REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czym się kierować przy rozliczaniu kosztów na koniec roku obrotowego

Gyöngyvér Takáts
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Wątpliwości dotyczące prawidłowego rozliczania kosztów na ogół nasilają się na koniec roku obrotowego. Które z poniesionych kosztów wpływają na wynik finansowy bieżącego roku, a które należy rozliczać w czasie?

W celu prawidłowego ujmowania kosztów za dany okres obrachunkowy należy się kierować zasadą współmierności oraz zasadą ostrożności, określonymi w ustawie o rachunkowości. Z zasady współmierności wynika obowiązek „przyporządkowania” kosztów do przychodów. Dlatego w księgach rachunkowych jednostki należy ująć wszystkie osiągnięte, przypadające na jej rzecz przychody i obciążające ją koszty związane z tymi przychodami, dotyczące danego okresu sprawozdawczego. Koszty lub przychody dotyczące przyszłych okresów oraz przypadające na ten okres sprawozdawczy koszty, które jeszcze nie zostały poniesione, należy zaliczać do aktywów lub pasywów tego okresu.

Autopromocja

Zasada ostrożności z kolei nakazuje odpisanie w koszty ewentualnej utraty wartości lub wykazanie prawdopodobnych przyszłych kosztów.

Obydwie zasady dotyczą kosztów, choć nie do końca wiadomo, o jakie koszty chodzi. Założenia koncepcyjne podkreślają, że w pierwszej kolejności należy ustalić, czy faktycznie mamy do czynienia z kosztem, tj. czy dana pozycja odpowiada definicji kosztów.

Koszty ujmuje się w rachunku zysków i strat, jeżeli nastąpiło zmniejszenie przyszłych korzyści ekonomicznych związane ze zmniejszeniem stanu aktywów lub zwiększeniem stanu zobowiązań, których wielkość można wiarygodnie ustalić. (pkt 94 Założeń koncepcyjnych sporządzania i prezentacji sprawozdań finansowych)

Jeżeli zgodnie z definicją w księgach rachunkowych należy ująć koszt, jednostka musi ustalić, czy jest on skutkiem współmierności, czy powstał w wyniku ostrożności.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Koszty, które mają bezpośredni lub pośredni związek ze przychodami, stanowią „koszty współmierne” i należy nimi obciążać wynik finansowy bieżącego roku. Gdy okaże się, że dany koszt będzie można powiązać z konkretnym przychodami, tj. przyczynia się do powstania korzyści ekonomicznych w okresach przyszłych, należy go aktywować. Koszty aktywowane są wykazywane w bilansie jako składnik rozliczeń międzyokresowych kosztów lub przychodów oraz w przedsiębiorstwach produkcyjnych jako zapasy.

Jeżeli natomiast poniesione wydatki nie przynoszą żadnych przyszłych korzyści ekonomicznych, należy je ująć jednorazowo w koszty. Również w sytuacji gdy przyszłe korzyści ekonomiczne ujęte jako aktywa w całości lub częściowo przestały się kwalifikować do ujęcia jako składnik aktywów, należy je odpisać w koszty. Ujmowanie kosztu z tego tytułu oznacza jednocześnie zmniejszenie wartości aktywów.

Gdy na jednostce ciążą przyszłe zobowiązania, których powstanie jest bardzo prawdopodobne, należy je wykazać w bilansie jako składnik pasywów. Są to rezerwy na zobowiązania.

Problemy z ustalaniem wyniku finansowego dotyczą segmentu działalności podstawowej, tj. ustalenia wysokość kosztów „niewspółmiernych”.

Schemat. Uzasadnienie ujmowania kosztów

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

W zależności od potrzeb koszty poniesione w ciągu roku obrotowego można klasyfikować na różne sposoby. Dwa główne, dominujące kryteria klasyfikacji wynikają z pozycji wariantów rachunku zysków i strat w segmencie działalności podstawowej. W wariancie kalkulacyjnym tego segmentu koszty są grupowane według miejsca ich powstania, w wariancie porównawczym - według rodzajów. Dla celów zarządczych koszty mogą być też dzielone na bezpośrednie lub pośrednie, zmienne lub stałe.

Tabela 1. Klasyfikacja kosztów

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Jednostka powinna dokonać wyboru rachunku zysków i strat i opisać to w polityce rachunkowości. Przy czym dla różnych celów zarządczych i kontrolnych można też stosować dodatkowe ewidencje, rozbudowując system kont analitycznych. Warto podkreślić, że znajomość i odpowiednia kontrola poszczególnych kosztów jest niezbędnym elementem efektywnego zarządzania przedsiębiorstwem. Zwiększa to możliwość racjonalnego wykorzystania posiadanych zasobów.

Podstawowe kategorie podziału kosztów w przedsiębiorstwie powinny wynikać z charakteru przedsiębiorstwa. W zależności od tego, jaką działalność prowadzi dana jednostka, powinna ona odpowiednio rozbudować ewidencję kosztów.

Tabela 2. Działalność gospodarcza a ewidencja kosztów

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Jednostki mogą też wybrać ewidencję kosztów tylko na kontach zespołu 5 (według miejsca powstania). Konsekwencją takiego wyboru jest to, że rachunek zysków i strat będzie można sporządzić jedynie w wariancie kalkulacyjnym. Przy czym należy pamiętać, że - zgodnie z wymaganiami ustawy o rachunkowości - nawet jeżeli jednostka sporządza rachunek zysków i strat w wariancie kalkulacyjnym, w informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego musi wykazać koszty według rodzajów. Dlatego zaleca się jednak prowadzenie ewidencji w zespole 4 dla każdego rodzaju przedsiębiorstwa.

W praktyce, szczególnie w przypadku mniejszych jednostek gospodarczych, można zauważyć tendencję do stosowania ewidencji kosztów tylko według rodzaju. Należy podkreślić, że jedyną korzyścią tego wariantu jest łatwość ewidencji. Wartość informacyjna kosztów rodzajowych jest jednak bardzo niska. W konkurencyjnym świecie nawet mniejsze przedsiębiorstwa nie mogą sobie pozwolić na brak informacji możliwych do uzyskania na podstawie pełnej ewidencji kosztów. Umożliwia to m.in. dokładną kontrolę gospodarowania zasobami, ustalenie cen w oparciu o koszty, eliminowanie nieefektywnych działań.

UWAGA

Jednostka powinna dokonać wyboru wariantu rachunku zysków i strat odpowiedniego do charakteru działalności. Gdy jednostka uzna, że drugi wariant lepiej odzwierciedla rzeczywistą sytuację finansową, stosowana metoda ustalania wyniku finansowego może być zmieniona.

Metody ewidencji kosztów i ustalanie wyniku finansowego

Sposób ustalania wyniku finansowego zależy od metody ewidencji kosztów. Jednostki w ramach ewidencji kosztów mają różne możliwości technicznych rozwiązań.

Tabela 3. Metody ewidencji kosztów

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

O ile koszty rodzajowe ewidencjonowane na kontach zespołu 4 spełniają wymogi statystyczne, o tyle ujmowanie ich również na kontach zespołu 5, tj. w przekroju funkcjonalnym, odpowiada zapotrzebowaniom wewnętrznym jednostki. Z kolei dla użytkowników zewnętrznych rachunek zysków i strat w wariancie kalkulacyjnym daje pełniejszy obraz wyniku finansowego działalności podstawowej (sprzedaży). Przemawia to zatem za prowadzeniem pełnej ewidencji kosztów i sporządzaniem kalkulacyjnego rachunku zysków i strat.

Ustalenie wyniku finansowego:

1. Wszystkie koszty należy ujmować na kontach kosztów rodzajowych (zespół 4).

2. Koszty dotyczące danego okresu ze pośrednictwem konta 490 „Rozliczenie kosztów” należy przeksięgować na konta kosztów według funkcji (zespół 5).

3. Koszty niedotyczące danego okresu (np. czynsz płacony z góry) podlegają aktywowaniu na kontach rozliczeń międzyokresowych. Nie dotyczą też danego okresu nakłady poniesione na wytworzenie wyrobów gotowych, półproduktów lub produkcji w toku, które na koniec okresu pozostały w magazynach.

4. Ustalając wynik finansowy, należy bezpośrednio przenosić na konto 860 „Wynik finansowy” koszty rodzajowe. Wartość sprzedanych produktów (zespół 7) oraz koszty zespołu 5 należy przenieść na konto 490 „Rozliczenie kosztów” w celu ustalenia zmiany stanu produktów.

5. Saldo konta 490 „Rozliczenie kosztów” koryguje wartość przychodów za dany okres.

Należy zauważyć, że saldo konta 490 „Rozliczenie kosztów” odpowiada wartości kosztów, które w danym okresie sprawozdawczym zostały aktywowane.

Tabela 4. Zmiana stanu produktów w zależności od rodzaju działalności

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

• § 94-98 Założeń koncepcyjnych sporządzania i prezentacji sprawozdań finansowych

Gyöngyvér Takáts

specjalista ds. rachunkowości 

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Rozlicz się przez internet. Dzięki usłudze Twój e-PIT szybko i łatwo rozliczysz swój PIT

    Okres rozliczeń rocznych PIT trwa do końca kwietnia. Dzięki usłudze Twój e-PIT udostępnionej przez Ministerstwo Finansów w e-Urzędzie Skarbowym (e-US) możesz szybko i wygodnie rozliczyć swój PIT. Zwłaszcza jeśli masz Profil Zaufany. Jeśli nie masz – założysz go od ręki.

    PIT 2024. Czy można rozliczyć podatki bez Profilu Zaufanego?

    Sezon rozliczeń podatkowych jest w pełni. Dzięki usłudze e-PIT dostępnej na stronie Ministerstwa Finansów, możesz  szybko rozliczyć swój PIT. Resort zaleca, aby z rozliczeniem nie zwlekać.

    Co można sobie odliczyć od podatku 2024? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu PIT?

    Co można odliczyć z podatku PIT? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu w 2024 roku?

    Kto może wyjechać do sanatorium z ZUS-em w 2024 roku? Jak uzyskać skierowanie? Ile trzeba czekać?

    Nie tylko Narodowy Fundusz Zdrowia kieruje do miejscowości uzdrowiskowych, ale także Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Z leczenia może skorzystać każdy ubezpieczony, który jest zagrożony utratą zdolności do pracy. Warunkiem jest jednak, by rehabilitacja poprawiła rokowania stanu zdrowia i przyczyniła się do powrotu do aktywności zawodowej.

    Limit pomocy de minimis dla MŚP 2024 - podwyżka od 1 maja

    Ministerstwo Finansów przygotowało projekt rozporządzenia, na podstawie którego MŚP nadal udzielana będzie pomoc de minimis w formie gwarancji BGK spłaty kredytu lub innego zobowiązania - napisał resort w OSR do projektu. Rozporządzenie wdroży w życie unijne przepisy wprowadzające nowy wyższy limit takiej pomocy dla jednego przedsiębiorstwa w ciągu 3 lat.

    Ulga sponsoringowa a koszty uzyskania przychodów z zysków kapitałowych

    Po koniec 2023 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że podmioty osiągające przychody z zysków kapitałowych również mogą odliczać koszty wspierania sportu, edukacji i kultury, na podstawie art. 18ee, niezależnie od tego czy koszty te zostaną przyporządkowane do przychodów z zysków kapitałowych czy pozostałych przychodów.

    Rozrachunki w księgowości wsparte sztuczną inteligencją. Nadchodzi nowe

    Czy sztuczna inteligencja może wspomóc księgowym w rozrachunkach? Dzięki wykorzystaniu mechanizmów sztucznej inteligencji programy księgowe pozwalają na dużą automatyzację procesów w tym zakresie.

    Jak rozpoznać pellet dobrej jakości? Jak sprawdzić samemu?

    Jakość pelletu jest kluczowym czynnikiem decydującym o jego efektywności i bezpieczeństwie użytkowania. Niezależnie od tego, czy wykorzystujemy go do ogrzewania domu, czy jako surowiec w przemyśle, istnieją cechy, na które warto zwrócić uwagę, aby mieć pewność, że wybieramy produkt najwyższej jakości.

    Składki ZUS wspólników spółki z o.o. (jednoosobowej i wieloosobowej). Kto i kiedy nie zapłaci składek?

    Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych różnicują pozycję wspólników spółki z o.o. w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu w zależności od tego, czy spółka jest jednoosobowa czy wieloosobowa.

    Zmienia się odpowiedzialność związana z klasyfikacją towarów. Przewoźnicy mogą zapłacić mandat karny

    Znajomość prawidłowej klasyfikacji towarów to podstawa właściwego zgłoszenia celnego w procedurach celnych wywozowych i przywozowych, a także przy określaniu stawki cła i podatku VAT w sprzedaży wewnątrz UE. Wprowadzany właśnie w życie unijny Import Control System 2 nakłada na przewoźników nowe obowiązki. – Firmy transportowe biorą pełną odpowiedzialność za towar wprowadzany na obszar Unii Europejskiej. Muszą posiadać wszystkie dane na temat stron transakcji i HS kodów towarów – wyjaśnia Joanna Porath, właścicielka agencji celnej AC Porath.

    REKLAMA