REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy nastąpi utrata wartości aktywów

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Gyöngyvér Takáts
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Wycena bilansowa aktywów i pasywów jest najważniejszą czynnością zamknięcia ksiąg rachunkowych. Oznacza to aktualizację ich wartości do realnej wysokości, tak aby sprawozdanie finansowe przedstawiało rzetelny obraz sytuacji finansowej i majątkowej jednostki. Wycena bilansowa, w tym ustalenie ewentualnej utraty wartości, należy chyba do najtrudniejszych zagadnień w rachunkowości.

W ramach wyceny bilansowej składniki aktywów podlegają weryfikacji ilościowej i wartościowej. Podstawą tej weryfikacji jest inwentaryzacja roczna, którą należy przeprowadzić w terminach określonych w ustawie o rachunkowości. Inwentaryzacja ma na celu nie tylko ustalenie ewentualnych braków, ale również określenie, czy figurujące w księgach rachunkowych składniki aktywów nie utraciły swojej wartości.

REKLAMA

Takie postępowanie wynika z zasady ostrożności (art. 7 ust. 1 uor), w myśl której w wyniku finansowym należy - bez względu na jego wysokość - uwzględnić:

zmniejszenia wartości użytkowej lub handlowej składników aktywów - w tym również dokonywane w postaci odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych,

• wyłącznie niewątpliwe pozostałe przychody operacyjne i zyski nadzwyczajne,

• wszystkie poniesione pozostałe koszty operacyjne i straty nadzwyczajne,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

• rezerwy na znane jednostce ryzyko, grożące straty oraz skutki innych zdarzeń.

Pod względem nieplanowanej utraty wartości należy więc weryfikować wszystkie aktywa wykazane w księgach rachunkowych.

Należy zwrócić uwagę, że jednostki, które nie prowadzą działalności gospodarczej, nie muszą stosować zasady ostrożności określonej w ustawie o rachunkowości, zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Finansów z 15 listopada 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad rachunkowości dla niektórych jednostek niebędących spółkami handlowymi nieprowadzących działalności gospodarczej.

Ustalenie utraty wartości

REKLAMA

Niestety, ustawa o rachunkowości niezbyt szczegółowo wyjaśnia, jak dokonać oceny z tytułu utraty wartości aktywów. Znajdziemy w niej jedynie definicje trwałej utraty wartości, która zachodzi wtedy, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, że kontrolowany przez jednostkę składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości w znaczącej części lub w całości przewidywanych korzyści ekonomicznych. Ze względu na wątpliwości wokół prawidłowego przeprowadzenia wyceny bilansowej zagadnieniu ustalania i ujmowania w księgach rachunkowych oraz wykazywania w sprawozdaniu finansowym odpisów z tytułu utraty wartości aktywów, utraty ich zdolności do przynoszenia jednostce korzyści ekonomicznych poświęcony został czwarty krajowy standard rachunkowości.

Standard wyznacza etapy procesu ustalania utraty wartości. Przed etapem głównym, w ramach którego następuje ustalenie rzeczywistej wartości bilansowej aktywów oraz dokonanie odpisów aktualizujących w odpowiedniej wysokości, ważny jest jednak etap pierwszy - obejmujący ocenę potrzeby dokonania odpisów aktualizujących oraz identyfikacji aktywów wypracowujących korzyści ekonomiczne pojedynczo lub grupowo (schemat 1).

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Etap I

Na każdy dzień bilansowy jednostka gospodarcza ocenia, czy istnieją jakiekolwiek przesłanki wskazujące na to, że mogła nastąpić utrata wartości któregoś ze składników aktywów. W tym celu powinna badać, czy:

• wystąpiły okoliczności wskazujące na to, że jednostka może nie uzyskać (z przyczyn od siebie niezależnych) należnych jej kwot pieniężnych, innych aktywów finansowych, dóbr lub świadczeń,

• odzyskanie kosztów poniesionych na wykonanie długotrwałej usługi jest prawdopodobne, pomimo: wątpliwej ważności umowy, toczącej się rozprawy sądowej związanej z umową, niemożności dopełnienia przez jednostkę lub drugą stronę umowy i wynikających z niej obowiązków,

• przewidywany wcześniej rozkład w czasie wpływów pieniężnych spodziewanych z określonego składnika aktywów ulegnie zmianie,

• utrata wartości rynkowej poszczególnych składników aktywów, jaka nastąpiła w ciągu okresu sprawozdawczego, jest znacznie wyższa od utraty, której można się było spodziewać w wyniku upływu czasu i zwykłego użytkowania,

• w ciągu okresu sprawozdawczego lub do dnia sporządzenia sprawozdania finansowego nastąpił spadek cen na rynkach odbiorców lub wzrost cen na rynkach dostawców, na których jednostka prowadzi działalność,

• przewiduje się wzrost kosztów niezbędnych do doprowadzenia sprzedaży produktów, towarów itp. do skutku,

• na rynku instrumentów finansowych i inwestycji, z których jednostka korzysta, wystąpiły niekorzystne zmiany wartości,

REKLAMA

• w ciągu okresu sprawozdawczego nastąpiły lub w niedalekiej przyszłości nastąpią znaczne, niekorzystne dla jednostki, zmiany o charakterze technologicznym, rynkowym, gospodarczym lub prawnym w otoczeniu, w którym jednostka prowadzi działalność, lub też na rynkach, do których obsługi aktywa jednostki są wykorzystywane,

• w ciągu okresu sprawozdawczego nastąpił wzrost rynkowych stóp procentowych lub innych rynkowych stóp zwrotu z inwestycji i czy prawdopodobne jest, że wzrost ten wpłynie na stopę dyskontową stosowaną do wyliczenia wartości użytkowej danego składnika aktywów i istotnie obniży teraźniejszą wartość spodziewanych korzyści ekonomicznych netto z tego składnika.

 

Etap II

Na tym etapie jednostka powinna zidentyfikować te składniki aktywów, które w przyszłości nie przyniosą przewidywanych korzyści ekonomicznych (w rozumieniu KSR nr 4 oznacza to ustalenie obiektów oceny utraty wartości). Są to wszystkie aktywa, w stosunku do których istnieje prawdopodobieństwo, że ich wartość bilansowa nie odzwierciedla ich rzeczywistej wartości.

Identyfikacji podlegają aktywa we wszystkich kategoriach, tj.:

• rzeczowe aktywa trwałe,

• wartości niematerialne i prawne,

• inwestycje,

• aktywa obrotowe.

Etap III

Po identyfikacji aktywów, które w całości lub częściowo utraciły swoją wartość, należy określić stopień tej utraty i ustalić wysokość odpisu aktualizującego.

Aktywa wyceniane według wartości godziwej

Jeżeli aktywa wyceniane są według wartości godziwej, ich ocena z tytułu utraty wartości następuje według schematu 2.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Aktywa wyceniane w kwocie wymaganej zapłaty (lub w skorygowanej cenie nabycia)

Ta metoda dotyczy tych aktywów trwałych i obrotowych, które są wyceniane w kwocie wymaganej zapłaty lub w skorygowanej cenie nabycia. Do tej grupy zaliczamy przede wszystkim należności. Urealnienie wartości następuje na podstawie dokonanej inwentaryzacji, drogą uzgodnienia sald, oraz na podstawie innych posiadanych przez jednostkę informacji. KSR nr 4 w tym zakresie odwołuje się do warunków określonych w art. 35b uor, zgodnie z którym zapłata należności jest szczególnie wątpliwa, gdy dotyczy:

• należności od dłużników postawionych w stan likwidacji lub w stan upadłości - do wysokości należności nieobjętej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności, zgłoszonej likwidatorowi lub sędziemu komisarzowi w postępowaniu upadłościowym,

• należności od dłużników w przypadku oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości, jeżeli majątek dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego - w pełnej wysokości należności,

• należności kwestionowanych przez dłużników oraz z zapłatą których dłużnik zalega, a według oceny sytuacji majątkowej i finansowej dłużnika spłata należności w umownej kwocie nie jest prawdopodobna - do wysokości niepokrytej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności,

• należności stanowiących równowartość kwot podwyższających należności, w stosunku do których uprzednio dokonano odpisu aktualizującego - w wysokości tych kwot, do czasu ich otrzymania lub odpisania,

• należności przeterminowanych lub nieprzeterminowanych o znacznym stopniu prawdopodobieństwa nieściągalności, w przypadkach uzasadnionych rodzajem prowadzonej działalności lub strukturą odbiorców - w wysokości wiarygodnie oszacowanej kwoty odpisu, w tym także ogólnego, na nieściągalne należności.

Aktywa wyceniane w cenie nabycia (koszcie wytworzenia)

Ta kategoria obejmuje m.in. środki trwałe, wartości niematerialne i prawne, inwestycje, inwestycje w nieruchomości oraz w wartości niematerialne i prawne, środki trwałe w budowie, zapasy, które jednostka wycenia według kosztu historycznego.

• Utrata wartości zapasów następuje, jeżeli:

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

• Utrata wartości inwestycji krótkoterminowych następuje, jeżeli:

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

• Utrata wartości RMK czynnych następuje, jeżeli:

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

• Utrata wartości rzeczowych aktywów trwałych następuje, jeżeli wartość odzyskiwalna danego składnika jest niższa niż wartość wynikająca z ksiąg rachunkowych (schemat 3).

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Ustalenie wartości handlowej i wartości użytkowej wymaga analizy wszystkich przesłanek pozwalających obiektywnie ustalić zdolność danego obiektu do przynoszenia korzyści ekonomicznych jednostce, w przypadku gdyby obiekt ten stał się przedmiotem zbycia.

 

Wartość handlową określają:

• cena sprzedaży netto (w rozumieniu art. 28 ust. 5 uor),

• wartość godziwa (w rozumieniu art. 28 ust. 6 uor) pomniejszona o spodziewane do poniesienia w związku z tą sprzedażą wydatki środków pieniężnych i inne nakłady stanowiące łącznie przewidywane koszty zbycia tego obiektu.

Wartość użytkową należy ustalić, uwzględniając:

• szacunkowe (prognozowane) przepływy pieniężne netto, których uzyskania jednostka może oczekiwać dzięki użytkowaniu i zbyciu, po zakończeniu użytkowania, składnika aktywów,

• oczekiwania co do zmian kwot i rozkładu w czasie tychże przepływów,

• wartość pieniądza w czasie, drogą zastosowania bieżącej stopy rynkowej wolnej od ryzyka (stopy dyskontowej),

• wpływ na te dane niepewności związanej z cechami danego składnika aktywów,

• inne uwarunkowania, które jednostka uzna za istotne przy wycenie przyszłych przepływów pieniężnych, jakich uzyskania można oczekiwać od danego składnika aktywów (pkt 8.2.9 KSR nr 4).

UWAGA!

W przypadku braku możliwości ustalenia stopy dyskontowej na podstawie bieżącej stopy rynkowej jednostka może za podstawę ustalenia stopy dyskontowej przyjąć:

• średnioważony koszt kapitału danej jednostki ustalony techniką CAPM2,

• krańcową stopę kredytu,

• inne rynkowe stopy pożyczek/kredytów.

Dokonanie odpisu aktualizującego

Odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości należy dokonać w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych lub - w przypadku aktywów finansowych - w ciężar kosztów finansowych. Należy też pamiętać, że weryfikacji pod względem utraty wartości aktywa podlegają co roku.

W związku z tym, niezależnie od tego, czy w poprzednim roku został dokonany odpis, należy weryfikować wartość bilansową każdego składnika aktywów. W przypadku gdy prawdopodobieństwo utraty przestało istnieć, odpis podlega odwróceniu.

UWAGA!

Od 1 stycznia 2009 r. odpisy aktualizujące wartość rzeczowych składników aktywów obrotowych, dokonane w związku z utratą ich wartości oraz wynikające z wyceny według ceny nabycia albo zakupu, albo kosztów wytworzenia, należy zaliczyć wyłącznie do pozostałych kosztów operacyjnych. Według obecnych przepisów, które obowiązują jeszcze do wyceny bilansowej za 2008 r., odpisy te należy zaliczać do pozostałych kosztów operacyjnych, do kosztów wytworzenia sprzedanych produktów lub kosztów sprzedaży.

Podstawy prawne:

• ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 144, poz. 900

• KSR nr 4 - Utrata wartości aktywów

• rozporządzenie MF z 15 listopada 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad rachunkowości dla niektórych jednostek niebędących spółkami handlowymi nieprowadzących działalności gospodarczej - Dz.U. z 2001 r. Nr 137, poz. 1539; ost.zm. Dz.U. z 2003 r. Nr 11, poz. 117

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

Zwracasz pracownikom wydatki na taksówki – czy musisz pobrać zaliczkę na podatek PIT? Najnowsze wyjaśnienia fiskusa (taksówki w podróży służbowej i w czasie wyjścia służbowego)

Pracodawcy mają wątpliwości, czy w przypadku zwracania pracownikom wydatków na taksówki (kiedy to pracownicy wykonują obowiązki służbowe – zarówno w podróży służbowej jak i w czasie tzw. wyjścia służbowego), trzeba od tych kwot pobierać zaliczki na podatek dochodowy? Pod koniec czerwca 2025 r. wyjaśnił to dokładnie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Kilka miesięcy wcześniej odpowiedzi na to pytanie udzielił Minister Finansów.

Minister Majewska chce uproszczenia ZUS dla firm – konkretne propozycje zmian już na stole

Minister Agnieszka Majewska zaproponowała szereg zmian w przepisach dotyczących ubezpieczeń społecznych, które mają ułatwić życie mikro, małym i średnim przedsiębiorcom. Wśród postulatów znalazły się m.in. podniesienie limitu Małego ZUS Plus, likwidacja składki rentowej dla emerytów-przedsiębiorców, uproszczenia przy wakacjach składkowych oraz ułatwienia dla łączących biznes z rodzicielstwem.

REKLAMA

Miliardy z KPO usprawniają kolejową infrastrukturę

Prawie 11,5 mld zł warte są inwestycje realizowane ze środków Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności (KPO) przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Zarządzająca infrastrukturą kolejową spółka, która jest największym beneficjentem KPO, zawarła już ponad 120 umów z wykonawcami na kwotę 8 mld zł. Przeszło 160 prowadzonych zadań ma przyczynić się do zwiększenia prędkości pociągów, a także zwiększenia przepustowości tras oraz usprawnienia zarządzania ruchem kolejowym. Inwestycje poprawiają bezpieczeństwo ruchu i komfort obsługi podróżnych. Na stacjach i przystankach budowany jest nowoczesny system informacji pasażerskiej, a ich infrastruktura - dopasowywana do potrzeb osób o ograniczonej mobilności.

Darowizna od brata ponad limit 36 120 zł. Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby nie stracić prawa do zwolnienia podatkowego?

Co robić gdy darowizna przekazana przez brata przekracza limit kwoty wolnej w wysokości 36 120 zł? Czy podlegała zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn, pomimo że jest dokonywana z majątku wspólnego brata i jego małżonki? Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia?

KSeF wymusi zmiany. Rejestry VAT i wydatki pracownicze po nowemu od 2026 roku

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur to jeden z najważniejszych projektów cyfryzacyjnych polskiej administracji podatkowej ostatnich lat. Od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku – w zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku – podatnicy VAT będą zobowiązani do wystawiania faktur wyłącznie w formie elektronicznej za pośrednictwem KSeF. To nie tylko zmiana technologiczna, ale także rewolucja organizacyjna, która wymusi dostosowanie systemów księgowych, procesów wewnętrznych i codziennej pracy działów finansowych.

Kredyt EKOlogiczny 2025 – bezzwrotna dotacja dla firm na modernizację energetyczną. Jakie warunki trzeba spełnić?

Już od października 2025 r. przedsiębiorcy będą mogli ubiegać się o dofinansowanie z Kredytu EKOlogicznego – dotacji realizowanej w ramach programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG 3.01).

REKLAMA

Obowiązkowy KSeF: kogo obejmie, jak wystawiać faktury w czasie awarii? Co czeka podatników VAT w 2026 roku?

Ponad pół rok dzieli przedsiębiorców od dnia, w którym elektroniczne fakturowanie stanie się w Polsce obowiązkowe. W zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku, firmy będą musiały dołączyć do Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku. Od tego momentu korzystanie z KSeF stanie się obowiązkowe dla wszystkich podatników VAT czynnych. Firmy mają już niewiele czasu, by dostosować swoje systemy, procedury i zespoły do nowych wymogów.

Ulga termomodernizacyjna i zwolnienie z podatku dochodowego (PIT) dla osób realizujących przedsięwzięcia termomodernizacyjne. Najnowsze objaśnienia Ministra Finansów z 2025 r.

W dniu 30 czerwca 2025 r. Minister Finansów wydał objaśnienia podatkowe odnośnie form wsparcia przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w podatku dochodowym od osób fizycznych. Objaśnienie te dotyczą rozwiązań podatkowych (ulga termomodernizacyjna i zwolnienie podatkowe), które wspierają przedsięwzięcie termomodernizacyjne na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej „ustawa PIT”), oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (dalej „ustawa o ryczałcie”). Objaśnienia zawierają ogólne wyjaśnienia przepisów prawa podatkowego oraz uwzględniają stan prawny obowiązujący na dzień 1 stycznia 2025 r. Objaśnienia podatkowe są wydawane przez ministra finansów na podstawie art. 14a § 1 pkt 2 ustawy – Ordynacja podatkowa z urzędu w celu zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe. Warto w szczególności zwrócić uwagę na zmieniony wykaz wydatków uprawniających do odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Walorem tych objaśnień są także liczne przykłady wyjaśniające treść przepisów. Publikujemy poniżej pełną treść tych objaśnień.

REKLAMA