Szansa na szybszy zwrot VAT

– Do ustawy o VAT wprowadzono zatem przepis o charakterze sankcyjnym, którego celem było wyeliminowanie nadużyć na gruncie podatków dochodowych. Przepis ten jest całkowicie sprzeczny z VI dyrektywą – wyjaśnił Roman Namysłowski, menedżer w zespole VAT firmy Ernst & Young, który współpracował z Ministerstwem Finansów przy przygotowywaniu zmian w przepisach podatkowych.

Jak podkreślił, do niedawna MF powoływało się na art. 17(6) dyrektywy, który zezwala na kontynuowanie wyłączeń z prawa do odliczenia, o ile obowiązywały one przed przystąpieniem kraju do UE. Wyłączenie to jednak powinno dotyczyć konkretnej grupy towarów lub usług (tak orzekł ETS w wyroku C-434/03). Nie jest to również tzw. środek specjalny, czyli odstępstwo od ogólnych zasad, którego celem powinno być uproszczenie procedury naliczania podatku lub zapobieżenia uchylania się lub unikania opodatkowania. Przepis ten po pierwsze nie eliminuje żadnych nadużyć – przynajmniej na gruncie VAT. Po drugie narusza traktatową zasadę proporcjonalności, gdyż odbiera prawo do odliczenia wszystkim podatnikom, niezależnie od tego, czy do nadużyć doszło czy też nie. W końcu Polska nie uzyskała zgody Rady UE na jego stosowanie.

– Najprostszym rozwiązaniem, zapewniającym pełną zgodność z prawem wspólnotowym, byłoby wykreślenie tego przepisu. W trakcie prac grupy ekspertów przy Ministerstwie Finansów uzgodniono kompromisowe rozwiązanie polegające na ograniczeniu stosowania tego wyłączenia jedynie do przypadków, w których władze skarbowe skutecznie zakwestionowały wysokość zobowiązania podatkowego z tytułu podatku dochodowego w związku z nabyciem usług od podmiotu z raju podatkowego – podkreślił Roman Namysłowski. Dopiero wydanie decyzji przez organ I lub II instancji, jeżeli decyzja ta stała się ostateczna, oznaczałoby utratę prawa do odliczenia podatku naliczonego i konieczność dokonania odpowiedniej korekty podatku.

Podobne wątpliwości i argumenty o sprzeczności z dyrektywą dotyczą przepisu, który uzależnia prawo do odliczenia od możliwości zaliczenia wydatków do kosztów podatkowych. Przepis ten miał uniemożliwić odliczenie, gdy jedyną intencją podatnika był prywatny użytek nabytego towaru. Efekt ten jednak możemy uzyskać albo poprzez konieczność związku dokonanych zakupów z czynnościami opodatkowanymi (art. 86 ust. 1) jako warunku odliczenia, albo poprzez mechanizm opodatkowania nieodpłatnego przekazania towarów np. podatnikowi czy też na rzecz jego pracowników.