Wynagrodzenie za urlop będzie łatwiej obliczyć

Nowelizacja wymienionego rozporządzenia wejdzie w życie 3 listopada 2009 r. i zmodyfikuje kilka zasad.

Autopromocja

Wykluczenie z podstawy wymiaru kwot wyrównania zarobków pracownika do wysokości minimalnego wynagrodzenia

W trakcie ustalania wynagrodzenia czy ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy bierzemy zasadniczo pod uwagę wszystkie składniki pensji podwładnego i innych świadczeń ze stosunku pracy, z wyjątkiem wymienionych w § 6 rozporządzenia urlopowego, czyli głównie należności:

Autopromocja

Konferencja: Podatki 2025
przegląd zmian i nowelizacja przepisów w 2025 roku

Sprawdź

1. niezwiązanych ściśle z wykonywaną pracą i niestanowiących w związku z tym jej odpowiednika (np. nagrody, w tym jubileuszowe, odprawy emerytalne i rentowe, trzynaste pensje),

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2024
Przykłady, schematy, tabele, wzory

Sprawdź

2. gwarancyjnych za okresy nieświadczenia pracy (np. za czas gotowości do pracy, niezawionego przez zatrudnionego przestoju oraz choroby).

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

Opisywana nowelizacja wyłącza również z wynagrodzenia urlopowego oraz ekwiwalentu za urlop kwoty wyrównania do poziomu minimalnej płacy. Przysługują one każdemu pracownikowi, który w ciągu miesiąca nie uzyskał przynajmniej minimalnej stawki w przeliczeniu na roboczogodzinę ze względu na terminy wypłat bądź rozkład czasu pracy (art. 7 ustawy z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę).

Sprecyzowanie metody wliczania do podstawy wymiaru ekwiwalentu składników zmiennych za okresy nie dłuższe niż miesiąc

Chodzi o składniki wynagrodzenia określone inaczej niż w stałej stawce miesięcznej bądź jednakowym procentem od stałej kwoty miesięcznej. Są to zatem np. tego typu premie czy dodatki do pensji, prowizje, stawki akordowe i godzinowe. Słowo „uzyskane” nowelizacja zastąpiła zwrotem „wypłacone”, eliminując rozbieżności interpretacyjne. Wielu specjalistów sformułowanie „uzyskane” tłumaczyło jako „uzyskanie prawa do”, co powodowało różne wyliczenia w zakładach pracy. Ponadto nowelizacja zmieniła w ten sam sposób § 16 ust. 2 rozporządzenia urlopowego. Dzięki temu ostatecznie ujednoliciła sposób liczenia pensji za urlop i ekwiwalentu pieniężnego z tego tytułu.

Wykluczenie z wynagrodzenia urlopowego świadczeń z FGŚP oraz stypendiów z FP wprowadzonych na podstawie ustawy antykryzysowej

Nawet w kilka miesięcy po zakończeniu przestoju ekonomicznego czy obniżenia wymiaru czasu pracy, wprowadzonych na podstawie ustawy antykryzysowej, pracownicy będą odczuwać skutki tych działań. Z ich wynagrodzenia urlopowego należy bowiem wykluczyć świadczenia z FGŚP czy stypendia należne w świetle tej ustawy za czas wspomnianego przestoju i ograniczenia wymiaru czasu pracy.

Tym samym przy obliczaniu wynagrodzenia i ekwiwalentu za wypoczynek będzie uwzględniane wyłącznie wynagrodzenie wypłacone przez pracodawcę z jego środków, a pominięte świadczenia pochodzące z FGŚP lub z FP.

Jaki urlopu wypoczynkowy przysługuje niepełnoetatowcowi, który po wykorzystaniu całego urlopu podjął pracę na pełny etat>>

Uporządkowanie reguł dzielenia podstawy wymiaru ekwiwalentu

Współczynnik ekwiwalentu urlopowego to wskaźnik, przez jaki dzielimy podstawę wymiaru ekwiwalentu za urlop. W ten sposób uzyskujemy ekwiwalent za 1 dzień. Współczynnik ten odzwierciedla przeciętną liczbę dni roboczych w poszczególnych miesiącach roku kalendarzowego. Dla 2009 r. wynosi on 21,08, co wynika z § 19 ust. 2 rozporządzenia urlopowego. Rozporządzenie to przed nowelizacją w § 18 pkt 1 nakazywało dzielić przez tak oszacowany współczynnik (zgodnie z § 19) podstawę wymiaru ekwiwalentu dla każdego pracownika. Odbywało się to ze szkodą dla zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy, gdyż powodowało zaniżenie należnego im ekwiwalentu za wypoczynek.

Dlatego Departament Prawa Pracy Ministerstwa Gospodarki i Pracy zajął stanowisko (PP III/079-338/JR/04), że przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy należy przyjąć, że przeciętna liczba dni roboczych w miesiącu, czyli wartość współczynnika, powinna być ustalana w proporcji do wymiaru czasu pracy określonego w umowie o pracę. Również omawiana nowelizacja postanawia, że współczynnik ekwiwalentu jest proporcjonalny do wymiaru czasu pracy. W br. dla pracujących np. na pół etatu wynosi zatem 10,54, a na ¾ etatu - 15,81 [(21,08 x 3) : 4].

Ilu godzinom urlopu wypoczynkowego odpowiadają 4 dni urlopu na żądanie>>

Rozporządzenie urlopowe przed nowelizacją nakazywało dzielić ekwiwalent za 1 dzień przez 8 godzin (§ 18 pkt 2). Taka regulacja prowadziła z kolei do nieuzasadnionego zaniżania ekwiwalentu za urlop osobom, dla których przepisy przewidują inną dobową normę czasu pracy. Chodzi np. o:

- niepełnosprawnych w stopniu umiarkowanym i znacznym - z normą dobową 7 godzin (art. 15 ust. 2 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych),

- niektórych zatrudnionych w zakładach opieki zdrowotnej - z normami dobowymi 7 godzin 35 minut lub nawet 5 godzin (art. 32g ustawy z 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej).

Nowelizacja uściśla, że ekwiwalent za 1 dzień dzielimy przez normę dobową czasu pracy obowiązującą danego podwładnego. Opisane zmiany dotyczą wszystkich pracowników i pracodawców z sektora prywatnego oraz ze sfery finansów publicznych, poza nauczycielami i nauczycielami akademickimi (którzy mają własne regulacje urlopowe). Wyłączenie z podstawy wymiaru wynagrodzenia i ekwiwalentu urlopowego wyrównania do poziomu minimalnej pensji ma zastosowanie, gdy:

- urlop wypoczynkowy został rozpoczęty 3 listopada 2009 r. lub później,

- stosunek pracy został zakończony po 2 listopada 2009 r.

Pozostałe zmiany również wprowadzamy w podanych terminach. Modyfikacje dotyczące liczenia ekwiwalentu za urlop można wdrożyć w życie także wówczas, gdy zaległy ekwiwalent jest wypłacany od 3 listopada br. (czyli z tytułu ustania zatrudnienia przed tą datą), ponieważ są korzystniejsze dla zatrudnionych.

 Podstawa prawna

• rozporządzenie z 8 października 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (DzU nr 174, poz. 1353).

• art. 7 ustawy z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (DzU nr 200, poz. 1679 ze zm.),

• art. 15 ust. 2 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych; (DzU z 2008 r. nr 14, poz. 92 ze zm.),

• art. 32g ustawy z 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (DzU z 2007 r. nr 14, poz. 89 ze zm.).

Renata Majewska

specjalista w zakresie prawa pracy i ubezpieczeń społecznych