REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak zweryfikować poprawność aktywów w bilansie

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Joanna Gawrońska
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Zbliża się termin oddania sprawozdań finansowych, dlatego przedstawiamy materiał, w którym wskażemy, w jaki sposób jednostka powinna dokonać weryfikacji poszczególnych pozycji wykazanych w bilansie z danymi ujętymi w księgach rachunkowych i innych dokumentach.

Celem sprawozdania finansowego jest rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji majątkowej jednostki. Dlatego przed jego oddaniem warto jeszcze raz zweryfikować poprawność wykazanych w nim pozycji.

REKLAMA

Aktywa trwałe

Wartości niematerialne i prawne

W celu sprawdzenia poprawności wykazanego w bilansie salda jednostka powinna:

• na podstawie obrotów konta sporządzić tabelę zmian w stanie wartości niematerialnych i prawnych,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

• uzgodnić dane z tabeli z syntetyką i analityką kont w księgach rachunkowych, porównać je z danymi w rachunku zysków i strat, rachunku przepływów pieniężnych, informacji dodatkowej.

Tabela 1. Przykładowa tabela zmian w wartościach niematerialnych i prawnych

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Tabela 2. Charakterystyka poszczególnych pojęć związanych z WNiP, podlegających weryfikacji

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Jednostka powinna także zweryfikować:

• stosowane zasady wyceny,

• stawki amortyzacji.

Należy też zwrócić uwagę na ciągłość stosowanych zasad, a jeśli nastąpiły ich zmiany, to czy są ujawnione w informacji dodatkowej.

Rzeczowe aktywa trwałe

Weryfikując wartości rzeczowych aktywów trwałych w bilansie, należy wykonać takie czynności jak w przypadku wartości niematerialnych i prawnych. Jednostka powinna więc sporządzić tabelę zmian rzeczowych aktywów trwałych, a następnie uzgodnić wykazane w niej pozycje z księgami rachunkowymi i tabelą amortyzacji.

Trzeba również dokonać weryfikacji stosowanych zasad wyceny, stawek amortyzacji itp.

Tabela 3. Weryfikacja niektórych rzeczowych aktywów trwałych

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Jeśli istnieją obciążenia lub ograniczenia na prawie własności, np. przewłaszczenie środków trwałych, to taką informację należy ująć w informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego.

Należności długoterminowe

Poza uzgodnieniem analityki z syntetyką, bilansem i informacją dodatkową trzeba dokonać przeglądu analityki w księgach rachunkowych pod kątem jej dostosowania do odrębnej prezentacji w bilansie rozrachunków z jednostkami powiązanymi.

Uzgadniając wartość bilansową pozycji należności długoterminowych, należy sprawdzić poprawność kwalifikacji w świetle ustawy o rachunkowości. Warto przyjrzeć się, czy w tej pozycji nie znajdują się należności z tytułu dostaw i usług, gdyż niezależnie od terminu spłaty należności takie powinny być wykazane w należnościach krótkoterminowych.

Ważną kwestią jest także sprawdzenie, czy należności zagraniczne prawidłowo przeliczono na dzień bilansowy, a następnie uzgodniono z kontami kosztów i przychodów finansowych.

W informacji dodatkowej trzeba przedstawić harmonogram, w którym podane są terminy płatności należności długoterminowych.

Inwestycje długoterminowe

REKLAMA

Pozycje inwestycji długoterminowych należy przejrzeć pod kątem prawidłowości kwalifikacji. W ustawie o rachunkowości inwestycje zdefiniowane są jako aktywa nabyte w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych wynikających z przyrostu wartości tych aktywów, uzyskania z nich przychodów w formie odsetek, dywidend (udziałów w zyskach) lub innych pożytków, w tym również z transakcji handlowej.

Ponieważ inwestycje można podzielić na dwie grupy, tj. na inwestycje długoterminowe i krótkoterminowe, trzeba sprawdzić poprawność ich kwalifikacji. Należy także zwrócić uwagę na to, że w ramach inwestycji długoterminowych można wyróżnić dwie ich grupy:

• inwestycje majątkowe, które nie są używane i amortyzowane przez jednostkę, tj.: nieruchomości, wartości niematerialne i prawne oraz inne inwestycje długoterminowe,

• inwestycje finansowe, tj.: udziały i akcje, inne papiery wartościowe, udzielone pożyczki oraz inne długoterminowe aktywa finansowe.

Tabela 4. Weryfikacja poszczególnych pozycji inwestycji długoterminowych

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe

W pozycji tej warto przejrzeć operacje w księgach rachunkowych pod kątem aktywowania kosztów w sposób ciągły oraz czy nie znajdują się w niej koszty będące kosztami bieżącego okresu, np. koszty remontów. Przegląd tej pozycji ma na celu sprawdzenie, czy zakwalifikowane koszty mogą być aktywowane, np.:

• koszty przygotowania nowej produkcji, przy rozpoznanym rynku, technologii,

• koszty nowo budowanych oddziałów,

• koszty prac rozwojowych, jeśli mają szansę zakończyć się powodzeniem,

• kontrakty długoterminowe, np. nadwyżka kosztów rzeczywistych nad zarachowanymi (planowanymi),

• aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego.

Przy weryfikacji prawidłowości ustalenia aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego, tj. ujemnej różnicy przejściowej między wartością bilansową i podatkową aktywów i pasywów, należy sprawdzić poprawność wyliczeń z zastosowaniem odpowiedniej stawki podatkowej obowiązującej w latach rozwiązania aktywa. Trzeba także sprawdzić kompletność ujęcia pozycji.

Aktywa obrotowe

Zapasy

Na początku należy uzgodnić analitykę z syntetyką, pozycją bilansu i informacją dodatkową. Na dzień bilansowy powinny być też sporządzone wydruki ilościowo-wartościowe zapasów, także według rodzajów zapasów lub magazynów.

REKLAMA

Ważnym elementem jest inwentaryzacja przeprowadzona na dzień bilansowy. Jeśli między wynikami spisu z natury a stanem z ewidencji wystąpiły istotne różnice, trzeba wyjaśnić ich przyczyny, poprawnie je rozliczyć i terminowo ująć w księgach rachunkowych. Jeżeli inwentaryzacja w danym roku obrotowym nie była obowiązkowa i jednostka jej nie przeprowadzała, to na podstawie alternatywnych metod należy sprawdzić stan zapasów, np. przejrzeć transakcje sprzedaży określonych pozycji zapasów.

W celu sprawdzenia, czy zapasy zostały zaksięgowane we właściwym roku obrotowym, trzeba porównać dokumenty rozchodu RW i WZ oraz przychodu PZ, a także faktury, zwracając uwagę na datę odebrania towaru przez klienta.

Tabela 5. Weryfikacja na dzień bilansowy poszczególnych pozycji zapasów

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

W przypadku zapasów należy:

• sporządzić wykazy zapasów, uwzględniając strukturę czasową zalegania, tj. czas, jaki minął od daty przyjęcia zapasu do magazynu,

• weryfikować powody utworzenia odpisów aktualizujących ich wartość,

• ustalić stan zapasów zalegających w magazynie,

• w przypadku zapasów zalegających ponad rok sprawdzić, czy jednostka ma plan zagospodarowania tych zapasów, a jeśli nie, to czy utworzono odpowiednie odpisy aktualizujące.

Należności krótkoterminowe

Tak jak w przypadku innych aktywów trzeba dokonać uzgodnień analityki z syntetyką, pozycją bilansu i informacją dodatkową.

Tabela 6. Weryfikacja należności krótkoterminowych

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Tak jak w przypadku zapasów analizie należy poddać strukturę czasową należności, odnosząc ją do daty faktury lub terminu płatności. Następnie terminy zalegania trzeba porównać z typowymi terminami płatności należności stosowanymi w jednostce i na tej podstawie przeanalizować zaległości w spłacie należności. W razie wystąpienia znacznych opóźnień w ich spłacie przez klientów należy utworzyć odpisy aktualizujące ich wartość. Jeśli brak spłat dotyczy głównego odbiorcy jednostki, trzeba rozważyć, czy może to mieć wpływ na kontynuację działalności jednostki.

Warto także sprawdzić, czy odpisy aktualizujące zostały utworzone na wszystkie należności sporne, sądowe itp. Przydatną informacją jest też sprawozdanie prawnika jednostki dotyczące spraw sądowych i spornych, których stroną jest jednostka.

Trzeba również skontrolować, czy zostały naliczone odsetki od należności, a jeśli nie, to czy jednostka świadomie z nich rezygnuje, oraz przeanalizować sposób postępowania, biorąc pod uwagę zapisy w polityce rachunkowości.

Inwestycje krótkoterminowe

W celu uzgodnienia salda należy sporządzić zestawienie rachunków bankowych, a następnie dokonać właściwych uzgodnień. Trzeba sprawdzić, czy do aktywów finansowych zaliczono:

• obrotowe aktywa pieniężne,

• instrumenty kapitałowe wyemitowane przez inne jednostki,

• wynikające z kontraktu prawo do otrzymania aktywów pieniężnych lub wymiany instrumentów finansowych z inną jednostką na korzystnych warunkach.

Szczególną uwagę należy zwrócić na prawidłowość wyceny krótkoterminowych aktywów finansowych, w tym instrumentów finansowych, na dzień ujęcia w księgach i na dzień bilansowy w aspekcie ustawy o rachunkowości i rozporządzenia MF o instrumentach finansowych, polityki rachunkowości oraz wprowadzenia do sprawozdania finansowego.

Weryfikacji trzeba poddać także:

• poprawność ujęcia skutków wzrostu lub obniżenia wartości inwestycji,

• stosowane metody rozchodu w przypadku znaczących obrotów udziałami, akcjami, papierami wartościowymi,

• zmiany zasad wyceny krótkoterminowych aktywów finansowych wraz z ustaleniem ich wpływu na wynik finansowy,

• poprawność przekwalifikowania inwestycji z długo- na krótkoterminowe i odwrotnie.

Ponadto sprawdzeniu powinny podlegać również:

• potwierdzenia sald środków pieniężnych w bankach,

• informacje od banków na temat ograniczeń praw na aktywach finansowych,

• uzgodnienie środków pieniężnych w kasie z inwentaryzacją,

• przeliczenie środków pieniężnych na rachunkach bankowych oraz w kasie w walutach obcych wraz ze sprawdzeniem poprawności ujęcia różnic kursowych,

• ujecie odsetek od lokat,

• występowanie zabezpieczeń papierów wartościowych,

• występowania obciążeń lub innych ograniczeń na prawie własności inwestycji krótkoterminowych.

Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe

Oprócz dokonania odpowiednich uzgodnień jednostka powinna ustalić, czy pozycje krótkoterminowych rozliczeń międzyokresowych spełniają warunki ujmowania ich jako aktywa, tj. czy spowodują w przyszłości wpływ korzyści ekonomicznych, czy też powinny zostać odpisane w koszty.

Ważnym elementem jest ustalenie poprawności zakwalifikowania wydatków jako aktywa i rozliczania go w koszty bieżącego okresu, współmiernie do przychodów.

W pozycji tej warto także zwrócić uwagę na to, czy:

• nie aktywowano straty niebędącej różnicą przejściową,

• ujęto wartość VAT naliczonego, który na dzień bilansowy nie może być odliczony od VAT należnego.

• art. 3 ust. 1 pkt 17 i 23-26, art. 7 ust. 1, art. 28, art. 30, art. 32 ust. 3, art. 35b, art. 39 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540

• § 5.1, § 8.4 rozporządzenia Ministra Finansów z 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych - Dz.U. z 2001 r. Nr 149, poz. 1674; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 256, poz. 2146

Joanna Gawrońska

biegły rewident

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Naliczanie odsetek za zwłokę a czas trwania kontroli podatkowej, celno-skarbowej lub postępowania podatkowego – zmiany w Ordynacji podatkowej jeszcze w 2025 r.

Ministerstwo Finansów przygotowało projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej, która ma m.in. na celu zmobilizowanie organów podatkowych do zakończenia kontroli podatkowej i kontroli celno-skarbowej w terminie nie dłuższym niż 6 miesięcy od dnia jej wszczęcia. Jeżeli to się nie stanie, to nie będzie można podatnikowi naliczyć odsetek od zaległości podatkowych (odsetek za zwłokę) stwierdzonych w toku kontroli.

Zarządzanie finansami i procesami finansowo-księgowymi w rosnącym przedsiębiorstwie

W dzisiejszej gospodarce efektywne zarządzanie finansami i procesami finansowymi stanowi kluczowy czynnik sukcesu dla rozwijających się przedsiębiorstw. Praktyka biznesowa pokazuje, że sam wzrost obrotów nie zawsze przekłada się na poprawę kondycji finansowej firmy. Nieumiejętnie zarządzany rozwój może prowadzić do paradoksalnej sytuacji, w której zwiększającym się przychodom towarzyszą spadająca rentowność i problemy z płynnością finansową.

Rozliczenie składki zdrowotnej w 2025 roku. Księgowa wyjaśnia jak to zrobić

Termin złożenia w ZUS deklaracji zawierającej rozliczenie wpłaconych składek zdrowotnych za 2024 rok upływa 20 maja 2025 r. Obowiązek ten dotyczy większości przedsiębiorców prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą. Jedynie ci rozliczający się na karcie podatkowej są z niego zwolnieni. W pozostałych przypadkach wysokość należnych składek wylicza się na podstawie przychodów bądź dochodów osiągniętych w poprzednim roku. Na co zwrócić uwagę przygotowując roczne rozliczenie składek? Wyjaśnia to Paulina Chwil, Księgowa Prowadząca oraz Ekspert ds. ZUS i Prawa Pracy w CashDirector S.A.

Trump 2.0. Rewolucja chorego rozsądku. Prof. Kołodko recenzuje politykę (nie tylko gospodarczą) obecnego prezydenta USA

W kwietniu 2025 r. nakładem Wydawnictwa Naukowego PWN ukazała się najnowsza książka prof. Grzegorza W. Kołodki zatytułowana „Trump 2.0. Rewolucja chorego rozsądku”. Grzegorz W. Kołodko, wybitny ekonomista i były wicepremier, w swoim bezkompromisowym stylu analizuje trumponomikę i trumpizm, populizm, nowy nacjonalizm, publiczne kłamstwa i brutalną grę interesów. Profesor poświęca szczególną uwagę kwestiom manipulacji opinią publiczną, polityce sojuszy, a także wpływowi wojny w Ukrainie na kształt geopolityki. Zastanawia się również, jakie zagrożenia dla NATO i Unii Europejskiej niesie ze sobą „America First” – i co to wszystko oznacza dla współczesnego świata.

REKLAMA

Zmiany w rachunkowości w 2025 r. Sprawozdawczość ESG przesunięta o 2 lata

Minister Finansów przygotował 5 maja 2025 r. projekt nowelizacji ustawy wdrażającej dyrektywę CRSD do ustawy o rachunkowości, a także ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw. Ta nowelizacja ma na celu wdrożenie unijnej dyrektywy 2025/794, przesuwającej wdrożenie obowiązku sprawozdawczości ESG o 2 lata.

Większość podatników VAT może uniknąć w 2026 r. obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych w KSeF. Prof. Modzelewski wyjaśnia jak to możliwe

Zdaniem profesora Witolda Modzelewskiego, gdyby uchwalono projekt przepisów wprowadzających obowiązkowy KSeF w przedłożonym niedawno kształcie, to większość podatników VAT nie będzie musiała wystawiać faktur ustrukturyzowanych w 2026 r.

Stopy procentowe NBP 2025: w maju obniżka o 0,5 pkt proc.

Rada Polityki Pieniężnej na posiedzeniu w dniach 6-7 maja 2025 r. postanowiła obniżyć wszystkie stopy procentowe NBP o 0,5 punktu procentowego. Stopa referencyjna wynosi od 8 maja 2025 r. 5,25 proc. - poinformował w komunikacie Narodowy Bank Polski. Decyzja RPP była zgodna z oczekiwaniami większości analityków finansowych i ekonomistów. Stopy NBP zmieniły się pierwszy raz od 3 października 2023 r.

Przekształcenie JDG a status podatnika rozpoczynającego działalność w estońskim CIT

W świetle marcowego wyroku NSA (sygn. II FSK 1412/24) zmienia się podejście do kwalifikacji podatkowej spółek powstałych z przekształcenia jednoosobowych działalności gospodarczych. Wyrok ten przesądził, że takie podmioty mogą korzystać z przywilejów "podatnika rozpoczynającego działalność" na gruncie przepisów o estońskim CIT.

REKLAMA

Pracujesz na zleceniu - a może to faktyczna umowa o pracę? Jak ustalić i wykazać istnienie stosunku pracy

Osoby wykonujące umowy zlecenia, czy inne umowy cywilnoprawne, mają czasem wątpliwości, czy nie jest to de facto umowa o pracę. Każdy przedsiębiorca słyszał o możliwych kontrolach, podważeniu zatrudnienia, konieczności uzasadniania dlaczego taki a nie inny typ umowy został konkretnej osobie zaproponowany. A co ze swobodą zawierania umów? Czy forma umowy na którą zgadzamy się wspólnie z nowozatrudnioną osobą nie powinna być wystarczająca dla inspekcji pracy skoro zgodnie obie strony złożyły na niej swój podpis? Na te i wiele innych pytań odpowie Czytelnikom ten artykuł.

Zmiany w podatkach od 2026 r. - wyższy limit zwolnienia z VAT, korekty deklaracji, 6 m-cy vacatio legis

Ministerstwo Finansów poinformowało, że 6 maja 2025r. Rada Ministrów przyjęła pakiet projektów ustaw dot. podatków w ramach procesu deregulacji. Nowe przepisy mają na celu m.in. ochronę podatników przed nagłymi zmianami przepisów ustaw podatkowych oraz doprecyzowanie wątpliwości interpretacyjnych zgłaszanych przez przedsiębiorców w zakresie deklaracji składanej w trakcie lub po zakończeniu kontroli celno-skarbowej. Projekty dotyczą również podwyższenia limitu zwolnienia podmiotowego w VAT oraz likwidacji obowiązku przygotowywania i publikacji informacji o realizowanej strategii podatkowej.

REKLAMA