REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Standaryzacja i harmonizacja rachunkowości w Europie

REKLAMA

Zmiany w polskim prawie bilansowym, wprowadzające obowiązek stosowania MSR przez niektóre spółki, są skutkiem realizacji strategii Komisji Europejskiej na lata 2000-2005, która już kilka lat temu sformułowała wymóg zastosowania MSR przez wszystkie spółki giełdowe w ich skonsolidowanych sprawozdaniach finansowych, także w bankach, do końca 2005 r., a w dalszej perspektywie także w sprawozdaniach jednostkowych.
Obowiązek taki uregulowało rozporządzenie Unii Europejskiej1.
Ponadnarodowe regulacje rachunkowości o największym znaczeniu w skali światowej to Międzynarodowe Standardy Rachunkowości IAS tworzone przez IASB oraz US GAAP Ogólnie Akceptowane Zasady Rachunkowości, tworzone przez FASB2.
IASB jest niezależną prywatną organizacją. Została powołana w 1973 r. na mocy porozumienia między zawodowymi organizacjami księgowych z Australii, Kanady, Wielkiej Brytanii, Irlandii i USA. Cele IASB, na podstawie konstytucji IASB, to:
• opracowywanie, zgodnie z interesem publicznym, zestawu wysokiej jakości, zrozumiałych i możliwych do wyegzekwowania globalnych standardów rachunkowości, których zastosowanie sprawi, że informacje w sprawozdaniach finansowych i innych formach sprawozdawczości finansowej będą wysokiej jakości, przejrzyste i porównywalne, aby w ten sposób pomóc w podejmowaniu decyzji uczestnikom światowych rynków kapitałowych i innym użytkownikom tych sprawozdań,
• promowanie stosowania i rygorystycznego przestrzegania tych standardów oraz
• doprowadzenie do sytuacji, w której krajowe standardy rachunkowości i MSR będą ze sobą zgodne i oparte na wysokiej jakości rozwiązaniach3.

Tabela 1. Pojęcie harmonizacji i standaryzacji rachunkowości
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Źródło: opracowanie na podstawie red. Alicja A. Jaruga, „Międzynarodowe regulacje rachunkowości. Wpływ na rozwiązania krajowe”, Wydawnictwo C.H. BECK, Warszawa 2002, str. 6–7

Obecnie istnieją 34 standardy i 24 interpretacje SKI (Stały Komitet ds. Interpretacji powołany w 1997 r.), publikowane są co roku w zbiorczym wydaniu, które zawiera też konstytucję IASB, historię MSR, słownik terminów. Oficjalnym tekstem jest oryginał w języku angielskim.
Wyróżnia się dwa główne systemy rachunkowości, jakie ukształtowały się w Europie: kontynentalny model rachunkowości, (którego typowym przykładem jest Francja) i anglosaski, którego podwaliny stworzyła Wielka Brytania4. Modele te zostały scharakteryzowane w tabeli 2.

Tabela 2. Ogólna charakterystyka kontynentalnego i anglosaskiego modelu rachunkowości
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Źródło: opracowanie na podstawie S. Surdykowska, „Rachunkowość międzynarodowa”, Kantor Wydawniczy Zakamycze, 1999 oraz red. A. Jaruga, „Międzynarodowe regulacje rachunkowości. Wpływ na rozwiązania krajowe”, Wyd. C.H. BECK, Warszawa 2002 oraz red. L. Bednarski i J. Gierusz, „Rachunkowość międzynarodowa”, PWE, Warszawa 2001

Obecnie istnieje trend rozwoju rachunkowości w kierunku modelu anglosaskiego – na skutek:
• rozwoju rynków kapitałowych oraz
• sukcesów w zakresie harmonizacji rachunkowości w UE,
czego potwierdzeniem jest również stale wzrastające znaczenie MSR, ukształtowanych na bazie modelu anglosaskiego.

Tabela 3. Przesłanki rozwoju rachunkowości międzynarodowej
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Źródło: opracowanie własne

Kraje członkowskie UE i kraje stowarzyszone mają obowiązek inkorporacji dyrektyw unijnych do swego prawa spółek lub prawa bilansowego.

Tabela 4. Dyrektywy Unii Europejskiej znaczące dla rachunkowości
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Źródło: opracowanie na podstawie red. A. Jaruga, „Międzynarodowe regulacje rachunkowości. Wpływ na rozwiązania krajowe”, Wyd. C.H. BECK, Warszawa 2002, str. 30

Dostosowanie prawa bilansowego do regulacji unijnych w Polsce

W Polsce przejawem dostosowywania prawa bilansowego do regulacji unijnych była nowelizacja ustawy o rachunkowości z 9 listopada 2001 r., która weszła w życie 1 stycznia 2002 r.
W Polsce istnieje Komitet Standardów Rachunkowości, którego zakres działania obejmuje:
• wydawanie standardów krajowych,
• opiniowanie projektów aktów prawnych dotyczących rachunkowości,
• analiza Międzynarodowych Standardów Rachunkowości,
• współpraca zagraniczna w sprawie standaryzacji rachunkowości.
Podstawą prawną zastosowania krajowych standardów rachunkowości jest art. 10 ust. 3 ustawy o rachunkowości, który ustala relacje regulacji standardów krajowych w stosunku do przepisów ustawy o rachunkowości.
Na krajowe regulacje rachunkowości największy wpływ mają MSR i prawodawstwo UE. Na podstawie rozporządzenia Unii Europejskiej nr 1606/2002 w sprawie stosowania międzynarodowych standardów rachunkowości wprowadzono zmiany do ustawy o rachunkowości ustawą z 27 sierpnia 2004 r. o zmianie ustawy o rachunkowości oraz o zmianie ustawy o biegłych rewidentach i ich samorządzie (Dz.U. Nr 213, poz. 2155). Najistotniejszą zmianą jest określenie jednostek, które na mocy przepisów prawa bilansowego mają obowiązek stosowania Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, do art. 2 dodano ust. 3 w brzmieniu: Jednostki sporządzające sprawozdania finansowe zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości, Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej oraz związanymi z nimi interpretacjami ogłoszonymi w formie rozporządzeń Komisji Europejskiej, zwanymi dalej MSR, stosują przepisy ustawy (o rachunkowości) oraz przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie, w zakresie nieuregulowanym przez MSR.

Schemat 1. Uregulowania prawne rachunkowości i ewidencji podatkowej w Polsce
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Źródło: opracowanie własne

Joanna Nieszporek-Wolak
Autorka opracowania jest wykładowcą w Katedrze Rachunkowości Politechniki Częstochowskiej;

Pytania: czytelnicy.rfa@infor.pl

1
1606/2002 z 19 lipca 2002 r.
2IAS International Accounting Standards, IASB International Accounting Standards Board. GAAP Generally Accepted Accounting Principles, FASB Financial Accounting Standard Board
3 Międzynarodowe Standardy Rachunkowości 2001, SKwP, str. 17.
4S. Surdykowska, Rachunkowość międzynarodowa, Kantor Wydawniczy Zakamycze 1999, str. 64 67.


Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Odprawa lub odszkodowanie dla pracownika przy odejściu z pracy a podatek. NSA: Nie nazwa świadczenia lecz jego charakter decyduje o opodatkowaniu

Restrukturyzacja zatrudnienia u danego pracodawcy polega niejednokrotnie na wdrożeniu programu dobrowolnych odejść, a następnie procedury zwolnień grupowych. Elementem obu tych rozwiązań są wypłacane pracownikom przez pracodawcę świadczenia o charakterze odpraw pracowniczych. Źródłem kontrowersji stało się opodatkowanie tych świadczeń podatkiem dochodowym PIT. W wyroku z 19 listopada 2024 r. Naczelny Sąd Administracyjny, podzielając dotychczasową, ugruntowaną linię orzeczniczą tego Sądu, wyjaśnia, czy tego typu “odszkodowanie” wolne jest od podatku dochodowego.

Emerycie, myślałeś, że z racji wieku masz prawo do ulgi rehabilitacyjnej? Ministerstwo Finansów rozwiewa wątpliwości

Samo bycie emerytem nie wystarczy! Aby skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej, musisz mieć status osoby niepełnosprawnej lub utrzymywać taką osobę. Sprawdź, kto faktycznie może liczyć na odliczenie i dlaczego wiek nie daje automatycznych przywilejów.

Podatek od spadków i darowizn w 2025 r. - skale i grupy podatkowe, kwoty wolne od podatku

Jakie skale podatkowe i kwoty wolne od podatku obowiązują w 2025 roku? Okazuje się, że od lipca 2023 r. nie zmieniły się przepisy w tym zakresie.

Polscy przedsiębiorcy mają dość! W 2025 roku oczekują niższych podatków i pilnych reform

Zawiłe przepisy, rosnące koszty i biurokratyczna udręka – polskie firmy jasno mówią, czego potrzebują od rządu w 2025 roku. Priorytetem są niższe podatki, walka z inflacją i tańsze kredyty. Transport alarmuje o brakach kadrowych, a budownictwo czeka na unijne środki. Czy władze wysłuchają głosu przedsiębiorców?

REKLAMA

Terminy płatności składek do ZUS i przekazywania dokumentów rozliczeniowych w 2025 roku

Płatnicy składek mają obowiązek przekazywania do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych dokumentów rozliczeniowych i oczywiście płacenia składek. Muszą to robić co miesiąc w określonych terminach.

Pożyczka między firmami bez VAT? Czy może potencjalna bomba zegarowa dla Twoich rozliczeń!

Zwolnienie z VAT przy pożyczkach między firmami brzmi kusząco, ale co jeśli rezygnacja z niego może zrujnować Twoje rozliczenia? Sprawdź, dlaczego ta decyzja to coś więcej niż tylko formalność i jak wpłynie na Twoje podatki!

Kawa z INFORLEX. Fundacja rodzinna w praktyce

Fundacja rodzinna w praktyce – zapraszamy na bezpłatne spotkanie online z cyklu 𝐊𝐚𝐰a 𝐳 𝐈𝐍𝐅𝐎𝐑𝐋𝐄𝐗. Bezpłatne spotkanie online odbędzie się 12.02.25 o g𝐨𝐝𝐳𝐢𝐧ie. 𝐓𝐞𝐦𝐚𝐭em spotkania będą fundacja rodzinna w praktyce.

Mezoinwestycje w MŚP. Czym jest zdolność finansowa i jak ją wykazać? Jak uniknąć błędów w staraniach o dotacje unijne?

To dość oczywiste że zdolność finansowa przedsiębiorstwa stanowi jeden z kluczowych obszarów, determinujących sukces w procesie aplikowania o środki unijne. W szczególności, kiedy mowa o konkursie Mezoinwestycje w MŚP, w którym minimalna wartość dofinansowania to 2 mln PLN, a poziom dofinansowania wynosi nawet do 60% kosztów netto planowanej inwestycji. Wnioskodawca w procesie aplikacyjnym zobowiązany jest wykazać przed instytucją oceniającą swą zdolność finansową do realizacji planowanego przedsięwzięcia.

REKLAMA

Emerycie, skarbowy już na Ciebie czeka! Koniecznie sprawdź swój PIT przed tą datą

Do końca lutego emeryci i renciści otrzymają formularze PIT od ZUS i KRUS. W zależności od tego, jaki dokument dostaniesz – PIT-40A czy PIT-11A – może się okazać, że musisz złożyć zeznanie podatkowe. Sprawdź, co zrobić, by uniknąć problemów i czy 30 kwietnia to dla Ciebie ważny termin!

Budżet pod ścianą: wyższe podatki, mniej wsparcia, koniec ulg

Polacy muszą szykować się na trudne zmiany. OECD zaleca pełne wycofanie wsparcia energetycznego jeszcze w tym roku, wyższe podatki od nieruchomości i środowiskowe oraz koniec ulg dla kierowców – nowy podatek od pojazdów miałby zależeć od emisji spalin. Dodatkowo rząd może ograniczyć stosowanie preferencyjnych stawek VAT, a świadczenia na dzieci kierować tylko do najuboższych. Czy domowe budżety to wytrzymają?

REKLAMA