Jak zaksięgować programy dydaktyczne

Jak zaksięgować oprogramowanie >>

Aby odpowiedzieć na to pytanie, najpierw trzeba ustalić, czy wszystkie wymienione w nim składniki majątkowe można zaliczyć do kategorii wartości niematerialnych i prawnych, podlegających ewidencji na koncie 020 „Wartości niematerialne i prawne”.

Za wartości niematerialne i prawne należy uznać m.in.: nabyte przez jednostkę, zaliczane do aktywów trwałych, prawa majątkowe, nadające się do gospodarczego wykorzystania, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, przeznaczone do używania na potrzeby jednostki, a zwłaszcza: autorskie prawa majątkowe oraz prawa pokrewne, licencje, prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych,know-how, a także nabytą wartość firmy oraz koszty zakończonych prac rozwojowych (art. 3 ust. 1 pkt 14 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości; dalej: uor).

W pytaniu Czytelnika mamy do czynienia na pewno z licencjami - w przypadku „zakupionych programów dydaktycznych” - gdyż zakup oprogramowania komputerowego przez jednostki budżetowe to przeważnie nic innego, jak zawarcie umowy licencji na jego wykorzystywanie. W umowie licencji podmiot, któremu przysługują autorskie prawa majątkowe do programu komputerowego, zezwala nabywcy na korzystanie z niego na określonych warunkach (np. za ustaloną opłatą lub nieodpłatnie, przez określony czas lub bezterminowo, na jednym stanowisku lub w wersji wielostanowiskowej). Tak więc „zakupione programy dydaktyczne”, zgodnie z zasadami prowadzenia ewidencji księgowej, wynikającymi z przepisów załącznika nr 2 do rozporządzenia Ministra Finansów z 28 lipca 2006 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych (dalej: rozporządzenie w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont), powinny zostać ujęte na koncie 020 „Wartości niematerialne i prawne”. Ponieważ, jak sam Czytelnik wskazał, programy te mają służyć celom dydaktycznym, bez względu na ich wartość początkową powinny zostać umorzone jednorazowo przez spisanie całej ich wartości w koszty w miesiącu przyjęcia do używania (§ 5 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont).

Darowizna rzeczowa dla przedszkola >>

W przypadku pozostałych składników majątkowych zakupionych przez Czytelnika, czyli „bajek, scenariuszy gier i zabaw, aktualizacji czasopisma - na płytach CD”, mamy do czynienia najprawdopodobniej nie z wartościami niematerialnymi i prawnymi (prawami autorskimi czy licencjami), lecz z książkami bądź czasopismami, które zamiast w formie papierowej zostały opublikowane w formie elektronicznej na płytach CD, tak więc nie będą one podlegały ewidencji na koncie 020 „Wartości niematerialne i prawne”.

To, w jaki sposób i w jakiej ewidencji - bilansowej czy pozabilansowej - będą ujmowane, zależy od rozwiązań przyjętych w danej jednostce w zakładowym planie kont (to zaś z kolei zależy od tego, czy ich wartość może znacząco wpłynąć na rzetelność i jasność obrazu sytuacji majątkowej i finansowej jednostki - art. 8 ust. 1 uor). Na przykład - wiele jednostek ewidencjonuje książki (także tzw. audiobooki) lub filmy (na płytach CD lub DVD), zakupione jako materiały pomocnicze dla pracowników, wyłącznie w pozabilansowej ewidencji ilościowej: prowadzonej zbiorczo dla całej jednostki lub w podziale na poszczególne komórki organizacyjne; są też jednostki, w których książki ewidencjonowane są na imiennych kartach wyposażenia pracowników, którym zostały wydane do użytku.

Jeśli chodzi o paragrafy klasyfikacji budżetowej, to należy je dobrać zgodnie z zasadami określonymi w przepisach załącznika nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 14 czerwca 2006 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych, w zależności od tego, do jakich celów będą służyć zakupione składniki majątkowe. Jeśli będą to cele dydaktyczne (czyli poszczególne przedmioty będą wykorzystywane w procesie nauczania dzieci), to powinny zostać zaliczone do § 424 „Zakup pomocy naukowych, dydaktycznych i książek”, jeśli nie, to właściwym rozwiązaniem będzie § 421 „Zakup materiałów i wyposażenia” lub § 475 „Zakup akcesoriów komputerowych, w tym programów i licencji”. W praktyce będzie to wyglądało np. w ten sposób, że:

• jeśli zostanie zakupiony komputerowy program służący do nauczania dzieci (np. do nauki podstaw czytania, pisania i liczenia), to zostanie on zaliczony do wydatków z § 424, natomiast wydatek na zakup licencji na program komputerowy służący do prowadzenia ksiąg rachunkowych przedszkola (np. na program do ewidencji analitycznej środków trwałych) zostanie zaliczony do § 475,

• jeśli zostanie zakupiona prenumerata czasopisma wykorzystywanego jako pomoc dydaktyczna dla wychowanków przedszkola, to wydatek ten powinien zostać ujęty w § 424, natomiast w przypadku innych czasopism (np. z zakresu rachunkowości bądź prawa, przeznaczonych np. dla głównego księgowego przedszkola) właściwy będzie § 421.

Podstawy prawne

• Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 42, poz. 341)

• Rozporządzenie Ministra Finansów z 28 lipca 2006 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych (Dz.U. Nr 142, poz. 1020; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 72, poz. 422)

• Rozporządzenie Ministra Finansów z 14 czerwca 2006 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz.U. Nr 107, poz. 726; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 229, poz. 1526)