Tematy - Notariusz

Od 28 lat notariusze praktykują doliczanie podatku od towarów i usług do taksy notarialnej. Zdaniem Ministra Finansów jest to nieprawidłowe ale resort finansów nie podjął działań ani w celu zmiany przepisów ani w celu zmiany praktyki notariuszy. Także zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich obowiązujące prawo nie pozwala na podwyższenie wynagrodzenia notariusza o VAT. Po wyjaśnieniach Krajowej Rady Notarialnej, Ministra Finansów oraz Ministra Sprawiedliwości Marcin Wiącek zwrócił się do posłów i senatorów o podjęcie inicjatywy ustawodawczej w celu doprecyzowania przepisów. Sprawę zainicjował portal infor.pl.

Od 28 lat notariusze doliczają VAT do taksy notarialnej. Zdaniem Ministerstwa Finansów VAT nie powinien być doliczany do wynagrodzenia notariuszy, a zmiana tej praktyki zależy od resortu sprawiedliwości. W opinii Rzecznika Praw Obywatelskich istnieją uzasadnione są wątpliwości, czy ta praktyka jest zgodna z prawem i czy nie narusza praw obywateli. W odpowiedzi na pismo RPO, Ministerstwo Sprawiedliwości odpowiedziało, że wątpliwości dotyczące sposobu obliczania wynagrodzenia przez notariuszy są wynikiem zmian systemu podatkowego i jako takie powinny stanowić ewentualny przedmiot prac legislacyjnych lub interpretacji ogólnej Ministra Finansów.

Projekt nowelizacji ustawy o notariacie wprowadza istotne zmiany, których celem jest odciążenie sądów. Wśród najbardziej rewolucyjnych zmian wskazuje się na powierzenie notariuszom kompetencji do wydawania notarialnych nakazów zapłaty. Nowe przepisy ustawy mają wejść w życie po 12 miesiącach od ogłoszenia nowelizacji w Dzienniku Ustaw - czyli prawdopodobnie pod koniec 2023 roku.

Od 28 lat praktykowane jest doliczanie podatku od towarów i usług do taksy notarialnej, stanowiącej wynagrodzenie za usługi notariuszy. Tymczasem uzasadnione są wątpliwości, czy jest to zgodne z prawem i nie narusza praw obywateli – podkreśla Rzecznik Praw Obywatelskich. Według resortu finansów VAT nie powinien być doliczany do wynagrodzenia notariuszy, a zmiana tej praktyki zależy od resortu sprawiedliwości. Dlatego Marcin Wiącek prosi o stanowisko ministra Zbigniewa Ziobrę. Pyta, czy do MS wpływały skargi w tej sprawie, a także czy resort dostrzega konieczność działań legislacyjnych.

Taksa notarialna a VAT. 15 listopada 2021 r. Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do Ministra Finansów z pytaniami, czy jego resort otrzymywał skargi związane ze sposobem ujmowania podatku VAT w taksie notarialnej, oraz czy Minister rozważa konieczność podjęcia działań (np. wydania interpretacji ogólnej) w zakresie sposobu rozliczania podatku VAT przez notariuszy. Zdaniem Rzecznika praktyka doliczania przez notariuszy podatku od towarów i usług do taksy notarialnej budzi uzasadnione wątpliwości i trudno ją uznać za prawidłową. Natomiast Prezes Krajowej Rady Notarialnej uważa, że praktyka poboru przez notariuszy wynagrodzenia według stawek określonych przez Ministra Sprawiedliwości i doliczania VAT do tak obliczanego wynagrodzenia, trwa nieprzerwanie od 28 lat i nie była kwestionowana przez organy podatkowe, ani organy nadzoru nad notariuszami. Zaś Ministerstwo Finansów od lat konsekwentnie potwierdza, że nie można doliczać VAT do taksy notarialnej i równie konsekwentnie nie podejmuje w tym zakresie działań kontrolnych.

PCC-2 i SD-2 w e-Urzędzie Skarbowym. Ministerstwo Finansów poinformowało 1 października 2021 r., że w e-Urzędzie Skarbowym (e-US) udostępniona została nowa usługa przeznaczona dla notariuszy – możliwość złożenia deklaracji PCC-2 i SD-2. W okresie przejściowym PCC-2 i SD-2 będą mogły być składane zarówno przez e-Urząd Skarbowy, jak i przez dotychczasowe formularze dostępne na Portalu Podatkowym.

W odpowiedzi na pytanie portalu infor.pl Ministerstwo Finansów potwierdziło, że podatek od towarów i usług nie powinien być doliczany do wynagrodzenia ustalonego przez notariusza ze stronami czynności, lecz stanowić jego część składową. Bowiem w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej nie została wskazana możliwość podwyższania przez notariuszy maksymalnych stawek taksy notarialnej o podatek od towarów i usług.

Podstawę opodatkowania VAT usług notarialnych stanowi zawsze kwota wynagrodzenia pomniejszona o wartość należnego podatku VAT. Oznacza to, że wartość podatku VAT od wynagrodzenia notariusza powinna być wyliczana metodą „w stu”. Błędna jest więc praktyka doliczania VAT do taksy notarialnej.

Notariusz

VAT od taksy notarialnej - RPO apeluje do posłów i senatorów o zmianę przepisów

VAT od taksy notarialnej - wyjaśnienia Ministerstwa Sprawiedliwości

Notarialny nakaz zapłaty

VAT od wynagrodzenia notariuszy - RPO pisze do ministra sprawiedliwości

Taksa notarialna a VAT - Rzecznik Praw Obywatelskich pyta Ministra Finansów

Deklaracje PCC-2 i SD-2 w e-Urzędzie Skarbowym - usługi dla notariuszy

MF: maksymalne stawki taksy notarialnej nie mogą być powiększane o VAT

Taksa notarialna a VAT – podatek zawarty w wynagrodzeniu notariusza