Pozwaliśmy do sądu dłużnika. Ponieśliśmy koszty usługi prawnej w sierpniu 2004 r., w wysokości 2000 zł + VAT. We wrześniu 2004 r. dłużnik podpisał z nami ugodę, gdzie zobowiązał się zwrócić poniesione do tej pory koszty. Zwrócił 2440 zł (czyli z VAT). Dłużnik nie chciał wówczas faktury (czy też refaktury). Obecnie dłużnik żąda wystawienia refaktury, ponieważ chciałby odliczyć VAT. Czy po takim okresie czasu mam obowiązek wystawić refakturę? Jeśli tak, z jaką datą (grudzień 2004 r.) i kiedy umieścić ją w deklaracji VAT-7: w grudniu 2004 r. czy też zrobić korektę do sierpnia 2004 r.?
W powyższym przypadku nie mają Państwo obowiązku ani prawa wystawiać dłużnikowi faktury. Nie ma bowiem mowy o odsprzedaży dłużnikowi nabytej usługi prawnej.
Nie tylko nie mają Państwo obowiązku wystawienia takiej faktury, lecz nawet nie posiadają Państwo takiego prawa. Z treści pytania wynika, że nabyli Państwo usługę prawną dla siebie, a nie dla dłużnika. Zatem nie może być mowy o odsprzedaży tej usługi. W konsekwencji – o wystawieniu faktury (refaktury) dokumentującej taką odsprzedaż.
W tej sytuacji żądanie wystawienia faktury pozbawione jest jakiejkolwiek podstawy prawnej. Faktura taka, gdyby nawet Państwo ją wystawili, nie stanowiłaby podstawy do odliczenia podatku. Byłaby to faktura niedokumentująca rzeczywistego obrotu. Nie mówiąc już o innych poważnych wątpliwościach, związanych z ewentualnym odliczeniem podatku VAT przez dłużnika w omawianej sytuacji.
Dokumentem, który powinni Państwo wystawić dłużnikowi, jest nota księgowa. Stanowić może ona dla dłużnika ewentualną podstawę do zaliczenia poniesionego wydatku do kosztów uzyskania przychodów. W żadnym razie nie może być jednak mowy o wystawieniu faktury VAT.
• art. 5 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 14, poz. 113
