REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Agnieszka Sukiennik
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych jest odpowiedzialnością o szczególnym charakterze. Ustawodawca określił zespół norm prawnych dotyczących szeroko rozumianej gospodarki finansowej. Dotacje to środki, przy dysponowaniu którymi powinniśmy pamiętać o zastosowaniu odpowiedniego przepisu prawnego w zależności od formy i sposobu jej wydatkowania. Niewłaściwe postępowanie będzie skutkować naruszeniem dyscypliny finansów publicznych. W artykule usystematyzowano zagadnienia związane z dotacjami, skutkujące naruszeniem dyscypliny finansów publicznych zarówno przez dotującego (udzielającego dotacji) , jak i przez beneficjenta (otrzymującego dotację).

Dotacje to wydatki z budżetu podlegające szczególnym zasadom rozliczenia. Z budżetu jednostki samorządu terytorialnego może być udzielana dotacja podmiotowa, przedmiotowa i celowa. Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych odnosi się do każdej dotacji określonej w ustawie z 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych. Rozliczenie dotacji należy do obowiązków otrzymującego dotację, ale i udzielający dotacji ma obowiązek żądać od beneficjenta przedstawienia rozliczenia udzielonej dotacji.

REKLAMA

Autopromocja

Odpowiedzialność udzielającego dotacji

Donator (udzielający dotacji) ponosi odpowiedzialność wynikającą z realizacji zadania związanego z przekazaniem dotacji. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest (art. 8 ustawy z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych):

- przekazanie dotacji z naruszeniem zasad lub trybu jej udzielenia,

- nierozliczenie przekazanej dotacji lub nieterminowe jej rozliczenie,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

- nieustalenie kwoty dotacji podlegającej zwrotowi do budżetu.

PRZEKAZANIE DOTACJI Z NARUSZENIEM ZASAD LUB TRYBU JEJ UDZIELANIA

Przekazanie dotacji z naruszeniem zasad lub trybu jej udzielania oznacza, że przekazano dotację przez dotującego na rzecz beneficjenta w sposób uchybiający przepisom. Zasady przekazywania, udzielania i rozliczania dotacji zostały uregulowane przepisami zawartymi w ustawie o finansach publicznych. Reguły przyznawania dotacji z budżetu wynikają z przepisów szczególnych, np. ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o samorządzie powiatowym, ustawy o samorządzie wojewódzkim, ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej czy ustawy o systemie oświaty. Przekazanie dotacji z naruszeniem zasad lub trybu jej udzielania podlega również odpowiedzialności karnej skarbowej.

NIEROZLICZENIE PRZEKAZANEJ DOTACJI LUB NIETERMINOWE JEJ ROZLICZENIE

Nierozliczenie przekazanej dotacji lub nieterminowe jej rozliczenie to niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie udzielającego dotacji. Rozliczenie dotacji jest obowiązkiem zastrzeżonym do kompetencji beneficjenta dotacji, do donatora zaś należy przyjęcie rozliczenia przedstawionego przez beneficjenta, obejmujące merytoryczną, formalną i rachunkową kontrolę dokumentów przekazanych przed podmiot, który dotację otrzymał. Wyniki tak dokonanego rozliczenia będą stanowić podstawę ewentualnego ustalenia kwoty dotacji podlegającej zwrotowi do budżetu.

NIEUSTALENIE KWOTY DOTACJI PODLEGAJĄCEJ ZWROTOWI DO BUDŻETU

REKLAMA

Obowiązki nałożone na donatora w zakresie ustalania kwoty dotacji podlegającej zwrotowi do budżetu w razie wykorzystania dotacji niezgodnie z przeznaczeniem, pobrania dotacji nienależnie albo w nadmiernej wysokości reguluje art. 146 ustawy o finansach publicznych.

W przypadku niedokonania przez beneficjenta dotacji zwrotu dotacji w ustawowym terminie, donator wydaje decyzję określającą kwotę przypadającą do zwrotu i termin, od którego nalicza się odsetki. Zaniechanie wydania decyzji o zwrocie dotacji skutkuje odpowiedzialnością za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.

Odpowiedzialność otrzymującego dotację

Beneficjent (otrzymujący dotację) ponosi odpowiedzialność wynikającą z rozliczenia otrzymanej dotacji. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest (art. 9 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych):

- wydatkowanie niezgodnie z przeznaczeniem określonym przez udzielającego dotacji,

- nierozliczenie otrzymanej dotacji lub nieterminowe rozliczenie tej dotacji,

- niedokonanie zwrotu dotacji w należnej wysokości lub nieterminowe dokonanie zwrotu tej dotacji.

 

WYDATKOWANIE DOTACJI NIEZGODNIE Z PRZEZNACZENIEM

Wydatkowanie dotacji niezgodnie z przeznaczeniem określonym przez donatora następuje przede wszystkim wtedy, gdy wydatek został poniesiony na inny cel niż wskazany w umowie. Za dotację wydatkowaną niezgodnie z przeznaczeniem uważa się także dotację wydatkowaną po terminie, na jaki została przyznana, albowiem środki publiczne stanowiące dotację nie pozostają już w dyspozycji jednostki, która ją otrzymała.

Zapamiętaj!

Konsekwencją wykorzystania dotacji niezgodnie z przeznaczeniem jest wykluczenie prawa otrzymania dotacji przez kolejne 3 lata, licząc od dnia stwierdzenia nieprawidłowego wykorzystania dotacji, oraz obowiązek jej zwrotu wraz z odsetkami jak dla zaległości podatkowych. Wykluczenie z otrzymywania dotacji nie obejmuje dotacji celowych przyznawanych jednostkom samorządu terytorialnego na realizację zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami oraz na realizację zadań własnych, których obowiązek dotowania z budżetu państwa wynika z odrębnych ustaw (art. 146 ust. 6 pkt 1 i 2 ustawy o finansach publicznych).

NIEROZLICZENIE OTRZYMANEJ DOTACJI LUB NIETERMINOWE ROZLICZENIE TEJ DOTACJI

Nierozliczenie otrzymanej dotacji lub nieterminowe rozliczenie tej dotacji dotyczy zaniechania przez beneficjenta dotacji wywiązania się z obowiązków wynikających przede wszystkim z ustawy o finansach publicznych lub umowy przyznającej dotacje.

NIEDOKONANIE ZWROTU DOTACJI W NALEŻNEJ WYSOKOŚCI LUB NIETERMINOWE DOKONANIE ZWROTU DOTACJI

Z niedokonaniem zwrotu dotacji w należnej wysokości lub nieterminowym dokonaniem zwrotu dotacji przez beneficjenta mamy do czynienia w sytuacji, gdy beneficjent dotacji wykorzystał ją niezgodnie z przeznaczeniem, została ona nienależnie udzielona, tj. bez podstawy prawnej, lub pobrana w nadmiernej wysokości (to znaczy w wysokości wyższej niż określona w odrębnych przepisach, umowie lub wyższej niż niezbędna na dofinansowanie lub finansowanie dotowanego zadania).

Kto ponosi odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych

Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych ponoszą:

- osoby wchodzące w skład organu wykonującego budżet lub plan finansowy jednostki sektora finansów publicznych, np. członkowie zarządu lub jednostki niezaliczanej do sektora finansów publicznych, ale otrzymujące środki publiczne, np. prezes fundacji otrzymującej dotację,

- kierownicy jednostek sektora finansów publicznych, np. dyrektor szkoły,

- pracownicy jednostek sektora finansów publicznych, którym powierzono obowiązki związane z gromadzeniem i wydatkowaniem środków publicznych, w tym także dotacji, np. osoba mająca upoważnienie kierownika jednostki i w zakresie swoich obowiązków zaciąga zobowiązania w imieniu jednostki, udziela dotacji lub wykonuje czynności związane z zamówieniami publicznymi (w zakresie powierzonych obowiązków lub upoważnień).

 

Kary za naruszenie dyscypliny finansów publicznych

Karą za naruszenie dyscypliny finansów publicznych jest:

- upomnienie - w przypadku naruszenia dyscypliny finansów publicznych popełnionego nieumyślnie,

- nagana,

- kara pieniężna - wymierza się ją w wysokości od jednomiesięcznego do trzymiesięcznego wynagrodzenia osoby odpowiedzialnej za naruszenie dyscypliny finansów publicznych,

- zakaz pełnienia funkcji kierowniczych związanych z dysponowaniem środkami publicznymi na okres od roku do 5 lat.

Zapamiętaj!

Ukaranie pracownika jednostki sektora finansów publicznych karą nagany lub karą pieniężną jest równoznaczne z jego ujemną oceną kwalifikacyjną.

REKLAMA

Narażenie finansów publicznych na uszczuplenie poprzez nienależne pobranie lub niezgodne z prawem wykorzystanie dotacji stanowi przestępstwo skarbowe zgodnie z ustawą z 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy. Przestępstwa i wykroczenia skarbowe można sklasyfikować według różnych kryteriów. Jedną z pięciu grup przestępstw i wykroczeń skarbowych są rozliczenia z tytułu dotacji i subwencji. Sankcje grożące za popełnienie przestępstwa czy wykroczenia związane z dotacjami mają głównie charakter materialny. Odnosi się to przede wszystkim do kary grzywny określanej za przestępstwa skarbowe w stawkach dziennych, a za wykroczenie - kwotowo. W art. 82 Kodeksu karnego skarbowego zapisano:

§ 1. Kto naraża finanse publiczne na uszczuplenie poprzez nienależną wypłatę, pobranie lub niezgodne z przeznaczeniem wykorzystanie dotacji lub subwencji, podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych.

§ 2. Jeżeli wypłata lub pobranie nienależnej, nadmiernej lub wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem dotacji lub subwencji nie przekracza ustawowego progu, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1 podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

Obowiązki nałożone przez ustawodawcę związane z przyznawaniem, przekazywaniem i rozliczaniem dotacji składają się z wielu nakazów i zakazów zawartych w przepisach. Wszystkich zainteresowanych tematyką dotacji w jednostkach sfery budżetowej odsyłamy do czerwcowego numeru „Poradnika Rachunkowości Budżetowej” (nr 6/2008), w którym omówiono formy stosowane przy udzielaniu, przekazywaniu i rozliczaniu dotacji z budżetu (podmiotowej, przedmiotowej i celowej) oraz wskazano sposób ich ujęcia w ewidencji księgowej. Omówiono także czynności, które powinny być wykonane zarówno w jednostce udzielającej, jak i otrzymującej dotację. Ponadto poradnik zawiera praktyczne aspekty w sprawie zwrotu dotacji wraz ze wzorami, m.in. postanowienia w sprawie wszczęcia postępowania w sprawie prawidłowości wykorzystania dotacji oraz decyzji w sprawie zwrotu dotacji i określenia terminu, od którego nalicza się odsetki.

Podstawy prawne

- Ustawa z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz.U. z 2005 r. Nr 14, poz. 114; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 79, poz. 551)

- Ustawa z 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 249, poz. 2104; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 140, poz. 984)

- Ustawa z 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy (j.t. Dz.U. z 2007 r. Nr 111, poz. 765; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 112, poz. 766)

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Rachunkowość Budżetowa

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Webinar: Przekształcenie JDG klienta w spółkę w praktyce biura rachunkowego + certyfikat gwarantowany

Praktyczny webinar „Przekształcenie JDG klienta w spółkę w praktyce biura rachunkowego” poprowadzi Tomasz Rzepa, doradca podatkowy, ekspert INFORAKADEMII. Każdy z uczestników otrzyma imienny certyfikat i roczny nielimitowany dostęp do retransmisji webinaru wraz z materiałami dodatkowymi. Uczestnicy webinaru dowiedzą się, jak wygląda proces przekształcenia JDG w spółkę z perspektywy biura rachunkowego, ze wskazaniem kluczowych wyzwań, problemów oraz szans, jakie z tego faktu wynikają.

Zatrudnianie cudzoziemców - zmiany od 1 czerwca 2025 r. Dodatkowe przesłanki odmowy wydania zezwolenia, rejestr umów o pracę, legalność pobytu obywateli Ukrainy, cyfrowe wnioski i wyższe kary

Nowe przepisy dotyczące zasad zatrudniania cudzoziemców w Polsce zaczną obowiązywać od 1 czerwca 2025 roku. Regulacje określają warunki, na jakich możliwe będzie legalne powierzenie pracy obcokrajowcom. Sprawdzamy, czy nowe przepisy wprowadzają ułatwienia i w jaki sposób zmieniają procedurę zatrudniania cudzoziemców.

Kary umowne a koszty podatkowe – korzystny wyrok dla podatników

W wyroku z 6 maja 2025 r., sygn. II FSK 1012/22 Naczelny Sąd Administracyjny zgodził się z stanowiskiem, że kary umowne mogą być zaliczane do kosztów uzyskania przychodu, jeżeli niewykonanie dostawy - nie wynikało z winy spółki. Niepewność w tej sprawie wynikała z wykładni art. 16 ust 1 pkt 22 ustawy o CIT, w którym określono jakie kary umowne i odszkodowania nie mogą być uznane za koszty podatkowe. W orzecznictwie przepis ten jest interpretowany literalnie, uznając że pozostałe rodzaje wypłat odszkodowawczych niż wskazane w przepisie mogą być uznane za koszt podatkowy.

Czy zawód księgowego powinien być certyfikowany? Ministerstwo Finansów analizuje możliwe zmiany

Od 2014 roku w Polsce nie można już uzyskać certyfikatu księgowego wydanego przez Ministra Finansów. W wyniku przeprowadzonej wówczas deregulacji zawód księgowego został formalnie otwarty – obecnie nie wymaga żadnych licencji ani zezwoleń państwowych. Choć miało to na celu ułatwienie dostępu do zawodu, skutki tej zmiany do dziś budzą mieszane opinie w branży. Temat ten nie jest również obojętny dla Ministerstwa Finansów.

REKLAMA

Kto i kiedy może ponieść odpowiedzialność karną za niezłożenie wniosku o upadłość spółki handlowej (np. sp. z o.o.)

Złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki handlowej to obowiązek, który spoczywa na barkach między innymi członków zarządu i likwidatorów. Niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki pomimo powstania warunków uzasadniających upadłość spółki jest przestępstwem, które zostało uregulowane nie w Kodeksie karnym, a w Kodeksie spółek handlowych.

Komunikat ZUS: 2 czerwca 2025 r. upływa ważny termin dla przedsiębiorców. Zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej tylko po złożeniu wniosku

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina przedsiębiorcom, że do 2 czerwca 2025 r. należy zweryfikować i odesłać przez PUE/eZUS wniosek o zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej.

ZUS odbiera zasiłki chorobowe za błędy dotyczące składek sprzed 2022 roku – Rzecznik MŚP interweniuje

Do Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców wpływa coraz więcej dramatycznych spraw dotyczących decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w których organ odmawia wypłaty świadczeń zasiłkowych, wskazując, że przedsiębiorcy nie podlegają ubezpieczeniu chorobowemu za okres sprzed 2022 roku.

Podatnik zapłacił zaległy podatek ale nie zatrzymało to egzekucji. Urząd skarbowy wykorzystał pomyłkę w przelewie. Winą obarczył podatnika i automatyzację systemu

Absurdów podatkowych nie brakuje. Dla przykładu można podać historię przedsiębiorcy, który nie uregulował w terminie podatku, za co otrzymał upomnienie z urzędu skarbowego. Dokonując wpłaty, popełnił niezamierzony błąd, który spowodował kolejne konsekwencje. W efekcie na jego koncie jednocześnie wystąpiła niedopłata i nadpłata podatku. Ministerstwo Finansów, komentując ww. sprawę, wskazuje obowiązujące przepisy, zaś eksperci przekonują, że urzędnicy mogli zachować się inaczej. Resort zaznacza, że proces obsługi wpłat podatników jest zautomatyzowany, a w opisywanej sytuacji nie można mówić o błędzie systemowym. Wśród znawców tematu nie brakuje opinii, że zbyt sztywne przepisy i procedury podatkowe mogą właściwie stanowić pułapkę dla przedsiębiorców.

REKLAMA

PKWiU 2025 - nowa klasyfikacja statystyczna wyrobów i usług jeszcze w 2025 roku

W wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowano niedawno Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Nowa PKWiU 2025 zastąpi obecnie obowiązującą PKWiU 2015. Od kiedy?

Bezpłatny webinar: Rozliczanie branży budowlanej i deweloperskiej. Jak uniknąć najczęstszych błędów?

Branża budowlana i deweloperska to sektory, w których każdy szczegół w rozliczeniach finansowych ma znaczenie, a konsekwencje popełnianych błędów mogą być daleko idące. Zarówno w księgach rachunkowych, jak i w rozliczeniach podatkowych precyzyjna klasyfikacja realizowanych prac jest kluczowa.

REKLAMA