REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Różnice kursowe w księgach przy stosowaniu metody podatkowej

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Krystyna Michaluk
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Spółka jawna prowadzi księgi rachunkowe od 2007 r. Jak powinny być rozliczane różnice kursowe, jeżeli spółka stosuje zasady ustawy podatkowej.

Według jakich kursów ująć poniższe operacje:

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

1) zakup waluty EUR w kantorze,

2) wpłata EUR do kasy walutowej,

3) wypłata z kasy i wpłata do banku na rachunek walutowy,

REKLAMA

4) zapłata z rachunku walutowego zobowiązań?

Dalszy ciąg materiału pod wideo

RADA

Operacje przekazania kupionych środków pieniężnych w walucie obcej z kasy na własny rachunek bankowy i odwrotnie nie są źródłem różnic kursowych. Te powstają wtedy, gdy dochodzi do zapłaty zobowiązania. W pozostałych przypadkach zastosowanie ma kurs faktyczny.

UZASADNIENIE

Podstawy ustalania różnic kursowych są zawarte w art. 14b updof. W myśl tego przepisu możliwe do zastosowania są dwie metody rozliczania różnic kursowych:

1) metoda tzw. podatkowa, uregulowana w art. 24c updof,

2) metoda tzw. bilansowa.

Z pytania wynika, że spółka jawna rozlicza różnice kursowe według metody podatkowej uregulowanej w art. 24c updof. Przepis ten wyszczególnia sytuacje, w których powstają dodatnie lub ujemne różnice kursowe. Mogą to być wyłącznie następujące zdarzenia:

• otrzymanie przychodu,

• opłacenie poniesionego kosztu,

• zapłata lub inna forma wypływu środków pieniężnych uprzednio otrzymanych lub nabytych,

• zwrot udzielonego kredytu (pożyczki),

• spłata otrzymanego kredytu (pożyczki).

Z treści art. 24c wynika także, że do wyceny poszczególnych operacji stosuje się:

kurs faktycznie zastosowany z dnia otrzymania przychodu, poniesienia kosztu, otrzymania lub zakupu środków w walucie obcej, spłaty udzielonego lub otrzymanego kredytu (pożyczki),

kurs średni NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień operacji gospodarczej - w przypadku wstępnej wyceny przychodów i kosztów oraz gdy nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu.

Pojęcie „faktycznie zastosowany kurs waluty” nie jest zdefiniowane w ustawie podatkowej. Organy skarbowe wielokrotnie wyjaśniały zakres tego terminu. I tak np. Pierwszy Urząd Skarbowy w Kielcach w postanowieniu w sprawie interpretacji prawa podatkowego z 15 maja 2007 r. (sygn. OG/005/28A/PD I/415-7/07) wyjaśnia:

(...)pojęcie „faktycznie zastosowany kurs waluty z tego dnia” jest kursem z dnia, w którym spółka faktycznie otrzymuje należność za wystawioną fakturę lub dokonuje faktycznej zapłaty należności wynikającej z wystawionej przez kontrahenta faktury (rachunku), w jakiejkolwiek formie. Z powyższego wynika, że kwota faktycznie otrzymana w walucie obcej z tytułu sprzedaży oraz zobowiązanie podlegające zapłacie w walucie obcej może być wycenione wg faktycznego kursu waluty z danego dnia (tj. otrzymania należności lub uregulowania należności), stosowanego w banku, z którego usług spółka korzysta. Oznacza to, że może to być kurs NBPbądź każdy innyustalony przez strony transakcji, byleby był to kurs faktyczny i nie odbiegał o 5% od kursu średniego NBP.

Pojęcie to zdefiniował także Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu w postanowieniu z 22 czerwca 2007 r., sygn. pdp-423-9-07:

Pojęcie „kurs faktycznie zastosowany” oznacza wartość waluty wyrażoną w złotych, ustaloną na podstawie kursu banku obsługującego operacje walutowe na dzień zdarzenia gospodarczego.

Podobnie wypowiedział się Naczelnik Urzędu Skarbowego w Olkuszu w postanowieniu PDF1_415-1_07/33257/07 z 25 maja 2007 r., który stwierdził:

Wpływ walut na bankowy rachunek walutowy podatnika przelicza się według faktycznie zastosowanego kursu waluty (może to być m.in. kurs kantorowy - w przypadku nabycia walut w kantorze, kurs sprzedaży banku - w przypadku nabycia walut w banku, czy kurs banku, w którym jednostka posiada rachunek walutowy - faktycznie zastosowany przez jednostkę w przypadku wpływu należności na rachunek bankowy). I dalej dodał: Sposób wyceny powinien wynikać z dokumentacji opisującej zasady rachunkowości.

Reasumując, jeżeli istnieje tzw. faktycznie zastosowany kurs, to kurs ten jest wyznaczany z dnia operacji. Należy przy tym podkreślić, że zgodnie z ust. 5 art. 24c updof kurs faktycznie zastosowany nie powinien różnić się od kursu średniego NBP z dnia poprzedzającego dzień faktycznie zastosowanego kursu więcej niż o 5%. Jeżeli różnica między kursem NBP a kursem faktycznie zastosowanym jest większa, organ podatkowy może wezwać strony umowy do zmiany tej wartości lub uzasadnienia wysokości zastosowanego kursu. W przypadku niedokonania zmiany lub braku uzasadnienia wysokości zastosowanego kursu organ podatkowy określi ten kurs w wysokości kursu średniego NBP. Jeżeli natomiast faktycznie zastosowany kurs nie występuje, to stosuje się kurs średni z dnia poprzedzającego dzień operacji gospodarczej.

Należy też zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 24c ust. 8 updof jednostka powinna określić kolejność wyceny środków pieniężnych lub wartości pieniężnych w walucie obcej według przyjętej metody, stosowanej w rachunkowości, której nie może zmienić w trakcie roku podatkowego.

Zgodnie z art. 35 ust. 8 w powiązaniu z art. 34 ust. 4 uor do rozchodu oraz stanu końcowego składników inwestycji stosuje się jedną z niżej wymienionych metod:

• według cen przeciętnych, będących średnią ważoną cen danego składnika aktywów,

• według metody FIFO, tj. „pierwsze przyszło - pierwsze wyszło”, w której rozchód składnika aktywów wycenia się kolejno po cenach tych składników aktywów, które jednostka najwcześniej nabyła,

• według metody LIFO, tj. „ostatnie przyszło - pierwsze wyszło”, w której rozchód składnika aktywów wycenia się kolejno po cenach tych składników aktywów, które jednostka najpóźniej nabyła.

W świetle powyższego jednostka powinna zastosować następujące kursy:

Waluta kupiona w kantorze powinna być wyceniona według kursu faktycznie zastosowanego, którym w tym przypadku będzie kantorowy kurs sprzedaży nie wyższy (lub nie niższy) jednak od kursu średniego NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień zakupu waluty więcej niż o 5%.

Wpłata kupionej waluty do kasy walutowej nie spowoduje powstania różnic kursowych, zagraniczne środki pieniężne pozostają nadal w dyspozycji jednostki, nie są rozchodowane, będą więc wycenione nadal według kursu, po jakim zostały zakupione, czyli według kursu kantorowego.

Operacja pobrania waluty z kasy firmy i wpłata na konto bankowe, podobnie jak operacja przesunięcia środków pieniężnych w walucie obcej między rachunkami bankowymi firmy, także nie generuje różnic kursowych. Zgodnie w art. 30 ust. 2 uor zdarzeniem powodującym konieczność ustalenia kursu walut obcych od ruchu środków na rachunku bankowym może być sprzedaż lub kupno walut oraz operacja zapłaty należności lub zobowiązań. Podobnie updof, co omówiono powyżej. Środki przekazane z kasy na rachunek bankowy jednostki nie są rozchodowane, są nadal jej własnością. Należy je zatem wycenić według kursu historycznego, po którym były one przeliczone w momencie ich wpływu do kasy firmy, niezależnie od przyjętego przez jednostkę wariantu rozliczania różnic kursowych (różnice tzw. bilansowe lub podatkowe).

Zapłata zobowiązania w walucie obcej stanowi rozchód środków pieniężnych i jest sytuacją wymienioną w art. 24b updof, w związku z którą powstają różnice kursowe. Do wyceny rozchodowanych walut należy zastosować kurs faktyczny. Przy rozliczeniu zobowiązania powstaną różnice kursowe spowodowane tym, że pierwotnie, w momencie powstania zobowiązanie było wycenione według kursu średniego NBP z poprzedniego dnia roboczego.

Przykład

2 lutego 2009 r. spółka jawna dokonała wewnątrzwspólnotowego nabycia materiałów do produkcji za kwotę 2000 euro. Kurs średni NBP z dnia poprzedzającego dzień operacji (poniesienia) wynosił 3,6025 PLN/EUR. Spółka nie posiada środków pieniężnych w walucie obcej. W celu zapłaty zobowiązania dostawcy zagranicznemu kupiła walutę w kantorze - 3,52 PLN/EUR. Kupioną walutę zaewidencjonowano w kasie do czasu odprowadzenia środków na bankowy rachunek walutowy, z którego następnie dokonano zapłaty zobowiązania. Kurs banku wynosi 3,54 PLN/EUR. W przykładzie pominięto kwestię VAT.

1. Ewidencja faktury otrzymanej od dostawcy zagranicznego:

2000 euro × 3,6025 PLN/EUR = 7205 zł

Wn „Rozliczenie zakupu materiałów” 7 205

Ma „Rozrachunki z dostawcami zagranicznymi”

- w analityce kartoteka kontrahenta 7 205

2. Zakup waluty w kantorze według kursu 3,52 PLN/EUR - ewidencja według kursu faktycznie zastosowanego:

2000 euro × 3,52 PLN/EUR = 7040 zł

Wn „Środki pieniężne w drodze” 7 040

Ma „Kasa złotówkowa” 7 040

3. Wpłata środków do kasy walutowej spółki - 2000 euro - według kursu, po jakim zostały kupione, czyli kantorowego:

Wn „Kasa walutowa euro” 7 040

Ma „Środki pieniężne w drodze” 7 040

4. Pobranie waluty z kasy w celu wpłaty na bankowy rachunek dewizowy - nadal historyczny kurs - w tym przypadku zastosowany kantorowy kurs zakupu waluty:

2000 euro × 3,52 PLN/EUR = 7040 zł

Wn „Środki pieniężne w drodze” 7 040

Ma „Kasa walutowa euro” 7 040

5. Księgowanie wyciągu bankowego potwierdzającego wpłatę - kurs historyczny, po jakim kupiono walutę (kantorowy):

2000 euro × 3,52 PLN/EUR = 7040 zł

Wn „Rachunek bankowy dewizowy” 7 040

Ma „Środki pieniężne w drodze” 7 040

6. Zapłata zobowiązania wobec dostawcy zagranicznego, rozchód wyceniony po kursie, po jakim nastąpił wpływ na rachunek bankowy:

2000 euro × 3,54 PLN/EUR = 7080 zł

2000 euro × (3,54 PLN/EUR - 3,52 PLN/Eur) = 40 zł

Wn „Rozrachunki z dostawcami zagranicznymi” 7 080

Ma „Rachunek bankowy dewizowy” 7 040

Ma „Przychody finansowe” 40

7. Ustalenie różnicy kursowej powstałej przy zapłacie zobowiązania:

(3,6025 PLN/EUR - 3,54 PLN/EUR) × 2000 euro = 125 zł

Wn „Rozrachunki z dostawcami zagranicznymi”

- w analityce kartoteka kontrahenta 125

Ma „Przychody finansowe - różnice kursowe” 125

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Jak wynika z powyższego przykładu operacje przekazania kupionych środków pieniężnych w walucie obcej z kasy na własny rachunek bankowy i odwrotnie nie są źródłem powstania różnic kursowych, nie są to bowiem operacje rozchodu środków pieniężnych powodujące konieczność ponownej ich wyceny. Dopiero zapłata zobowiązania, powodująca wydatkowanie (rozchód) waluty obcej, spowoduje konieczność ustalenia wysokości różnic kursowych na tej operacji.

• art. 30 ust. 2 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540

• art. 14b i 24c ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 225, poz. 1673

Krystyna Michaluk

główna księgowa, finalistka konkursu Księgowy Roku 2006

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Najważniejsze zmiany przepisów dla firm 2025/2026. Jakie nowe obowiązki i wyzwania dla biznesu?

Trzeci kwartał 2025 roku przyniósł przedsiębiorcom aż 13 istotnych zmian regulacyjnych. Powszechne oburzenie przedsiębiorców wzbudza jednak krótsze od obiecywanego 6-miesięcznego vacatio legis. Z jednej strony postępuje cyfryzacja i deregulacja procesów, z drugiej – rosną obciążenia fiskalne i kontrolne. Z najnowszego Barometru TMF Group obejmującego trzeci kwartał 2025 roku wynika, że równowaga między ułatwieniami a restrykcjami została zachwiana kosztem zmian wymagających dla prowadzenia biznesu.

Jak uwierzytelnić się w KSeF? Pieczęć elektroniczna to jedna z metod - zgłoszenie w ZAW-FA, API KSeF 2.0 lub przy użyciu Aplikacji Podatnika KSeF

Aby korzystać z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), nie trzeba zakładać konta, ale konieczne jest potwierdzenie tożsamości i uprawnień. Jednym z bezpiecznych sposobów uwierzytelnienia – szczególnie dla spółek i innych podmiotów niebędących osobami fizycznymi – jest kwalifikowana pieczęć elektroniczna. Sprawdź, jak działa i jak jej użyć w KSeF.

Faktury korygujące w KSeF w 2026 r. Jak powinny być wystawiane?

Pytanie dotyczy zawartości pliku xml, za pomocą którego będzie wczytywana do KSeF faktura korygująca. Czy w związku ze zmianą struktury logicznej FA(3) w przypadku faktur korygujących podstawę opodatkowania i podatek będzie niezbędne zawarcie w pliku xml wartości „przed korektą” i „po korekcie”? Jeżeli będzie możliwy import na podstawie samej różnicy faktury korygującej (co wynikałoby z zamieszczonego na stronie MF pliku FA_3_Przykład_3 (Przykładowe pliki dla struktury logicznej e-Faktury FA(3)), to czy ta możliwość obejmuje fakturę korygującą do faktury pierwotnej już wcześniej skorygowanej (ponowną korektę)?

Rezygnacja członka zarządu w spółce z o.o. – jak to zrobić prawidłowo (zasady, dokumentacja, odpowiedzialność)

W realiach obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością decyduje się na złożenie rezygnacji z pełnionej funkcji. Powody mogą być różne – osobiste, zdrowotne, biznesowe czy organizacyjne – ale decyzja ta zawsze powinna być świadoma i przemyślana, zwłaszcza z perspektywy konsekwencji prawnych i finansowych.

REKLAMA

Nieujawnione operacje gospodarcze – jak uniknąć sankcyjnego opodatkowania CIT

Od kilku lat coraz więcej spółek korzysta z możliwości opodatkowania tzw. ryczałtem od dochodów spółek. To sposób opodatkowania dochodów spółki, który może przynieść realne korzyści podatkowe. Jednak korzystanie z estońskiego CIT-u wiąże się również z określonymi obowiązkami – szczególnie w zakresie prawidłowego ujmowania operacji gospodarczych w księgach rachunkowych. W tym artykule wyjaśnimy, czym są nieujawnione operacje gospodarcze i kiedy mogą prowadzić do powstania dodatkowego zobowiązania podatkowego.

Zmiany w stażu pracy od 2026 r. Potrzebne zaświadczenia z ZUS – wnioski będzie można składać już od stycznia

Od 1 stycznia 2026 roku wchodzą w życie zmiany w Kodeksie pracy. Nowe przepisy rozszerzą katalog okresów wliczanych do stażu pracy dla celów nabywania prawa do świadczeń i uprawnień pracowniczych. Obejmą one m.in. umowy zlecenia, prowadzenie działalności gospodarczej czy pracę zarobkową za granicą. Potwierdzeniem tych okresów będą zaświadczenia z ZUS, wydawane od nowego roku na podstawie wniosku składanego w PUE/eZUS.

JPK VAT dostosowany do KSeF – co w praktyce oznaczają nowe oznaczenia i obowiązek korekty?

Ministerstwo Finansów opublikowało projekt rozporządzenia dostosowującego przepisy w zakresie JPK_VAT do zmian wynikających z wprowadzenia Krajowego Systemu e-Faktur. Nowe regulacje mają na celu ujednolicenie sposobu raportowania faktur, w tym tych wystawianych poza KSeF – zarówno w trybie awaryjnym, jak i offline24. Projekt określa również zasady rozliczeń VAT od pobranej i niezwróconej kaucji za opakowania objęte systemem kaucyjnym.

KSeF 2.0 a obieg dokumentów. Rewolucja w księgowości i przedsiębiorstwach już niedługo

Od chwili wejścia w życie obowiązkowego KSeF jedyną prawnie skuteczną formą faktury będzie dokument ustrukturyzowany przesłany do systemu Ministerstwa Finansów, a jej wystawienie poza KSeF nie będzie uznane za fakturę w rozumieniu przepisów prawa. Oznacza to, że dla milionów firm zmieni się sposób dokumentowania sprzedaży i zakupu – a wraz z tym całe procesy księgowe.

REKLAMA

Czy przed 2026 r. można wystawiać część faktur w KSeF, a część poza tym systemem?

Spółka (podatnik VAT) chciałaby od października lub listopada 2025 r. pilotażowo wystawiać niektórym swoim odbiorcom faktury przy użyciu KSeF. Czy jest to możliwe, tj. czy w okresie przejściowym można wystawiać część faktur przy użyciu KSeF, część zaś w tradycyjny sposób? Czy w okresie tym spółka może niekiedy wystawiać „zwykłe” faktury nabywcom, którzy wyrazili zgodę na otrzymywanie faktur przy użyciu KSeF?

Czy noty księgowe trzeba będzie wystawiać w KSeF od lutego 2026 roku?

Firma nalicza kary umowne za niezgodne z umową użytkowanie wypożyczanego sprzętu. Z uwagi na to, że kary umowne nie podlegają VAT, ich naliczanie dokumentujemy poprzez wystawienie noty księgowej. Czy taki dokument również będziemy musieli wystawiać od 2026 roku z użyciem systemu KSeF?

REKLAMA