Jak w księgach rachunkowych ująć ubezpieczenie należności handlowych kontrahentów

Przedsiębiorcy, aby pozyskać lub utrzymać klientów, stosują różne metody zachęty, między innymi możliwość późniejszej zapłaty za dostawę, tzw. kredyt kupiecki. Jednak takie działanie obarczone jest większym ryzykiem niezapłacenia należności przez kontrahenta. Jeżeli więc zdarzy się sytuacja, że należność jest zagrożona, należy to odzwierciedlić w księgach rachunkowych. Tę kwestię reguluje art. 35b ustawy o rachunkowości.

Zgodnie z tym przepisem należy dokonać aktualizacji wartości należności przy uwzględnieniu prawdopodobieństwa ich zapłaty przez dokonanie odpowiedniego odpisu aktualizującego. Przykładowo należy to uczynić na należności dochodzone na drodze sądowej, przeterminowane, od dłużników nieposiadających majątku i postawionych w stan upadłości bądź likwidacji. Istnieje bowiem w takim przypadku duże prawdopodobieństwo, że należności nie zostaną w przyszłości odzyskane, czyli nie spowodują w przyszłości wpływu korzyści ekonomicznych.

Możliwość zapłaty

W art. 35b ustawy o rachunkowości wymienione są sytuacje, kiedy konieczne jest dokonanie odpisu aktualizującego. Należy to uczynić w odniesieniu do:

• należności od dłużników postawionych w stan likwidacji lub w stan upadłości do wysokości należności nieobjętej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności, zgłoszonej likwidatorowi lub sędziemu komisarzowi w postępowaniu upadłościowym,

• należności od dłużników w przypadku oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości, jeżeli majątek dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego - w pełnej wysokości należności,

• należności kwestionowanych przez dłużników oraz z których zapłatą dłużnik zalega, a według oceny sytuacji majątkowej i finansowej dłużnika spłata należności w umownej kwocie nie jest prawdopodobna - do wysokości niepokrytej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności,

• należności stanowiących równowartość kwot podwyższających należności, w stosunku do których uprzednio dokonano odpisu aktualizującego - w wysokości tych kwot, do czasu ich otrzymania lub odpisania,

• należności przeterminowanych lub nieprzeterminowanych o znacznym stopniu prawdopodobieństwa nieściągalności, w przypadkach uzasadnionych rodzajem prowadzonej działalności lub strukturą odbiorców - w wysokości wiarygodnie oszacowanej kwoty odpisu, w tym także ogólnego, na nieściągalne należności.