywiste
Wn „Koszty działalności podstawowej” 55 000
Ma „Rozliczenie kosztów umów długoterminowych” 55 000
b) nadwyżka kosztów szacowanych
Wn „Koszty działalności podstawowej” 5 000
Ma „Rozliczenia międzyokresowe kosztów - bierne” 5 000
- w analityce „Umowy budowlane”
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Przykład 4
Przedsiębiorstwo budowlane realizuje kilkuletni kontrakt o wartości 1 500 000 zł. Całkowite przewidywane koszty wynoszą 1 200 000 zł. Na dzień bilansowy znane są następujące dane:
l przedsiębiorstwo poniosło rzeczywiste koszty budowy w kwocie 76 000 zł,
l wystawiono fakturę częściową za usługę budowlaną w kwocie 80 000 zł,
l ustalono, że realizacja robót wynosi 6%, w związku z tym przychody z umowy na dzień bilansowy powinny wynosić: 6% × 1 500 000 zł = 90 000 zł (wartość szacunkowa),
l ustalono wartość kosztów umowy o usługę: 6% × 1 200 000 zł = 72 000 zł (wartość szacunkowa).
koszt rzeczywisty > koszt szacowany
przychód rzeczywisty < przychód szacowany
Nadwyżka kosztów rzeczywistych nad kosztami szacowanym - 4000 zł.
Nadwyżka przychodów szacowanych nad przychodami rzeczywistymi - 10 000 zł.
Ewidencja księgowa
1. Ewidencja kosztów rzeczywistych:
Wn „Rozliczenie kosztów umów długoterminowych” 76 000
Ma różne konta rozrachunkowe lub materiały 76 000
2. Wystawienie faktury za usługę:
Wn „Rozrachunki z odbiorcami” 80 000
Ma „Rozliczenie przychodów z umów długoterminowych” 80 000
3. Rozliczenie przychodów z umów długoterminowych:
a) przychody rzeczywiste
Wn „Rozliczenie przychodów z umów długoterminowych” 80 000
Ma „Przychody ze sprzedaży” 80 000
b) nadwyżka przychodów szacowanych
Wn „Należności niefakturowane” 10 000
- w analityce „Aktywa z tytułu niezakończonych umów budowlanych”
Ma „Przychody ze sprzedaży” 10 000
4. Rozliczenie kosztów umów długoterminowych:
a) koszty szacowane
Wn „Koszty działalności podstawowej” 72 000
Ma „Rozliczenie kosztów umów długoterminowych” 72 000
b) korekta kosztów szacowanych
Wn „Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów” 4 000
- w analityce „Aktywa z tytułu niezakończonych umów budowlanych”
Ma „Rozliczenie kosztów umów długoterminowych” 4 000
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Na temat opodatkowania majątku likwidowanej spółki dzielonego między jej udziałowców wypowiedział się Minister Finansów w odpowiedzi na interpelację poselską.
Zgodnie z wyjaśnieniami MF, w przypadku podziału majątku likwidowanej osoby prawnej pobiera się zryczałtowany 19% podatek dochodowy. Liczy się go od wartości majątku otrzymanego w wyniku podziału pomniejszonej o poniesione wydatki na nabycie udziałów (akcji).
Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 lit. c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychody uzyskane z podziału majątku likwidowanej spółki zalicza się do przychodów z kapitałów pieniężnych. Z kolei art. 24 ust. 5 pkt 3 określa, iż dochodem z tytułu udziału w zyskach osób prawnych jest wartość majątku otrzymanego w związku z likwidacją osoby prawnej.
Ponieważ wartość majątku otrzymanego w związku z likwidacją osoby prawnej traktowana jest jako dochód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, to należy uznać, iż opodatkowaniu podlega różnica między wartością majątku otrzymanego w wyniku likwidacji a wydatkami poniesionymi na objęcie lub nabycie udziałów (akcji). 19% zryczałtowany podatek dochodowy, o którym mowa w art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy o pdof pobiera się więc od wartości majątku otrzymanego w wyniku podziału pomniejszonej o poniesione wydatki na nabycie udziałów (akcji).
Podstawa prawna:
- KSR nr 3 „Niezakończone usługi budowlane”
Katarzyna Kobiela-Pionnier
asystent w Wyższej Szkole Finansów i Zarządzania w Warszawie
- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat
Prezydent podpisał ustawę znaną jako SLIM VAT 3. Na mocy nowych przepisów zwiększony został m.in. limit dla podatników, którzy mogą korzystać z metody kasowej rozliczania podatku VAT oraz rozliczać się kwartalnie. Próg przychodowy wzrósł z 1,2 miliona do 2 milionów euro. Ustawa wejdzie w życie 1 lipca. Jej celem jest uproszczenie regulacji podatkowych i ułatwienie prowadzenia działalności przedsiębiorcom. Jakie zmiany na nich czekają?
Zapadł ważny wyrok dla praktyki naliczania stawki podatku od nieruchomości dla działalności opiekuńczej (domów seniora). Chodzi o wyrok z dnia 23 maja 2023 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie w sprawie o sygn. I SA/ Kr 250/23.
Prezent dla współpracownika odchodzącego na emeryturę to sympatyczny gest i podziękowanie za dotychczasową wspólną pracę. Ale co kupić? Przygotowaliśmy kilka pomysłów.
Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o VAT – podała kancelaria prezydenta. Ustawa wprowadza pakiet Slim VAT 3, który ma uprosić rozliczanie tego podatku.
Zakładam, że projekt ustawy o KUKE w przyszłym tygodniu trafi pod obrady rządu, byśmy zdążyli przepracować ją w Sejmie w czerwcu i lipcu - powiedziała PAP pełnomocnik rządu ds. polsko-ukraińskiej współpracy rozwojowej Jadwiga Emilewicz.
Jeżeli w wyniku rocznego rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne okaże się, że składka ta została opłacona w kwocie wyższej niż ustalona, płatnikowi składek przysługuje jej zwrot. Termin na złożenie wniosku o zwrot nadpłaty wynikającej z rocznego rozliczenia (RZS-R) został wydłużony do 5 czerwca 2023 r.
Napiwek przypisany konkretnej osobie nie jest dochodem spółki gastronomicznej, a spółka nie zapłaci podatku dochodowego. Podatek dochodowy za napiwek obciąża jednak osobę, która otrzymała napiwek.
Do obliczenia podatku od zysku wypłaconego komplementariuszowi konieczne jest poznanie wysokości podatku należnego od spółki. Skoro PIT od zysku komplementariusza pomniejszany jest o proporcjonalną część CIT zapłaconego przez spółkę komandytową, to pierwszy z wymienionych podatków będzie mógł zostać wyliczony i pobrany dopiero po złożeniu przez spółkę rocznego zeznania i podjęciu przez wspólników uchwały o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego i podziale zysku. Spółka, jako płatnik, nie ma więc obowiązku pobierania zryczałtowanego podatku dochodowego przy wypłacie komplementariuszowi zaliczki na poczet zysku. Wyrok z 2 lutego 2023 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu (sygn. akt I SA/Wr 394/22).
31 maja 2023 r. ZUS poinformował, że udostępnił aktualizację aplikacji mobilnej mZUS. W nowej wersji zmieniony został wygląd aplikacji i rozbudowano ją o kolejne funkcje.
Do 5 czerwca 2023 r. prowadzący działalność gospodarczą mają czas na złożenie wniosku RZS-R o zwrot nadpłaty składki na ubezpieczenie zdrowotne wynikającej z rocznego rozliczenia. Wniosek w tej sprawie należy złożyć elektronicznie na Platformie Usług Elektronicznych ZUS – poinformował 1 czerwca 2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Aż 79% Polaków nie oszczędza pieniędzy na emeryturę poza obowiązującymi składkami, a 62,5% nie odkłada regularnie żadnej kwoty na żaden cel. Jednocześnie dochód rozporządzalny na 1 osobę w Polsce w 2022 roku wyniósł 2 249,79 zł. Czy daje to możliwość odłożenia miliona złotych na emeryturę?
Mały ZUS Plus będzie wydłużony o rok dla przedsiębiorców, którzy korzystają z tej preferencji (ulgi) w 2023 roku. Poinformowało o tym 31 maja 2023 r. Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Wskutek tego przedłużenia przedsiębiorcy ci zaoszczędzą nawet kilkaset złotych miesięcznie.
Obniżony VAT na odzież dziecięcą. W ostatnim czasie ożywiła się dyskusja wokół obniżenia stawki VAT na odzież i obuwie dla dzieci. Eksperci nie wykluczają, że temat powróci w najbliższej kampanii wyborczej. Na czym polega problem?
Dokonanie wpisu oraz rejestracja zmian danych ujawnionych w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) to jeden z podstawowych obowiązków przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą w formie spółki handlowej. Zgodnie z przepisami, wniosek o wpis lub o zmianę danych podmiotu w rejestrze przedsiębiorców KRS powinien być złożony do sądu rejestrowego w terminie 7 dni od dnia, w którym zdarzenie uzasadniające zmianę miało miejsce. Praktyka pokazuje, że wielu przedsiębiorców zaniedbuje ten obowiązek i zgłasza zmiany za późno lub nie robi tego wcale.
Krajowy System e-Faktur (KSeF) to ważne narzędzie pomagające w zwalczaniu oszustw podatkowych. Elektroniczny proces wystawiania, przekazywania i przechowywania faktur ułatwia walkę z nieuczciwymi praktykami. Czy obowiązkowe wprowadzenie systemu zapewni skuteczne środki kontroli i wyeliminuje tzw. szarą strefę? Jakie korzyści przyniesie firmom?
Wprowadzenie podatku od nadmiarowych zysków dla niektórych branż nie jest przesądzone - poinformował wicepremier i minister aktywów państwowych Jacek Sasin. Zastrzegł, że nad rozwiązaniami pracuje resort klimatu.
Pakiet e-commerce, który wprowadził szereg zmian oraz nowych pojęć głównie w ustawie o podatku od towarów i usług obowiązuje od 20 maja 2021 r. Szczególnie ciekawe były zmiany, które „uporządkowały” kwestię platform ułatwiających sprzedaż wysyłkową dla konsumentów z UE (B2C). Mowa jest tutaj głównie o interfejsach elektronicznych takich jak chociażby Amazon. Co istotne, adres siedziby dla takich platform nie ma żadnego znaczenia w rozwiązaniu, o którym będzie mowa, o ile ułatwiają one określone dostawy towarów.
W Biuletynie Informacji Publicznej opublikowano oświadczenie majątkowe prezydenta Rzeszowa Konrada Fijołka. Wynika z niego, że prezydent zarobił ponad 250 tys. zł w 2022 roku. To o nieco ponad 107 tys. zł więcej niż w 2021 roku.
Od 1 lipca przyszłego roku korzystanie z KSeF będzie obowiązkowe. Obecnie jest to dobrowolne, a oficjalne dane Ministerstwa Finansów pokazują, jakie jest podejście podatników do tego tematu. Jak to wygląda?
Od 15 czerwca 2023 r. podatnicy i płatnicy podatków będą mogli uzyskać od każdego z naczelników urzędów skarbowych (niezależnie od terytorialnej właściwości działania tych organów) dane i informacje o swojej indywidualnej sytuacji podatkowo-prawnej (w tym objęte tajemnicą skarbową) telefonicznie lub za pośrednictwem konta w e-Urzędzie Skarbowym.
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał 25 maja 2023 r. wyrok w polskiej sprawie (C-114/22) dotyczącej kwestionowania prawa do odliczenia VAT na podstawie pozorności czynności. Sprawa dotyczyła transakcji sprzedaży znaków towarowych i odliczenia podatku naliczonego w tym zakresie.
Ministerstwo Finansów przypomina, że organizacje pożytku publicznego (OPP), które chcą otrzymać 1,5% podatku PIT, powinny do 30 czerwca 2023 r. zgłosić do urzędu skarbowego aktualny rachunek bankowy. Zgłoszenie nie jest konieczne jeżeli rachunek został zgłoszony w ubiegłych latach i jest nadal aktualny.
Jak prawidłowo rozliczyć VAT w przypadku zwrotu zakupionych towarów przez nabywcę? Wyjaśniamy na poniższym przykładzie.
Inwestycje amerykańskich spółek na polskim rynku widoczne są na każdym kroku. Wbrew pozorom, ruch kapitału odbywa się jednak również w przeciwnym kierunku. Polscy inwestorzy co raz częściej lokują kapitał w zagraniczne start-up’y, w tym w innowacyjne projekty z Ameryki Północnej. Jedną z możliwości prowadzenia tego typu działań są umowy SAFE.
Rolnik ryczałtowy sprzedaje samochód, który wykorzystywał w działalności rolniczej. Samochód ten został przed sprzedażą wycofany z działalności rolniczej, co zostało potwierdzone sporządzonym na tę okoliczność protokołem. Czy sprzedaż taka podlega opodatkowaniu VAT? Czy byłoby inaczej, gdyby przed sprzedażą samochód nie został wycofany z działalności rolniczej?
Komentarze(0)
Pokaż: