Właściwość terytorialna Wspólnoty Europejskiej na potrzeby rozliczeń akcyzy i cła

Wyłączenia terytorialne są spowodowane uwarunkowaniami historycznymi i dotyczą niewielkich obszarów, które mają ograniczone znaczenie gospodarcze dla Wspólnoty. Terytoria wyłączone z zakresu stosowania zharmonizowanych podatków i prawa celnego nie zawsze się pokrywają, co może nieraz stwarzać problemy ze stosowaniem prawa wspólnotowego (patrz wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z 21 lipca 2005 r. w sprawie C-349/03).

Dla polskiego podatnika podatku akcyzowego ważne jest, jakie terytoria należą do Wspólnego Rynku Unii Europejskiej, a jakie są z niego wyłączone. Ustawa z 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 29, poz. 257 ze zm.) uznaje za terytorium Wspólnoty Europejskiej terytorium kraju i terytorium państwa członkowskiego. Brak jest regulacji właściwości terytorialnej Wspólnoty we wprowadzonej ustawie. Pojęcie „terytorium Wspólnoty” zostało zdefiniowane w art. 2 dyrektywy Rady 92/12/EWG z 25 lutego 1992 r. w sprawie ogólnych warunków dotyczących wyrobów podlegających podatkowi akcyzowemu, ich przechowywania, przepływu oraz kontrolowania. Dla celów stosowania dyrektywy, pojęcie „terytorium Wspólnoty” odpowiada terytorialnemu zakresowi stosowania Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Gospodarczą, ustalonemu w art. 227. Przepisy omawianej dyrektywy wyłączają także niektóre terytoria UE na potrzeby rozliczeń akcyzy, a inne z kolei do niego zaliczają (patrz tabela 1).

Do terytorium Wspólnoty Europejskiej należy także włączyć terytoria nowych państw członkowskich: Czech, Estonii, Cypru, Łotwy, Litwy, Węgier, Malty, Polski, Słowenii i Słowacji na podstawie Traktatu o przystąpieniu.

Zgodnie z wymienioną dyrektywą wyroby takie jak: oleje mineralne, alkohol i napoje alkoholowe, wyroby tytoniowe podlegają podatkowi akcyzowemu, w czasie ich produkcji na terytorium Wspólnoty lub w czasie przywozu na to terytorium. Ustawa o podatku akcyzowym za terytorium państwa trzeciego uznaje inne terytorium niż terytorium kraju i terytorium państwa członkowskiego. Za eksport uznaje wywóz wyrobów akcyzowych z terytorium kraju poza obszar celny Wspólnoty Europejskiej potwierdzony przez graniczny urząd celny państwa członkowskiego, z którego dokonano wyprowadzenia.

Import obecnie oznacza przywóz wyrobów akcyzowych z terytorium państw trzecich na terytorium kraju. Przemieszczenie wyrobów akcyzowych z terytorium kraju na terytorium państwa członkowskiego nazywamy dostawą wewnątrzwspólnotową. Za nabycie wewnątrzwspólnotowe uważa się przemieszczenie wyrobów akcyzowych z terytorium państwa członkowskiego na terytorium kraju.