Czas rozpocząć przygotowania do zamknięcia roku

Opowiada o nich Marta Cyganik, Dyrektor Działu Usług Księgowych we Wrocławiu w Baker Tilly Poland.

Po pierwsze - inwentaryzacja

Zgodnie z obowiązującymi zapisami ustawy o rachunkowości, spółki powinny przeprowadzić na koniec roku inwentaryzację składników majątku: należności, zapasów, środków pieniężnych w kasie oraz środków trwałych.

Potwierdzenia sald należności są uzyskiwane poprzez wysyłanie pism do dłużników. Mogą one być wysyłane na koniec jednego z trzech ostatnich miesięcy roku obrotowego.

Potwierdzenie sald wierzycieli nie jest obowiązkowe i zwykle pokrywa się z potwierdzeniami wystosowywanymi przez nich do Państwa jako dłużników. Warto jednak rozważyć wysłanie potwierdzeń do dostawców, z którymi spółka ma największe obroty, aby wyjaśnić ewentualne rozbieżności jeszcze przed końcem roku.

W przypadku środków trwałych, towarów, materiałów i wyrobów gotowych przepisy dają możliwość rozpoczęcia inwentaryzacji w trakcie roku, ale nie wcześniej niż 3 miesiące przed końcem roku obrotowego.

Aby uniknąć opóźnień w przygotowywaniu sprawozdań finansowych warto rozważyć potwierdzenie sald oraz przeprowadzenie inwentaryzacji majątku w terminie poprzedzającym dzień bilansowy.

Należy jednak pamiętać, że nie ma możliwości przeprowadzenia inwentaryzacji w terminie innym niż dzień bilansowy w przypadku aktywów pieniężnych, papierów wartościowych, produktów w toku produkcji oraz materiałów, towarów i produktów gotowych, względem których przyjęto zasadę odpisywania w koszty w momencie ich zakupu lub wytworzenia.

Po drugie - odpisy i rezerwy

W ostatnim kwartale roku można też przeprowadzić analizy zmierzające do ustalenia wysokości koniecznych odpisów i rezerw.

Obowiązek dokonywania odpisów aktualizujących wartość posiadanych przez firmę składników majątku wynika z zastosowania w rachunkowości zasady ostrożnej wyceny. W sytuacji gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, że nastąpiła trwała utrata wartości, czyli składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości przewidywanych korzyści ekonomicznych, należy za pomocą odpisu aktualizującego doprowadzić jego wartość wynikającą z ksiąg rachunkowych do ceny sprzedaży netto. Zasada ta dotyczy rzeczowych składników majątku, a w przypadku należności i udzielonych pożyczek prowadzi do oceny prawdopodobieństwa nieściągalności tych kwot. Odpisy aktualizujące zalicza się do pozostałych kosztów operacyjnych.

Obowiązek tworzenia rezerw wynika z zasady współmierności przychodów i kosztów. Ustawa o rachunkowości mówi o niej w sposób następujący: „Dla zapewnienia współmierności przychodów i związanych z nimi kosztów do aktywów lub pasywów danego okresu sprawozdawczego zaliczane będą koszty lub przychody dotyczące przyszłych okresów oraz przypadające na ten okres sprawozdawczy koszty, które jeszcze nie zostały poniesione.” Rezerwy tworzy się w głównej mierze na przyszłe zobowiązania, których realizacja jest pewna lub w dużym stopniu prawdopodobna i których kwotę można oszacować w wiarygodny sposób. Podstawą do utworzenia rezerw mogą być udzielone gwarancje i poręczenia lub skutki toczącego się postępowania sądowego.

Po trzecie - sprawozdanie finansowe

Ostateczny termin sporządzenia sprawozdania finansowego za rok obrotowy zakończony 31 grudnia przypada 31 marca następnego roku.

Sprawozdanie finansowe składa się z bilansu ,rachunku zysków i strat oraz informacji dodatkowej, obejmującej wprowadzenie do sprawozdania finansowego oraz dodatkowe informacje i objaśnienia.

Jeżeli sprawozdanie podlega obowiązkowi badania przez biegłego rewidenta, obejmuje ponadto zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym i rachunek przepływów pieniężnych.