REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Rozliczanie kosztów według funkcji

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Marzena Dworska
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Kiedy zalecana jest ewidencja kosztów według funkcji? Czym skutkuje wybór uproszczonej ewidencji kosztów? Kiedy można pominąć ewidencję na koncie 580? Jak ustalić wynik finansowy wybierając ewidencję kosztów tylko w zespole 5?

Wybór metody ewidencjonowania kosztów jest w szczególności uwarunkowany specyfiką i potrzebami jednostki w zakresie sprawozdawczości. Kierownik jednostki podejmując decyzję o rodzaju prowadzonego rachunku, w tym także o dokonywaniu uproszczeń w tym zakresie, musi kierować się przede wszystkim potrzebami jednostki.

REKLAMA

Autopromocja

Poniżej omówiony zostanie uproszczony wariant ewidencji i rozliczania kosztów obejmujący ewidencję kosztów tylko na kontach zespołu 5 „Koszty według typów działalności i ich rozliczenie”, czyli w układzie kalkulacyjnym. Obszerność zagadnienia wymusza jednak dokonanie pewnych ograniczeń i przedstawienie kwestii najistotniejszych.

Charakter kont zespołu 5

Konta w zespole 5 „Koszty według typów działalności i ich rozliczenie” służą do ewidencjonowania i rozliczania kosztów według rodzajów (typów) działalności. Podstawowym podziałem kont jest podział na koszty:

1) działalności podstawowej,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

2) działalności handlowej,

3) działalności pomocniczej,

4) działalności bytowej i utrzymania obiektów socjalnych,

5) ogólnego zarządu.

Tab. 1. Charakterystyka kosztów wg funkcji

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Wariant rozliczania i ewidencji kosztów tylko w zespole 5 zalecany jest w szczególności w następujących sytuacjach1:

1) charakter i rozmiary działalności bądź organizacja samego przedsiębiorstwa wymagają ustalenia struktury kosztów poszczególnych typów działalności (lub odmian wyrobów czy usług),

2) przedsiębiorstwo wytwarza wyroby bądź usługi, których koszt objęty jest kalkulacją,

3) przedsiębiorstwo wykonuje usługi, objęte umową o czasie trwania dłuższym niż 6 miesięcy, przypadające na dwa lub więcej okresy sprawozdawcze (lata obrotowe), natomiast na wynik finansowy okresu sprawozdawczego mają wpływ przychody z tytułu częściowego wykonania tych usług i związane z tym koszty, jeszcze przed zakończeniem robót,

4) przedsiębiorstwo prowadzi różnorodną działalność handlową.

Niewątpliwą zaletą tego wariantu ujmowania kosztów są spore możliwości kontroli kosztów oraz analizy kosztów, co znacznie ułatwia podejmowanie decyzji. Należy jednak pamiętać o wymogach informacji dodatkowej, w której jest obowiązek prezentowania kosztów rodzajowych za dany rok obrotowy.

W przypadku więc, gdy jednostka nie prowadzi kont zespołu 4 (koszty rodzajowe), wówczas prawidłowe ustalenie kosztów rodzajowych na dzień bilansowy może sprawiać pewne trudności.

Koszty produkcji podstawowej - konto 500

Koszty produkcji podstawowej dotyczące bieżącego okresu ewidencjonowane są bezpośrednio na koncie 500 „Koszty działalności podstawowej”. Należy mieć na uwadze, że ujmując wszystkie koszty, czyli bezpośrednie i pośrednie, proste i złożone, na jednym koncie, tj. 500, niezbędne jest prowadzenie do tego konta odpowiedniej ewidencji analitycznej, umożliwiającej ustalenie takich informacji, jak np. wysokość poszczególnych rodzajów kosztów działalności podstawowej, struktura kalkulacji kosztów działalności podstawowej.

Tab. 2. Podstawowe operacje na koncie 500 „Koszty działalności podstawowej”

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Po zakończeniu okresu sprawozdawczego następuje rozliczenie kosztów zaewidencjonowanych na koncie 500 „Koszty działalności podstawowej”. Odbywa się to zapisami zaprezentowanymi w tabeli 3.

Tab. 3. Rozliczenie kosztów konta 500 „Koszty działalności podstawowej”

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

 

Konto 530 „Koszty działalności pomocniczej”

Poza produkcją podstawową jednostka ponosi także koszty dotyczące produkcji (działalności) pomocniczej. Do ewidencji kosztów działalności pomocniczej prowadzonej na potrzeby wewnętrzne danej jednostki służy konto 530 „Koszty działalności pomocniczej”. W zależności od specyfiki przedsiębiorstwa zakres produkcji pomocniczej może być mniej lub bardziej złożony. Przykładowo w przedsiębiorstwach przemysłowych produkcją pomocniczą jest wytwarzanie energii elektrycznej, usługi remontowe czy usługi konserwacyjne. Po zakończeniu miesiąca koszty tej produkcji rozliczane są na poszczególne rodzaje działalności podstawowej, dla której zostały wykonane. Koszty produkcji pomocniczej zwiększają koszty wytworzenia produktów (w części przypadającej na produkcję wyrobów).

Ewidencja szczegółowa do tego konta uzależniona jest także od specyfiki przedsiębiorstwa. Zwykle najbardziej rozbudowana jest ewidencja produkcji pomocniczej w przedsiębiorstwach z branży budowlanej.

Konto 520 „Koszty sprzedaży”

Na koncie 520 „Koszty sprzedaży (produktów)” ewidencjonuje się rzeczywiste koszty związane ze sprzedażą wyrobów gotowych, półfabrykatów (np. załadunek, przewóz). Jeśli jednak koszty te w skali danej jednostki są na niewielkim poziomie, to kierownik jednostki może przyjąć rozwiązanie, polegające na rezygnacji wyodrębniania tych kosztów i ujmowanie ich jako koszty ogólnego zarządu.

Po stronie Wn konta 520 ujmuje się koszty bieżącego miesiąca związane ze sprzedażą, a po stronie Ma księguje się przeniesienie kosztów sprzedaży na konto 860 „Wynik finansowy”. A zatem konto 520 nie wykazuje salda, ponieważ na koniec roku obrotowego w całości przenoszone jest w omawianym wariancie ewidencji kosztów na konto 860 „Wynik finansowy”.

Tab. 4. Podstawowe operacje na koncie 530 „Koszty działalności pomocniczej”

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Tab. 5. Podstawowe operacje na koncie 520 „Koszty sprzedaży produktów”

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Uwaga: Koszty sprzedaży nie są składową kosztu wytworzenia.

Konto 550 „Koszty ogólnego zarządu”

Koszty ogólnego zarządu ewidencjonowane są na wyodrębnionym koncie 550 „Koszty ogólne zarządu”. Na tym koncie ewidencjonowane są koszty ogólnoadministracyjne, czyli związane z zarządzaniem jednostką jako całością oraz koszty ogólne dotyczące jednostki jako całości, np. ochrona obiektów. Na koniec okresu sprawozdawczego koszty ewidencjonowane na koncie 550 przenoszone są na konto 860 „Wynik finansowy”.

Rozliczanie kosztów zarządu na odpowiednie typy i rodzaje efektów działalności (tj. wyroby gotowe, usługi) powinno następować według przyjętego w jednostce klucza podziałowego, np. proporcjonalnie do wartości przychodów ze sprzedaży.

Tab. 6. Podstawowe operacje na koncie 550 „Koszty ogólnego zarządu”

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Konto 580 „Rozliczenie kosztów działalności”

Konto 580 „Rozliczenie kosztów działalności” służy do ewidencji rzeczywistego kosztu wytworzenia produktów. Koszt ten porównywany jest z wartością produktów wyrażoną w cenach ewidencyjnych i na tej podstawie ustala się odchylenia od cen ewidencyjnych. Księgowania na koncie 580 mogą obejmować koszty tak produkcji podstawowej, jak i pomocniczej. Ewidencja prowadzona za pomocą konta 580 umożliwia księgową kontrolę rzeczywistego kosztu wytworzenia produktów.

 

Konto to nie wykazuje salda na koniec okresu sprawozdawczego, ponieważ saldo to przenoszone jest na konto 620 „Odchylenia od cen ewidencyjnych produktów” jako odchylenie od cen ewidencyjnych.

Istnieje możliwość pominięcia w ewidencji konta 580 „Rozliczenie kosztów działalności”, jeśli jednostka prowadzi ewidencje produktów na kontach zespołu 6 i 7 według kosztu rzeczywistego. Ewidencja na koncie 580 nie musi być prowadzona w sytuacji bieżącego ustalania rzeczywistych kosztów wytworzenia produktu bądź w sytuacji, gdy informacja o kosztach wytworzenia jest jednostce nie potrzebna. Dotyczy to jednostek prowadzących działalność produkcyjną mało zróżnicowaną.

Tab. 7. Ewidencja na koncie 580 „Rozliczenie kosztów działalności”

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Wszystkie koszty produkcji podstawowej i pomocniczej (włącznie z kosztami, które podlegają rozliczeniu w czasie) muszą zostać po zakończeniu danego okresu rozliczone. Sposób ich rozliczenia jest także wariantowy, czyli uzależniony od przyjętej w jednostce polityki.

Tab. 8. Rozliczanie kosztów - warianty

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

W poniższej tabeli zaprezentowano całościowy przykład sposobu rozliczenia kosztów w jednostce prowadzącej ewidencję kosztów według funkcji (przy założeniu prowadzenia rozliczenia na koncie 580).

Tab. 9. Ewidencja kosztów według funkcji

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Rachunek zysków i strat

Przyjęcie przez jednostkę ewidencji kosztów tylko w zespole 5 skutkuje sporządzaniem rachunku zysków i strat według wariantu kalkulacyjnego. Zgodnie z układem tego rachunku koszty grupowane są w podziale na: koszt wytworzenia sprzedanych produktów, koszty sprzedaży produktów, koszty ogólnego zarządu.

PRZYKŁAD

Firma ewidencjonuje koszty tylko w zespole 5. W okresie sprawozdawczym poniesiono koszty produkcji, niepodlegające rozliczeniu w czasie w kwocie 26 600 zł. Rata kosztów przypadających na dany okres, a pochodzących z rozliczenia z poprzedniego okresu wynosił 600 zł. Firma przyjęła z produkcji do magazynu wyroby gotowe na wartość 20 000 zł (ewidencja wyrobów gotowych prowadzona jest według rzeczywistego kosztu wytworzenia). Firma wystawiła w analizowanym okresie faktury dokumentujące sprzedaż na kwotę netto 30 000 zł. Koszt wytworzenia sprzedanych wyrobów wyniósł 16 800 zł. Koszty zarządu poniesiono w kwocie 5640 zł, a koszty sprzedaży 1560 zł.

Na koniec roku firma dokonała zamknięcia kont oraz przeniesienia na wynik finansowych odpowiednich kont. Firma nie prowadzi ewidencji na koncie 580 „Rozliczenie kosztów działalności”.

Tab. 10. Ewidencja do przykładu

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Wynik finansowy firmy GAMA wyniósł:

30 000 zł (przychody) - 24 000 zł (koszty) = 6000 zł

Podstawa prawna:

ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 z późn.zm.).

 


1 M. Pałka, Zakładowy plan kont dla jednostek prowadzących działalność gospodarczą, Wrocław 2001.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Prawo Przedsiębiorcy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wojna celna USA - Chiny. Jak może się bronić Państwo Środka: 2 scenariusze. Świat (też Stany Zjednoczone) nie może się obejść bez chińskiej produkcji

Chiny mogą przekierować towary nadal objęte nowymi, wysokimi cłami USA przez gospodarki i porty azjatyckie lub (a raczej równolegle) przekierować sprzedaż dotychczas kierowaną do USA na inne rynki - prognozują eksperci Allianz Trade. Bardziej prawdopodobna jest przewaga drugiego scenariusza – tak było podczas pierwszej wojny handlowej prezydenta Trumpa, co obecnie oznaczać będzie m.in. 6% rokroczny wzrost importu z Chin do UE (ale też do innych krajów) w ciągu trzech najbliższych lat. Branża, która nie korzysta z żadnych wyłączeń w wojnie celnej – odzież i tekstylia może odczuć ją w największym stopniu na swoich marżach.

Ostatnie dni na rozliczenie PIT-a i odliczenie ulg podatkowych. Czego nie uwzględnia Twój e-PIT? Co zrobić, gdy nie masz PIT-11?

Dzień 30 kwietnia robi na podatnikach coraz mniejsze wrażenie, zwłaszcza na tych rozliczających się na formularzu PIT-37. Teoretycznie nie muszą już pamiętać o wysłaniu dokumentu, bo na koniec miesiąca automatycznie zrobi to za nich e-Urząd Skarbowy (usługa Twój e-PIT). W praktyce jednak – jeśli naprawdę zależy nam na najkorzystniejszym rozliczeniu 2024 roku (w tym np. o rozliczeniu ulg podatkowych), nie możemy odpuścić samodzielnej weryfikacji przygotowanego przez fiskusa rozliczenia. Co warto zrobić na krótko przed upływem terminu?

Rozliczenie roczne składki zdrowotnej do 20 maja 2025 r. Wypełnij ZUS DRA albo ZUS RCA i sprawdź czy masz nadpłatę, czy niedopłatę

ZUS przypomina, że każdy, kto w 2024 r. prowadził pozarolniczą działalność i podlegał ubezpieczeniu zdrowotnemu oraz był opodatkowany podatkiem liniowym, skalą podatkową lub ryczałtem ewidencjonowanym - musi rozliczyć w skali roku składki na ubezpieczenie zdrowotne. Należy to zrobić w dokumencie ZUS DRA lub ZUS RCA za kwiecień 2025 r., a termin minie 20 maja. Do tego dnia trzeba uiścić ewentualną niedopłatę.

KSeF. Do 25 kwietnia 2025 r. przedsiębiorcy mogą zgłaszać dodatkowe uwagi i opinie nt. KSeF. [WAŻNE TERMINY]

Krajowy System e-Faktur (KSeF). Do 25 kwietnia 2025 r. przedsiębiorcy mogą zgłaszać dodatkowe uwagi i opinie nt. KSeF. Resort finansów potwierdził wprowadzenie obowiązku wystawiania e-faktur dla wszystkich podatników. Poinformował, że uwzględnił wszystkie kluczowe postulaty zgłaszane przez przedsiębiorców w zakresie wystawiania e-faktur w KSeF.

REKLAMA

System ICS-2 w transporcie drogowym i kolejowym – na to muszą uważać przewoźnicy. Od kwietnia 2025 r. ostatni etap wdrażania

Import Control System 2 (ICS2) ma służyć do przekazywania informacji o ładunkach między Unią Europejską a krajami trzecimi, a jego zadaniem jest uszczelnienie handlu z państwami spoza UE. Od kwietnia 2025 r. rozpoczął się ostatni etap wdrażania systemu ICS-2 dla sektora transportu drogowego i kolejowego.

Rząd źle oszacował dochody z VAT-u - największego źródła dochodów budżetowych. Eksperci: ogromna pomyłka i wzrost deficytu

Jak wynika ze wstępnych danych Ministerstwa Finansów, w 2024 roku wpływy netto z tytułu podatku VAT wyniosły 287,7 mld zł, zaś brutto – 475,3 mld zł. To więcej niż w 2023 roku. Natomiast zgodnie z założeniami ustawy budżetowej na rok 2024, dochody z tytułu podatku VAT określono w wysokości 316,4 mld zł. Po nowelizacji zostały one obniżone do 293,5 mld zł. Za to o 14,6% spadły rok do roku zwroty z tytułu ww. podatku, tj. do wartości 187,6 mld zł. Eksperci komentujący te dane zauważają, że wyniki resortu rozminęły się z prognozami. Jednocześnie podkreślają, że zmniejszyła się tzw. luka VAT.

Firmy niegotowe na KSeF. Tylko 5230 przedsiębiorstw korzysta z systemu – czas ucieka. [DANE MF]

Z danych udostępnionych przez Ministerstwo Finansów wynika, że do 5 marca 2025 roku z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) skorzystało zaledwie 5230 firm. To oznacza, że w ciągu ponad trzech lat działania systemu zdecydowało się na niego jedynie kilka tysięcy przedsiębiorców. Tymczasem za 9 miesięcy korzystanie z KSeF stanie się obowiązkowe – a to oznacza prawdziwą rewolucję dla księgowości w Polsce.

Prof. Modzelewski do premiera Tuska: narzucanie KSeF-u i faktur ustrukturyzowanych wszystkim podatnikom VAT nie jest deregulacją gospodarki; ten pomysł powinien trafić do kosza

W dniu 12 kwietnia br. Ministerstwo Finansów potwierdziło zamiar wdrożenia w 2026 roku obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur i obligatoryjnego stosowania faktur ustrukturyzowanych przez wszystkich podatników VAT. Prof. dr hab. Witold Modzelewski apeluje do Pana Premiera Donalda Tuska: „Wierzę, że jako liberał traktuje Pan potrzebę deregulacji gospodarki zupełnie poważnie. Nie należy ulegać lobbystom, którzy chcą zarobić na dezorganizacji systemu fakturowania. Pomysł faktur ustrukturyzowanych powinien trafić definitywnie do kosza.”

REKLAMA

Można przekazać 1,5% podatku rolnego - w 2025 r. pierwszy raz. Są dwie uprawnione organizacje

W komunikacie z 16 kwietnia 2025 r. Ministerstwo Finansów poinformowało, że w 2025 roku podatnicy podatku rolnego mogą przekazać 1,5 tego podatku na rzecz Krajowego Związku Rewizyjnego Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych lub OPZZ Rolników i Organizacji Rolniczych. Jakie są warunki tego przekazania?

PIT 2025: 15 najczęstszych błędów w rocznym zeznaniu podatkowym. Bądź mądry przed szkodą!

Złożenie corocznej deklaracji PIT to podstawowy zakres komunikacji podatnika z administracją skarbową. Warto zadbać, by przebiegła ona w sposób optymalny i nie nastręczała niespodziewanych nieprzyjemności. Dlatego też przedstawiamy zestawienie najczęstszych błędów, przed którymi można się uchronić, korzystając z poniższych podpowiedzi.

REKLAMA