REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Stosowanie metody praw własności według MSSF

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Radosław Ignatowski
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Sposób stosowania metody praw własności wynika z kilku MSR: MSR 27 Skonsolidowane i jednostkowe sprawozdania finansowe , MSR 28 Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych , MSR 31 Udział we wspólnych przedsięwzięciach . W rozumieniu MSR metoda praw własności jest alternatywą dla konsolidacji proporcjonalnej.

Dozwolone jest zastosowanie albo podejścia zgodnego z metodą kosztową, albo podejścia zgodnego z uznawaniem udziałów w jednostkach podporządkowanych na równi z innymi instrumentami finansowymi, czyli ujmowanie i wycena zgodnie z zasadami określonymi w MSR 39 Instrumenty finansowe: ujmowanie i wycena.

REKLAMA

W przypadku nabycia udziałów w jednostce podporządkowanej z myślą o ich odsprzedaży, które kwalifikują się do aktywów trwałych przeznaczonych do sprzedaży zgodnie z MSSF 5, należy stosować ten właśnie standard w zakresie ujmowania, wyceny i prezentacji udziałów. Oznacza to, że udziały takie mogą być np. wycenione w wartości godziwej pomniejszonej o koszty sprzedaży, gdy taka wartość byłaby niższa od ceny nabycia udziałów.

Sporządzając sprawozdanie finansowe zgodnie z MSSF, metodę praw własności można zastosować jedynie w dwóch przypadkach:

REKLAMA

• do rozliczania udziałów w każdej z jednostek stowarzyszonych (§ 13 MSR 28), definiowanych podobnie jak w ustawie (poprzez odniesienie do wywierania znaczącego wpływu na nie na dzień bilansowy), ale z uwzględnieniem tego, że jednostki (w ogóle) w rozumieniu MSSF nie muszą spełniać kryterium spółek handlowych,

• do rozliczania udziałów w dowolnej jednostce współkontrolowanej (odpowiadającej pojęciu jednostek współzależnych zgodnie z ustawą) według wymogów proceduralnych określonych w MSR 28.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

UWAGA

Wspólnik wykazuje udział w podmiocie współkontrolowanym za pomocą metody praw własności niezależnie od tego, czy ma także inwestycje w jednostkach zależnych i czy określa swoje sprawozdania jako skonsolidowane sprawozdanie finansowe.

W rozumieniu obecnie obowiązujących przepisów MSR 31 Udziały we wspólnych przedsięwzięciach istnieje pełna swoboda wyboru metody obejmowania danych finansowych jednostek współkontrolowanych.

REKLAMA

Zastosowanie metody praw własności w stosunku do jednej z jednostek współkontrolowanych nie warunkuje jej zastosowania w stosunku do innej z nich - możliwe jest zastosowanie albo metody proporcjonalnej, albo metody praw własności. Metodę praw własności MSR 31 wymienia jako metodę alternatywną dla konsolidacji proporcjonalnej.

W porównaniu z wymogami ustawy metody praw własności nie należy stosować do ujmowania udziałów w jednostkach zależnych, w stosunku do których istnieją ograniczenia w sprawowaniu kontroli. Powód takiego rozwiązania jest prosty - według obecnie obowiązującego MSR 27 nie istnieje już pojęcie ograniczenia w sprawowaniu kontroli - jednostka albo jest, albo nie jest kontrolowana przez drugą spółkę, czyli albo kontrola nad nią jest sprawowana, albo nie jest - nie istnieje stan pośredni.

Jeśli np. jedna jednostka posiada w drugiej 80% udziałów z prawem głosu, ale istnieją dowody na to, że nie pociąga to za sobą kontroli, gdyż np. kontrola została przekazana innemu inwestorowi na mocy zawartej z nim umowy lub np. kontrolę nad jednostką sprawuje zgromadzenie wierzycieli, to nie można takiej jednostki nazywać zależną. Należy za to rozważyć, czy za takim udziałem nie kryje się np. wywieranie znaczącego wpływu, co może warunkować zastosowanie metody praw własności w stosunku do takiej jednostki, ale kwalifikowanej wówczas do jednostek stowarzyszonych, a nie do jednostek zależnych.

W wyjątkowych okolicznościach metodę praw własności należy stosować jednak w stosunku do posiadanych udziałów jednostki zależnej. Dotyczy to sytuacji, w której dotychczas sprawowana kontrola nad jednostką zależną ustaje bez wyzbycia się posiadanych udziałów (w drodze np. ich sprzedaży). Udziały jednostki, która przestała być zależna, należy wyceniać zgodnie z wymogami MSR 39 (naturalnie wtedy, gdy nie stanie się ona jednostką stowarzyszoną lub współkontrolowaną). Podstawą wyceny na moment początkowego ujęcia takiej inwestycji przy przejściu MSR 39 - zgodnie z § 32 MSR 27 - powinna być jej wartość księgowa (bilansowa), którą można ustalić, stosując metodę praw własności.

Sporządzenie sprawozdań finansowych zgodnie z MSSF obliguje jednostkę do zastosowania metody praw własności w stosunku do jednostek podporządkowanych wtedy, gdy nie sporządza ona skonsolidowanych sprawozdań finansowych, gdyż nie ma udziałów w jednostkach zależnych. Wyjątkiem może być sytuacja, gdy posiadane udziały kwalifikowane są do przeznaczonych do sprzedaży zgodnie z MSSF 5 lub gdy będąc jednostką zależną, to jednostka dominująca zwolniła z tego obowiązku.

 

Zarówno dotychczasowe, jak i znowelizowane przepisy ustawy o rachunkowości w pewnych okolicznościach pozwalają na niesporządzanie dodatkowego sprawozdania finansowego. Taka sytuacja może wystąpić, gdy sporządzając jednostkowe sprawozdanie finansowe, inwestor wykaże w informacji dodatkowej wpływ metody praw własności na wartość bilansową wykazywanych udziałów w jednostkach podporządkowanych oraz kapitały własne, w tym wynik finansowy. Również wtedy, gdy sporządzając już jednostkowe sprawozdanie finansowe, zastosuje do wyceny udziałów we wszystkich podporządkowanych sobie jednostkach metodę praw własności.

Kiedy można mówić o sprawowaniu kontroli

O sprawowaniu kontroli można mówić wtedy, gdy jednostka dominująca posiada więcej niż połowę praw głosu lub gdy:

• dysponuje więcej niż połową praw głosu na mocy umowy z innymi inwestorami,

• posiada zdolność kierowania polityką finansową i operacyjną jednostki gospodarczej na mocy statutu lub umowy,

• posiada zdolność mianowania lub odwoływania większości członków zarządu lub odpowiadającego mu organu, gdzie taki zarząd lub organ sprawuje kontrolę nad jednostką, lub

• dysponuje większością głosów na posiedzeniach zarządu lub odpowiadającego mu organu, gdzie taki zarząd lub organ sprawuje kontrolę nad jednostką.

UWAGA

Nie można zastosować zwolnienia w stosunku do spółki publicznej.

Tabela. Przypadki stosowania metody praw własności

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Trzeba jednak wskazać, że przy sporządzaniu sprawozdania finansowego zgodnie z uor lub zgodnie z MSSF zastosowanie metody praw własności ma miejsce w stosunku do wyceny wcześniej nabytych udziałów w jednostkach podporządkowanych (zależnych, współzależnych/współkontrolowanych lub stowarzyszonych), które obejmowane są skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym. Chodzi o uaktualnienie wartości tych udziałów w celu zapewnienia ciągłości bilansowej sporządzanych sprawozdań finansowych. Ciągłość bilansową zapewnia się poprzez uzgodnienie stanu kapitałów własnych z końca poprzedniego roku obrotowego ze stanem kapitałów własnych na pierwszy dzień aktualnego roku obrotowego.

dr Radosław Ignatowski

Katedra Rachunkowości, Uniwersytet Łódzki

 

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
PKWiU 2025 - będzie nowa klasyfikacja statystyczna wyrobów i usług

W wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowano niedawno Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Nowa PKWiU 2025 zastąpi obecnie obowiązującą PKWiU 2015.

Bezpłatny webinar: Rozliczanie branży budowlanej i deweloperskiej. Jak uniknąć najczęstszych błędów?

Branża budowlana i deweloperska to sektory, w których każdy szczegół w rozliczeniach finansowych ma znaczenie, a konsekwencje popełnianych błędów mogą być daleko idące. Zarówno w księgach rachunkowych, jak i w rozliczeniach podatkowych precyzyjna klasyfikacja realizowanych prac jest kluczowa.

Usługi dietetyczne są zwolnione z VAT. Ale nie te świadczone na rzecz osób zdrowych. Dlaczego?

Usługi dietetyczne, które nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego (związanego z celem medycznym), w szeregu przypadków nie mogą również korzystać ze zwolnienia podmiotowego (limit obrotów do 200 000 zł rocznie). Oznacza to, że dietetycy świadczący usługi doradztwa w zakresie dietetyki (konsultacji indywidualnych) opodatkowane VAT muszą zarejestrować się jako czynni podatnicy VAT, niezależnie od wysokości swoich obrotów i doliczać do ceny swoich usług netto podatek VAT w stawce 23%. Problem w tym, że wiele usług dietetyków ma charakter złożony (szkolenia z zakresu diet, podawanie w internecie pakietów diet dla osób zaliczanych do określonych kategorii wiekowych itp). Dlaczego usługi dietetyków świadczone na rzecz osób zdrowych nie korzystają ze zwolnienia z VAT wyjaśnił WSA w Gliwicach w wyroku z 29 stycznia 2025 r.

Niższe grzywny za niektóre przestępstwa skarbowe od 2026 roku. Nowelizacja Kks i Ordynacji podatkowej przyjęta przez rząd

W dniu 27 maja 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy (kks) oraz ustawy - Ordynacja podatkowa, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu uproszczenie administracyjnych obowiązków podatkowych oraz złagodzenie kar za przestępstwa skarbowe, które nie powodują bezpośrednich strat w podatkach.

REKLAMA

JPK_KR_PD już nadchodzi – nowy obowiązek dla podatników CIT. Czy Twoja firma jest gotowa?

Nowy plik JPK_KR_PD to nie tylko kolejne wymaganie fiskusa, ale prawdziwa rewolucja w raportowaniu księgowym. Od 2025 roku obowiązek ten obejmie duże firmy, od 2026 – podmioty zobowiązane do przesyłania ewidencji JPK VAT, a od kolejnego roku – pozostałych podatników CIT. Zmiany w planie kont, nowe struktury danych, testy, audyty – przygotowań jest sporo, a czasu coraz mniej. Zobacz, co musisz zrobić, by nie obudzić się z ręką w księgowym chaosie.

Kiedy członek rodziny współpracujący przy rodzinnym biznesie musi być zgłoszony do ZUS?

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nakłada obowiązek zgłoszenia do ZUS i odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność i z szeroko rozumianymi zleceniobiorcami. Podobnie czyni ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego. Analizy wymaga zatem, kto spełnia definicję takiej osoby współpracującej i czy jej sytuacja uzależniona jest od formy tej współpracy - umownej bądź bezumownej. Spory z ZUS w przedmiocie obowiązku objęcia osób współpracujących ubezpieczeniami społecznymi trafiają aż do Sądu Najwyższego, warto więc wziąć pod uwagę również aktualne orzecznictwo w tej materii.

Francuska Administracja Celna wprowadza nowy system Obligatoryjnej Koperty Logistycznej (ELO). Co muszą wiedzieć przewoźnicy? Uproszczenie procedur dla kierowców

ELO to cyfrowe rozwiązanie, które usprawni proces odprawy celnej na granicy między Francją a Wielką Brytanią. Jest to francuski odpowiednik GMR - system będzie wymagać utworzenia jednej elektronicznej „koperty logistycznej” dla każdego pojazdu, zawierającej wszystkie niezbędne dane celne oraz deklaracje bezpieczeństwa.

Stracił rodzinę w wypadku i miał zapłacić zaległy podatek. WSA kontra skarbówka

Mimo że jako dziecko stracił całą rodzinę w tragicznym wypadku, a wypłacone mu po latach odszkodowanie miało choć częściowo złagodzić tę krzywdę, organy skarbowe domagały się od Huberta zapłaty blisko 150 tys. zł podatku od odsetek. Sprawa trafiła aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który uznał stanowisko fiskusa za niesprawiedliwe. Teraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie przyznał rację Rzecznikowi Praw Obywatelskich i uchylił decyzje skarbówki — choć wyrok wciąż nie jest prawomocny.

REKLAMA

Opłata skarbowa od pełnomocnictwa - zmiany od 2025 roku

Krajowa Informacja Skarbowa przypomniała w komunikacie, że od 1 stycznia 2025 r. zmianie uległy przepisy regulujące zasady wnoszenia opłaty skarbowej od pełnomocnictw składanych w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Jak Ministerstwo Finansów liczy lukę VAT? Metodą odgórną (top – down)

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 22 maja 2025 r., że metoda liczenia luki VAT od lat pozostaje niezmienna a jej opis jest opublikowany na stronie resortu. Luka VAT liczona jest względem VAT w ujęciu rachunków narodowych publikowanych przez GUS, tj. w ujęciu memoriałowym, w którym dochody ujmowane są za okres od lutego do stycznia kolejnego roku. Szacunki luki VAT dla lat 2022-2023, pomimo uwzględnienia wpływu istotnych zmian systemowych (m.in. tarcze antyinflacyjne, rekompensaty energetyczne) wskazują na znaczący wzrost luki względem poprzedzających ich lat. W 2023 roku luka VAT wynosiła 13,5%. Obecne szacunki wskazują na zmniejszenie się luki VAT w Polsce w 2024 r. do 6,9%.

REKLAMA