Jak szkolić pracowników na nowych zasadach

Dotycząca tego zagadnienia nowelizacja Kodeksu pracy została podpisana przez Marszałka Sejmu pełniącego obowiązki Prezydenta 8 czerwca 2010 r. i czeka na publikację w Dzienniku Ustaw. Nowe przepisy zaczną obowiązywać po 30 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Do dnia wejścia w życie nowych przepisów dotyczących szkoleń pracowników przepisy przejściowe nowelizacji Kodeksu pracy, które je wprowadzają, nakazują stosować poprzednie regulacje, czyli rozporządzenie z 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych (Dz.U. Nr 103, poz. 472 ze zm.). W ten sposób rozstrzygnięty został problem - jakie przepisy dotyczące szkoleń pracowników stosować w okresie od 11 kwietnia 2010 r. (data uchylenia dotychczasowych przepisów szkoleniowych) do dnia wejścia w życie nowelizacji Kodeksu pracy wprowadzającej nowe regulacje. W tej sprawie występowaliśmy z pismem do Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej i zamieściliśmy odpowiedź resortu pracy w nr 9/2010 MPPiU.

Zamów już dziś! "Dokształcanie pracowników na nowych zasadach"

Według nowych przepisów, podnoszenie kwalifikacji zawodowych to zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy oraz umiejętności przez pracownika z inicjatywy albo za zgodą pracodawcy (art. 103¹ § 1 Kodeksu pracy). Nowelizacja nie zmienia dotychczasowego rozumienia obowiązku pracodawcy polegającego na ułatwianiu zatrudnionym podnoszenia kwalifikacji zawodowych (art. 17 i art. 94 pkt 6 Kodeksu pracy). Oznacza to, że obowiązek ten rozumiemy tak samo jak dotychczas - jako konieczność stwarzania warunków sprzyjających dokształcaniu się pracowników bez czynienia nieuzasadnionych przeszkód ze strony zakładu. W ramach tego nakazu pracodawca nie musi jednak:

• organizować szkoleń dla zatrudnionych (wyrok Sądu Najwyższego z 25 maja 2000 r., I PKN 657/99; OSNP 2001/22/660),

• wysyłać ich na naukę,

• ponosić kosztów takiej edukacji (uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 2005 r., II PZP 2/05; OSNP 2005/16/240).

Pracodawca sam zatem decyduje, czy z własnej inicjatywy wysyła zatrudnionego np. na kurs, czy tylko przychyla się do jego prośby o podjęcie kształcenia. Od pracodawcy wyłącznie zależy, czy i ile pieniędzy przyzna pracownikowi na kształcenie.

Jednak, decydując się na pomoc pracownikom w zdobywaniu wykształcenia bądź nowych umiejętności, pracodawcę obowiązuje zakaz dyskryminacji w zatrudnieniu. Pracownicy mają prawo do równego dostępu w typowaniu do szkoleń i uczestnictwa w nich (art. 18^3a Kodeksu pracy).

Równe uprawnienia dla osób uczących się

Nowelizacja Kodeksu pracy dotycząca szkoleń nie dzieli pracowników - jak poprzednie regulacje - na edukujących się ze skierowaniem zakładu i bez tego skierowania, w formach szkolnych (w szkołach podstawowych, ponadpodstawowych i wyższych) oraz pozaszkolnych (głównie kursy, kursy zawodowe, seminaria, praktyki zawodowe i studia podyplomowe). Wkrótce pracownicy będą podnosić kwalifikacje z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą, przy czym obie kategorie pracowników uzyskają takie same wymiary urlopów szkoleniowych i zwolnień od pracy.

WAŻNE!

Nowelizacja Kodeksu pracy zniosła podział pracowników na odbywających szkolenia na podstawie skierowania i bez skierowania pracodawcy.

Urlopy szkoleniowe tylko na egzaminy

Nowe przepisy ograniczają długość urlopów szkoleniowych i ich przeznaczenie. Nowelizacja wprowadza zasadę udzielania urlopów szkoleniowych wyłącznie na przystąpienie do egzaminu. Dotychczas urlopy szkoleniowe przysługiwały na udział w obowiązkowych zajęciach oraz przygotowanie się i wzięcie udziału w określonej kategorii egzaminu.

Na podstawie zmienionych regulacji urlopy szkoleniowe po nowelizacji będą wynosić:

• 6 dni - dla pracownika przystępującego do egzaminów eksternistycznych

Pojęcia, jakimi posługuje się nowela Kodeksu pracy, zostały dostosowane do ustaw o systemie oświaty i o szkolnictwie wyższym. Egzamin eksternistyczny przeprowadzają okręgowe komisje egzaminacyjne dla osób, które ukończyły 18 lat i nie są uczniami szkoły, dając im możliwość uzyskania świadectwa ukończenia szkoły podstawowej, gimnazjum lub liceum ogólnokształcącego (art. 10 ustawy o systemie oświaty). Dokładnie zasady jego przeprowadzania zostały określone w rozporządzeniu MEN z 18 września 2007 r. w sprawie egzaminów eksternistycznych (Dz.U. Nr 179, poz. 1273). Świadectwo bądź dyplom ukończenia szkoły artystycznej można też uzyskać po pozytywnym zdaniu egzaminów eksternistycznych przed państwową komisją egzaminacyjną powołaną przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego.

• 6 dni - dla pracownika przystępującego do egzaminu maturalnego

• 6 dni - dla pracownika przystępującego do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe