REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak wyliczyć rezerwy na świadczenia pracownicze?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Sławomir Ekman
Dyrektor 24iValue
24ivalue.pl - to firma udostępniająca w Polsce system ekspercki 24ivalue
Jest to pierwszy tego rodzaju system w Polsce i na Świecie, który kompleksowo obejmuje trudne obszary księgowe.
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Jednostki obowiązane są stosować przyjęte zasady (politykę) rachunkowości, rzetelnie i jasno przedstawiając sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy. Zapis ten niesie za sobą m. in. obowiązek kompletnego ujęcia rezerw na przyszłe zobowiązania, w tym na świadczenia pracownicze.

Przy czym podkreślić należy, iż podmiot może w ramach przyjętych zasad (polityki) rachunkowości stosować uproszczenia, pod warunkiem, że nie wywiera to istotnie ujemnego wpływu na realizację zasady rzetelnego i jasnego obrazu.

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja


Polecamy:
Przewodnik po zmianach przepisów 2013/2014


Rezerwa a zobowiązanie warunkowe


Rezerwę tworzy się na pewne lub o dużym stopniu prawdopodobieństwa przyszłe zobowiązania, których kwotę można w sposób wiarygodny oszacować. Oznacza to, że aby uzasadnić rozsądność utworzenia rezerwy, zobowiązanie musi spełnić jednocześnie trzy warunki:

REKLAMA

1. pewne lub o dużym stopniu prawdopodobieństwa - zdarzenie pewne oznacza tyle, co 95%-100% pewność, że będzie ono miało miejsce; jako duży stopień prawdopodobieństwa rozsądnie jest przyjąć założenie, że prawdopodobieństwo zaistnienia zdarzenia jest większe niż 50%

Dalszy ciąg materiału pod wideo

2. zobowiązanie musi dotyczyć zdarzenia przeszłego

3. kwota zobowiązania musi zostać wiarygodnie oszacowana - podstawą wiarygodnego szacunku może być np. wyrok sądowy, szacunek dokonany przez biegłego.

Niespełnienie choćby jednej ze wskazanych wyżej przesłanek wskazuje, iż mamy do czynienia ze zobowiązaniem warunkowym, a nie rezerwą na zobowiązania.


Zobowiązanie warunkowe w sprawozdaniu finansowym


Rezerwy na świadczenia pracownicze


Jednostki podlegające pod przepisy ustawy o rachunkowości powinny dokonywać biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów w wysokości prawdopodobnych zobowiązań przypadających na bieżący okres sprawozdawczy, wynikających z obowiązku wykonania, związanych z bieżącą działalnością, przyszłych świadczeń na rzecz pracowników, w tym świadczeń emerytalnych, których kwotę można oszacować w sposób wiarygodny, mimo że data powstania zobowiązania nie jest jeszcze znana.  Zatem przyszłe świadczenia na rzecz pracowników klasyfikowane są jako rezerwy, a nie zobowiązania.

W myśl prawa bilansowego w sprawach nieuregulowanych przepisami ustawy, przyjmując zasady (politykę) rachunkowości, jednostki mogą stosować krajowe standardy rachunkowości wydane przez Komitet Standardów Rachunkowości. Zasady tworzenia i rozliczenia rezerw zostały uregulowane w KSR nr 6 „Rezerwy, bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, zobowiązania warunkowe”.

Rezerwy na świadczenia pracownicze obejmują zasadniczo dwie kategorie:

- rezerwy na urlopy

- rezerwy na odprawy emerytalne i rentowe oraz nagrody jubileuszowe.

Odpisy aktualizujące należności - ujęcie w bilansie


Rezerwa na urlopy


Niewykorzystanym urlopem w myśl zapisów standardów krajowych jest urlop za dany rok kalendarzowy i lata poprzednie, niewykorzystany przez pracownika do dnia 31 grudnia, przy uwzględnieniu stanu na dzień bilansowy w przypadku, gdy rok obrotowy jest różny od kalendarzowego.

Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów niewykorzystanych urlopów w szczególności są dokonywane na urlopy pracowników produkcyjnych, pobierających wynagrodzenie uzależnione od efektów pracy (np. akordowe). Celem ich dokonywania jest właściwe odniesienie kosztów do okresu, w którym jednostka faktycznie uzyskuje efekty pracy pracowników.

Zapraszamy do dyskusji na forum

 

Zapis „w szczególności” nie ogranicza tworzenia rezerwy tylko i wyłącznie do grupy pracowników z urlopem mającym wpływ na produkcję. Można przyjąć jednak założenie, że w stosunku do pracowników pobierających wynagrodzenie niezależne od efektów pracy (produkcyjnych oraz administracyjnych) nie ma konieczności tworzenia rezerwy na urlopy, gdy to nieujęcie nie wywiera istotnie ujemnego wpływu na realizację zasady rzetelnego i jasnego obrazu.


Rezerwy na odprawy emerytalne i rentowe oraz nagrody jubileuszowe


Odprawy emerytalne i rentowe oraz nagrody jubileuszowe to długoterminowe świadczenia pracownicze, które są uzależnione od stażu pracy.

Prawo do tych świadczeń nabywają pracownicy przez cały okres ich zatrudnienia w jednostce. To z kolei rodzi zobowiązanie podmiotu zatrudniającego w stosunku do pracowników w przyszłości. Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów z tytułu tych zobowiązań powinny być ustalane w wiarygodnie oszacowanej wartości, w ciężar kosztów bezpośrednio związanych z działalnością operacyjną w bieżącym okresie.

Jak ująć w księgach rachunkowych rezerwy na świadczenia pracownicze


Wycena rezerw na świadczenia pracownicze


Kwota, na którą tworzona jest rezerwa, powinna wynikać z rzetelnego, uwzględniającego racjonalne przesłanki, oszacowania środków zawierających korzyści ekonomiczne niezbędnych do wypełnienia obecnego obowiązku na dzień bilansowy lub do przeniesienia go na stronę trzecią na ten dzień.

Podstawą wyceny rezerw na przyszłe świadczenia na rzecz pracowników są przepisy:

- prawa pracy

- regulaminów wynagrodzeń

- układów zbiorowych

- innych wiążących porozumień pracodawców z pracownikami.

Szacunek kwoty rezerwy powinien uwzględniać obowiązkowe obciążenie pracodawcy wynikające z obowiązujących na dzień szacowania rezerwy przepisów prawa (np. składki emerytalne i rentowe). Przy wycenie świadczeń emerytalnych i podobnych można kierować się postanowieniami MSR 19 „Świadczenia pracownicze”.

Rezerwy na świadczenia pracownicze na przykładzie nagród jubileuszowych


Wartość pieniądza w czasie


W przypadku tworzenia rezerw należy wziąć pod uwagę, przy zachowaniu zasady istotności, zmiany wartości pieniądza w czasie. W związku z tym kwota rezerwy dotycząca przyszłych szacowanych zobowiązań powinna - dzięki zastosowaniu stopy dyskontowej - odzwierciedlać ich wartość bieżącą (na dzień tworzenia lub weryfikacji rezerwy).

Przy stosowaniu dyskonta wartość bilansowa rezerwy rośnie w każdym okresie wraz z upływem czasu. Wzrost ten jest ujmowany jako koszt finansowy w rachunku zysków i strat.

 


Jak wyliczyć rezerwę na niewykorzystane urlopy?


Przyjmijmy, że na dzień bilansowy ilość dni niewykorzystanego urlopu pracowników w jednostce wyniosła łącznie 500 dni, przy czym 100 dni w przypadku pracowników administracyjnych oraz 400 dni dla pracowników produkcyjnych.

Na podstawie listy płac określono średnie wynagrodzenie brutto na podstawie ostatni kwartał roku obrotowego w wysokości 5.000 zł dla pracowników administracyjnych oraz  2.000 zł dla produkcyjnych. Średni udział kosztów ubezpieczenia emerytalno-rentowego wynosił 15% kosztów wynagrodzeń (tak może się zdarzyć, gdy część pracowników przekracza limit kwotowy, powyżej którego składek nie trzeba opłacać). Przy założeniu, że średnio w miesiącu są 22 dni robocze rezerwa na niewykorzystane urlopy wyniesie 59.000 zł [(100 dni x 5.000 zł + 400 dni x 2.000 zł) / 22 dni robocze w miesiącu].

Trzeba dodatkowo pamiętać o 15% udziale ZUS w wynagrodzeniach, co daje nam dodatkowe 8.850 zł rezerwy. Zatem łączna rezerwa powinna wynieść 67.850 zł.


Jak wyliczyć rezerwę na świadczenia emerytalne?


Przykładowy sposób wyliczenia tej rezerwy uzależnia jej wysokość od takich czynników, jak aktualny staż pracy, ogólna liczba lat do przepracowania (która uzależniona jest od dwóch zmiennych: wieku pracownika oraz wieku emerytalnego), zdyskontowanej podstawy wypłaty odprawy oraz prawdopodobieństwa pozostania w firmie pracownika do osiągnięcia wieku emerytalnego. Bardziej dokładne metody uzależniają wielkość rezerwy nie tylko od stażu pracy ogółem, ale również od ilości lat przepracowanych przez pracownika w danej firmie. Zalecaną metodą szacowania rezerw na świadczenia emerytalne jest jednak wycena aktuarialna. Wycena rezerw na długoterminowe świadczenia pracownicze, w tym nagrody jubileuszowe, odprawy emerytalne i rentowe powinna zostać przeprowadzona zgodnie z metodologią aktuarialną, korzystając z pomocy aktuariusza, albowiem ustalenie kwot tych rezerw oparte jest na szeregu założeń, zarówno co do warunków makroekonomicznych, jak i założeń dotyczących rotacji pracowników, ryzyka śmierci i innych.

Jeżeli nie stać nas na aktuariusza, lub uważamy, że koszt oszacowania rezerwy (np. na odprawy emerytalne) jest relatywnie wysoki w stosunku do wartości, jaką daje uwzględnienie rezerwy w bilansie, to warto rozejrzeć się za uproszczonymi kalkulatorami, których jest kilka na rynku. Oczywiście, to nie to samo, co aktuariusz, ale jakiś punkt odniesienia na pewno dają. Czasami i to lepsze niż nic.

 

Zapraszamy do dyskusji na forum o podatkach

Zmiany 2014 - Podatki, Księgowość, Kadry, Firma, Prawo

Sławomir Ekman

 

Dyrektor, 24EasyAudit

 

 

 

 

 

 

 

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Które faktury nie zostaną objęte KSeF?

Krajowy System e-Faktur to jedna z największych reform ostatnich lat. W 2026 roku każdy przedsiębiorca co do zasady będzie musiał wystawiać faktury ustrukturyzowane właśnie w KSeF. Celem jest uszczelnienie systemu VAT, łatwiejsza kontrola rozliczeń i automatyzacja obiegu dokumentów. Jednak nie wszystkie dokumenty sprzedażowe zostaną objęte obowiązkiem. Ustawodawca przewidział szereg wyłączeń i okresów przejściowych, które mają ułatwić podatnikom dostosowanie się do rewolucji w fakturowaniu.

Nowe faktury elektroniczne w 2026 r. Prof. Modzelewski: art. 106nda ust. 3 ustawy o VAT nakłada niewykonalne obowiązki i jest sprzeczny z prawem UE

Nowe faktury elektroniczne, o których mowa w art. 106nf, 106nh, 106nda i 106nha ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (ustawa o VAT), które będą w przyszłym roku wystawione zgodnie z wzorem faktury ustrukturyzowanej, budzą wśród podatników najwięcej wątpliwości – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

KSeF 2026: Tylko 4 miesiące na przygotowanie. Czego wymagać od dostawców oprogramowania? Kto powinien mieć dostęp do systemu?

Od 1 lutego 2026 roku w Polsce zacznie obowiązywać obligatoryjne fakturowanie elektroniczne z wykorzystaniem faktur ustrukturyzowanych wprowadzonych do ustawy o podatku VAT. Najpierw dotyczyć to będzie największych podatników (przekroczone 200 mln zł obrotów brutto w 2024 r.), a od 1 kwietnia 2026 r. - pozostałych. Oznacza to, że wymiana faktur pomiędzy przedsiębiorcami będzie musiała odbywać się za pośrednictwem Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF).

Zmiany w VAT: rozliczanie importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej

W dniu 17 września 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług, będący częścią pakietu deregulacyjnego. Jak wyjaśnia Ministerstwo Finansów nowelizacja ta jest konieczna, bowiem po wprowadzeniu od czerwca br. nowego systemu celnego AIS/IMPORT PLUS, niektóre firmy posiadające pozwolenie na stosowanie zgłoszenia uproszczonego i stosujące to uproszczenie zostałyby de facto pozbawione możliwości rozliczania podatku VAT z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej. Dzięki nowym przepisom ci przedsiębiorcy będą mogli nadal rozliczać podatek VAT z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej.

REKLAMA

Ulga B+R na wakacjach. O czym należy pamiętać przy ewidencji czasu pracy w czasie nieobecności pracowników?

Ulga na działalność badawczo-rozwojową (ulga B+R) to jeden z najistotniejszych i najbardziej przystępnych instrumentów wspierających finansowanie innowacji w Polsce. Ta preferencja podatkowa umożliwia przedsiębiorcom odliczenie od podstawy opodatkowania kosztów poniesionych na działania badawczo-rozwojowe nawet na poziomie 200%. W praktyce oznacza to możliwość odzyskania wydatków ponoszonych m.in. na wynagrodzenia pracowników zaangażowanych w prace B+R. Jednak dużym wyzwaniem pozostaje prawidłowe ewidencjonowanie czasu pracy osób zaangażowanych w takie projekty.

Od kiedy KSeF: co to za system faktur, co warto wiedzieć? Dla kogo będzie obowiązkowy w 2026 roku?

No i staje przed nami nowe wyzwanie. Nadchodzi koniec tradycyjnego modelu księgowości. Od 1 lutego 2026 r. największe podmioty będą musiały wystartować z wystawianiem faktur przez KSeF. Natomiast wszyscy odbiorcy będą musieli za pośrednictwem KSeF te faktury odbierać. Dla kogo w 2026 r. system KSeF będzie obowiązkowy?

Konsekwencje dla łańcucha dostaw przez zamknięcie kolejowego przejścia granicznego w Małaszewiczach w związku z manewrami Zapad-2025

Polska zdecydowała o czasowym zamknięciu kolejowych przejść granicznych z Białorusią, w tym kluczowego węzła w Małaszewiczach. Powodem są zakrojone na szeroką skalę rosyjsko-białoruskie manewry wojskowe Zapad-2025. Decyzja ta, choć motywowana względami bezpieczeństwa, rodzi poważne skutki gospodarcze i logistyczne, uderzając w europejsko-azjatyckie łańcuchy dostaw.

KSeF a JDG – rewolucja w fakturach dla jednoosobowych działalności

Krajowy System e-Faktur (KSeF) to największa zmiana dla firm od lat. Do tej pory dla wielu przedsiębiorców prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze (JDG) faktura była prostym dokumentem np. wystawianym w Wordzie, Excelu czy nawet odręcznie. W 2026 roku ta rzeczywistość diametralnie się zmieni. Faktura będzie musiała być wystawiona w formie ustrukturyzowanej i przekazana do centralnego systemu Ministerstwa Finansów.

REKLAMA

Liczne zmiany w podatkach PIT i CIT od 2026 r: nowe definicje ustawowe, ulga mieszkaniowa, amortyzacja, programy lojalnościowe, zbywanie nieruchomości, estoński CIT, IP Box

Na stronach Rządowego Centrum Legislacji został opublikowany 16 września 2025 r. projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. Projekt ten, nad którym pracuje Ministerstwo Finansów, ma na celu uszczelnienie systemu podatkowego. Zmiany mają wejść w życie od początku 2026 roku.

Bank prosi o aktualizację danych twojej firmy? Oto dlaczego nie warto z tym zwlekać

Otwierasz serwis elektroniczny swojego banku i widzisz wiadomość o konieczności zaktualizowania danych osobowych lub firmowych? To nie przypadek. Potraktuj to jako priorytet, by działać zgodnie z prawem i zapewnić swojej firmie ciągłość świadczenia usług bankowych. Szczególnie że aktualizację można zrobić w kilku prostych krokach i w dogodnej dla ciebie formie.

REKLAMA