REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wadium w księgach rachunkowych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Wioletta Chaczykowska
Wioletta Chaczykowska
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Jak ująć w księgach wpłatę i przepadek wadium?

Wadium to obce środki pieniężne przejściowo znajdujące się w dyspozycji jednostki. Stanowi rodzaj depozytu przekazanego organizatorowi przetargu. Jest świadczeniem warunkowym, które w razie przegrania przetargu podlega zwrotowi, a w razie wygrania jest zaliczane na poczet ceny. Jeśli osoba wpłacająca wadium, która wygrała przetarg, nie zamierza wywiązać się ze złożonej oferty - wadium ulega przepadkowi.

REKLAMA

REKLAMA

Wadium to określona suma pieniędzy składana na poczet zabezpieczenia dotrzymania warunków umowy. Zazwyczaj jest wpłacane przy przetargach na rzecz podmiotu organizującego przetarg, gdy oferent składa swoją propozycję cenową. Przepisy dotyczące wadium są zawarte w kodeksie cywilnym. Zgodnie z nimi w warunkach aukcji albo przetargu można zastrzec, że przystępujący do aukcji albo przetargu powinien, pod rygorem niedopuszczenia do nich, wpłacić organizatorowi określoną sumę albo ustanowić odpowiednie zabezpieczenie jej zapłaty (wadium). Jeżeli oferent, mimo wyboru jego oferty, uchyla się od zawarcia umowy, której ważność zależy od spełnienia szczególnych wymagań przewidzianych w ustawie, organizator może pobraną sumę zachować albo dochodzić zaspokojenia z wadium. Uczestnikom, których oferty nie zostały wybrane wadium należy niezwłocznie zwrócić, a ustanowione zabezpieczenie wygasa. Z kolei, gdy organizator uchyla się od zawarcia umowy, oferent, którego oferta została wybrana, może żądać zapłaty podwójnego wadium albo naprawienia szkody.

Konta rozliczania wadium

Do ewidencji rozrachunków z tytułu wpłaconego i otrzymywanego wadium służy konto „Pozostałe rozrachunki”. Konto to wykazuje saldo do chwili rozliczenia wpłaconej/otrzymanej kwoty. Jeżeli spółka wpłacająca wadium wygra przetarg, przekazaną kwotę wadium może zaliczyć na poczet przyszłej zapłaty. W takiej sytuacji należy przeksięgować wartość wadium z konta „Pozostałe rozrachunki” na konto „Rozrachunki z tytułu przetargu”. Analogicznych przeksięgowań należy dokonać u organizatora.

REKLAMA

Jeśli mimo wygranego przetargu spółka wycofa się z umowy, wpłacone wadium ulega przepadkowi na rzecz spółki rozpisującej przetarg. W takiej sytuacji organizator przetargu uzyskuje przychód, który wykazuje na koncie „Pozostałe przychody operacyjne”, a niedoszły kontrahent ponosi koszt wykazywany na koncie „Pozostałe koszty operacyjne”.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Utracone wadium jako koszt

Utracone wadium zazwyczaj nie będzie u uczestnika przetargu kosztem uzyskania przychodów ze względu na brak powiązania z uzyskanym przychodem oraz związku z ochroną źródła przychodów. Utracone wadium może jednak być zaliczone do kosztów podatkowych, jeżeli odstąpienie od zawarcia umowy miało gospodarcze uzasadnienie.

Są takie sytuacje i zdarzenia gospodarcze, które z ekonomicznego punktu widzenia uzasadniają rezygnację z zawarcia umowy i utratę wadium. Tak jest gdy jednostka odstąpi od zawarcia umowy i utraci wadium, ale zapobiegnie większym stratom.

Wadium a VAT

Sama wpłata wadium nie jest obrotem podlegającym opodatkowaniu VAT. Obowiązek ten powstanie dopiero wtedy, gdy wadium podlega zaliczeniu na poczet ceny. Taki wniosek potwierdza również interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 22 grudnia 2007 r. (nr ITPP 1/443-305/07/KM). Izba skarbowa uznała, że wadium staje się częściową należnością z chwilą pozytywnego zakończenia procedury przetargowej. W tej sytuacji wadium zostaje zaliczone na poczet należności jako zaliczka i podlega regułom ustawy o VAT. Dla sprzedawcy powstaje więc obowiązek podatkowy w części obejmującej otrzymaną należność - na zasadach określonych w art. 19 ust. 11 ustawy o VAT.

Tabela. Ewidencja wadium w księgach rachunkowych wpłacającego i otrzymującego

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

PRZYKŁAD 1

Spółka chce kupić w przetargu maszynę o wartości 500 000 zł. W tym celu wpłaciła wadium w wysokości 50 000 zł. Jednostka przetarg wygrała.

Wariant 1

Zaliczenie wadium na poczet ceny

Ewidencja księgowa

1. Wpłata wadium - 50 000 zł:

Wn „Pozostałe rozrachunki” 50 000

Ma „Rachunek bankowy” 50 000

2. Wygrana w przetargu - zawarcie umowy o zakup maszyny. W tym momencie następuje zaliczenie kwoty wpłaconego wadium na poczet ceny:

Wn „Rozrachunki z dostawcami” 50 000

- w analityce imienne konto kontrahenta

Ma „Pozostałe rozrachunki” 50 000

3. Otrzymanie od sprzedającego faktury dokumentującej wpłacone wadium, które w momencie zaliczenia go na poczet ceny potraktowane zostało jak zaliczka:

- wartość netto - 40 983,61 zł

- VAT - 9016,39 zł

Wn „Rozliczenie zakupu” 40 983,61

- w analityce „Zaliczki na środki trwałe”

Wn „VAT naliczony” 9 016,39

Ma „Rozrachunki z dostawcami” 50 000

- w analityce imienne konto kontrahenta

 

4. Dostawa maszyny wraz z fakturą końcową:

- wartość netto - 368 852,46 zł

- VAT - 81 147,54 zł

Wn „Środki trwałe w budowie” 368 852,46

Wn „VAT naliczony” 81 147,54

Ma „Rozrachunki z dostawcami” 450 000

- w analityce imienne konto kontrahenta

5. Rozliczenie wpłaconej zaliczki - przeniesienie na środki trwałe w budowie:

Wn „Środki trwałe w budowie” 40 983,61

Ma „Rozliczenie zakupu” 40 983,61

- w analityce „Zaliczki na środki trwałe”

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Wariant 2

Przepadek wadium

1. Wpłata wadium - 50 000 zł:

Wn „Pozostałe rozrachunki” 50 000

Ma „Rachunek bankowy” 50 000

2. Przepadek wpłaconego wadium na rzecz organizatora przetargu:

Wn „Pozostałe koszty operacyjne” 50 000

Ma „Pozostałe rozrachunki” 50 000

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

PRZYKŁAD 2

Założenia jak w przykładzie 1 - ewidencja u otrzymującego wadium

Wariant 1

Zaliczenie wadium na poczet ceny

Ewidencja księgowa

1. Wpływ wadium na rachunek bankowy:

Wn „Rachunek bankowy” 50 000

Ma „Pozostałe rozrachunki” 50 000

2. Wygrana w przetargu - zawarcie umowy o sprzedaż maszyny i zaliczenie wadium na poczet ceny:

Wn „Pozostałe rozrachunki” 50 000

Ma „Rozrachunki z odbiorcami” 50 000

- w analityce imienne konto kontrahenta

3. Wystawienie faktury zaliczkowej na poczet otrzymanej kwoty wadium:

- wartość netto - 40 983,61 zł

- VAT - 9016,39 zł

Wn „Rozrachunki z odbiorcami” 50 000

- w analityce imienne konto kontrahenta

Ma „Rozliczenia międzyokresowe przychodów” 40 983,61

Ma „VAT należny” 9016,39

4. Dostawa maszyny wraz z fakturą końcową:

- wartość netto - 368 852,46 zł

- VAT - 81 147,54 zł

Wn „Rozrachunki z odbiorcami” 450 000

- w analityce imienne konto kontrahenta

Ma „Przychody ze sprzedaży” 368 852,46

Ma „VAT należny” 81 147,54

5. Rozliczenie otrzymanej zaliczki - przeksięgowanie na przychody:

Wn „Rozliczenia międzyokresowe przychodów” 40 983,61

Ma „Przychody ze sprzedaży” 40 983,61

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Wariant 2

Przepadek wadium na rzecz organizatora przetargu

1. Wpływ wadium na rachunek bankowy:

Wn „Rachunek bankowy” 50 000

Ma „Pozostałe rozrachunki” 50 000

2. Przepadek wadium na rzecz organizatora:

Wn „Pozostałe rozrachunki” 50 000

Ma „Pozostałe przychody operacyjne” 50 000

Podstawa prawna:

• art. 704 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 z późn.zm.),

• art. 12 ust. 3a, art. 12 ust. 4, art. 15 ust. 1, art. 16 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn.zm.),

• art. 41 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 z późn.zm.),

• art. 19 ust. 11 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 z późn.zm.).

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Prawo Przedsiębiorcy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zasadzka legislacyjna na fundacje rodzinne. Krytyczna analiza projektu nowelizacji ustawy o CIT z dnia 29 sierpnia 2025 r.

"Niczyje zdrowie, wolność ani mienie nie są bezpieczne, kiedy obraduje parlament" - ostrzega sentencja często błędnie przypisywana Markowi Twainowi, której rzeczywistym autorem jest Gideon J. Tucker, dziewiętnastowieczny amerykański prawnik i sędzia Sądu Najwyższego stanu Nowy Jork. Ta gorzka refleksja, wypowiedziana w 1866 roku w kontekście chaotycznego procesu legislacyjnego w Albany, nabiera szczególnej aktualności w obliczu współczesnych praktyk legislacyjnych.

Tryby wystawiania faktur w KSeF – jak i kiedy z nich korzystać?

Od 2026 roku KSeF stanie się obowiązkowy dla wszystkich przedsiębiorców, a sposób wystawiania faktur zmieni się na zawsze. System przewiduje różne tryby – online, offline24, awaryjny – aby zapewnić firmom ciągłość działania w każdych warunkach. Dzięki temu nawet brak internetu czy awaria serwerów nie zatrzyma procesu fakturowania.

Nowe limity podatkowe na 2026 rok - co musisz wiedzieć już dziś? Wyliczenia i konsekwencje

Rok 2026 przyniesie przedsiębiorcom realne zmiany – limity podatkowe zostaną obniżone w wyniku przeliczenia według niższego kursu euro. Granica przychodów dla małego podatnika spadnie do 8 517 000 zł, a limit jednorazowej amortyzacji do 212 930 zł. To pozornie drobna korekta, która w praktyce może zdecydować o utracie ulg, uproszczeń i korzystnych form rozliczeń.

Samofakturowanie w KSeF – jakie warunki trzeba spełnić i jak przebiega cały proces?

Samofakturowanie pozwala nabywcy wystawiać faktury w imieniu sprzedawcy, zgodnie z obowiązującymi przepisami. Dowiedz się, jakie warunki trzeba spełnić i jak przebiega cały proces w systemie KSeF.

REKLAMA

SmartKSeF – jak bezpiecznie wystawiać e-faktury

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) zmienia sposób dokumentowania transakcji w Polsce. Od 2026 r. e-faktura stanie się obowiązkowa, a przedsiębiorcy muszą przygotować się na różne scenariusze działania systemu. W praktyce oznacza to, że kluczowe staje się korzystanie z rozwiązań, które automatyzują proces i minimalizują ryzyka. Jednym z nich jest SmartKSeF – narzędzie wspierające firmy w bezpiecznym i zgodnym z prawem wystawianiu faktur ustrukturyzowanych.

Integracja KSeF z PEF, czyli faktury w zamówieniach publicznych. Wyjaśnienia MF

Od 1 lutego 2026 r. wchodzi w życie pełna integracja Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) z Platformą Elektronicznego Fakturowania (PEF). Zmiany te obejmą m.in. zamówienia publiczne, a także relacje B2G (Business-to-Government). Oznacza to, że przedsiębiorcy realizujący kontrakty z administracją publiczną będą zobowiązani do wystawiania faktur ustrukturyzowanych w KSeF. Ministerstwo Finansów w Podręczniku KSeF 2.0 wyjaśnia, jakie zasady będą obowiązywać i jakie rodzaje faktur z PEF będą przyjmowane w KSeF.

Testy otwarte API KSeF 2.0 właśnie ruszyły – sprawdź, co zmienia się w systemie e-Faktur, dlaczego integracja jest konieczna i jakie etapy czekają podatników w najbliższych miesiącach

30 września Ministerstwo Finansów uruchomiło testy otwarte API KSeF 2.0, które pozwalają sprawdzić, jak systemy finansowo-księgowe współpracują z nową wersją Krajowego Systemu e-Faktur. To kluczowy etap przygotowań do obowiązkowego wdrożenia KSeF 2.0, który już od lutego 2025 roku stanie się codziennością przedsiębiorców i księgowych.

Miliony do odzyskania! Spółki Skarbu Państwa mogą uniknąć podatku PCC dzięki zasadzie stand-still

Wyrok WSA w Gdańsku otwiera drogę spółkom pośrednio kontrolowanym przez Skarb Państwa do zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych przy strategicznych operacjach kapitałowych. Choć decyzja nie jest jeszcze prawomocna, firmy mogą liczyć na milionowe oszczędności i odzyskanie wcześniej pobranych podatków.

REKLAMA

Rezerwa na zaległe urlopy pracowników - koszt, który może zaskoczyć na zamknięciu roku

Zaległe dni urlopowe stanowią realne i narastające ryzyko finansowe dla firm — szczególnie w sektorze MŚP. W mniejszych przedsiębiorstwach, gdzie często brakuje dedykowanych działów HR czy zespołów płacowych, łatwiej o kumulację niewykorzystanych dni. Z mojego doświadczenia jako CFO na godziny wynika, że problem jest niedoszacowany. Firmy często nie uświadamiają sobie skali zobowiązania. - tłumaczy Marta Kobińska, CEO Create the Flow, dyrektor finansowa, CFO na godziny.

Tryb awaryjny w KSeF – jak działa i kiedy z niego skorzystać?

Obowiązkowy KSeF od 2026 r. budzi emocje, a jedną z najczęściej zadawanych obaw jest: co stanie się, gdy system po prostu przestanie działać?Odpowiedzią ustawodawcy jest tryb awaryjny. Jest to rozwiązanie, które ma zabezpieczyć przedsiębiorców przed paraliżem działalności w razie oficjalnie ogłoszonej awarii KSeF.

REKLAMA